Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

I Jagiellonowie cenzurowali książki

Włodzimierz Jurasz
Piotr Wójtowicz prezentuje słynną i niezwykle rzadką kronikę Miechowity
Piotr Wójtowicz prezentuje słynną i niezwykle rzadką kronikę Miechowity FOT. ADAM WOJNAR
Rynek antykwaryczny. Pierwsze wydanie Pisma Świętego w przekładzie ks. Jakuba Wujka to hit najbliższej aukcji starych druków.

To już 40., jubileuszowa aukcja przygotowana przez krakowski Antykwariat Wójtowicz. Z tej okazji ukazał się specjalny folder, przypominający największe cymelia, jakie trafiły do tego antykwariatu, na czele z nieznanym wcześniej listem Adama Mickiewicza, o którym „Dziennik Polski” informował (obficie) jako pierwszy.

– Liczymy, że ta aukcja będzie wyjątkowa, udało nam się pozyskać kilka wspaniałych pozycji – mówi współwłaściciel antykwariatu Piotr Wójtowicz, obchodzący właśnie 25-lecie pracy w zawodzie.

Drugie pierwsze wydanie

Ewidentnie wydarzeniem (o czym świadczą doskonały stan i cena wywoławcza – 40 000 zł) jest pojawienie się księgi Macieja Miechowity „Chronica polonoru(m)”. To datowana na rok 1521 pierwsza drukowana historia Polski, obejmująca czasy od legendarnych początków, po kres panowania Aleksandra Jagiellończyka (rok 1506).

Kronika, która ukazała się razem z dziełem historycznym, autorstwa Josta Ludwika Decjusza „De vetustatibus Polonorum”, doprowadzającym dzieje Polski do pierwszych lat panowania Zygmunta Starego, miała spore problemy.

Wydrukowano ją w roku 1519, ale zawarte w kronice nieprzychylne opinie o panowaniu Jagiellonów sprawiły, że za sprawą Jana Łaskiego, sekretarza Zygmunta I Starego, dzieło skonfiskowano. Ukazało się ponownie (w krakowskiej drukarni Hieronima Wietora) dopiero po dwóch latach i – po wprowadzeniu przez autora poprawek...

Równie atrakcyjne (i ważne dla dziejów polskiej kultury) jest pierwsze wydanie Biblii (1599 r., krakowska Drukarnia Łaza­rzowa) w pierwszym tłumaczeniu na język polski dokonanym przez ks. Jakuba Wujka.

Ten przekład przez trzy wieki był jedynym zatwierdzonym przez Kościół katolicki (ukazywały się tylko tłumaczenia protestanckie), a i dziś jest jeszcze używany. Cena wywoławcza (zapewne ze względu na brak kilkunastu oryginalnych kart, zastąpionych kopiami) wynosi zaledwie 29 000 zł.

Jak zwykle Mickiewicz

Jak zwykle na aukcji nie zabraknie cennych mickiewiczianów. Przede wszystkim mowa o tzw. wydaniu wileńskim, pierwszej edycji wierszy wieszcza: „Poezye. T. 1-2.” (w jednym woluminie), Wilno 1822-1823 - cena wywoławcza 28 000 zł.

Początkowo ukazał się tylko tom 1. w nakładzie 500 egzemplarzy, jednak szybko się rozszedł i autor, za namową przyjaciół (książka była dedykowana m.in. Janowi Czeczotowi i Tomaszowi Zanowi), postanowił wykonać dodruk. Nakład tomu 2. wyniósł już 1500 egz. Książka dla Polaków stała się niemal relikwią, egzemplarze przechodziły z pokolenia na pokolenie (do Galicji trafiło zaledwie 20 sztuk).

Tak samo zresztą traktowano wtedy i inne dzieła wieszcza. Dowodem inny obiekt aukcyjny, przepięknie przepisany ręcznie „Konrad Wallenrod”, wzorowany na pierwszym wydaniu petersburskim z roku 1828 (cena wywoławcza 1200 zł). Ten rękopis, znany badaczom i opisany w literaturze naukowej, został sporządzony najprawdopodobniej przez kobietę, w roku ukazania się oryginału.

Na aukcji nie zabraknie też innych cennych obiektów, łatwiej osiągalnych dla przeciętnego zbieracza. Na 500 zł wyceniono rękopis Bolesława Prusa zawierający aforyzm: „Nie będzie naprawdę szczęśliwy ten, komu pusto wśród obrazów i kamieni”. 450 zł kosztuje (na razie) maszynopis opatrzony odręcznym podpisem Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, w którym poetka martwi się o powodzenie jednej ze swoich sztuk.

Wśród wystawionych dokumentów nie ma żadnego sygnowanego przez Jagiellonów, można jednak zaopatrzyć się w podpisy innych królów: Jana Kazimierza (2800 zł), Jana III Sobieskiego (3000 zł), Stanisława Augusta (2500 zł), a nawet cesarzowej Marii Teresy (3250 zł).

Licytacja rozpocznie się 18 kwietnia o godzinie 11 w krakowskim Domu Polonii.

[email protected]

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na dziennikpolski24.pl Dziennik Polski