Im mniej paracetamolu, tym zdrowiej

FARMACJA. Obniżenie maksymalnej dawki leku w preparatach i mniejsze opakowania receptą na liczbę zatruć?

Paracetamol to jeden z najpopularniejszych leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. W Polsce zarejestrowanych jest ponad 50 preparatów zawierających ten związek. Część z nich dostępna jest bez recepty, jak m.in. codipar, panadol, apap, gripex, coldrex.
- Niestety, zdarza się, że pacjenci zażywają kilka preparatów o różnej nazwie handlowej jednocześnie, nie zwracając uwagi na to, że zawierają one tę samą substancję czynną. Takie działanie bardzo często nasila toksyczność leków - przestrzega dr Jarosław Woroń z Uniwersyteckiego Ośrodka Monitorowania i Badania Niepożądanych Działań Leków w Krakowie.
Pomimo że paracetamol jest jednym z najbezpieczniejszych leków, to jego nadużywanie może skończyć się uszkodzeniami wątroby i nerek, a nawet śmiercią. Z powodu zatruć tym związkiem w USA notuje się rocznie aż 56 tys. wizyt w szpitalach. Około 200 pacjentów umiera.
W Polsce znanych jest kilka przypadków drastycznego przedawkowania paracetamolu. W Klinice Nefrologii Dziecięcej Chorzowskiego Centrum Pediatrii i Onkologii im. dr Hankego leczono 17-latkę, która chcąc uśmierzyć ból zęba, w ciągu trzech dni zażyła 100 tabletek zawierających paracetamol.
- Jeden z rekordzistów zażył 18 gramów tej substancji w ciągu kilkunastu godzin, ponieważ bolał go ząb, a bał się iść do dentysty. Dawka dopuszczalna to około 4 gramy paracetamolu na dobę. Udało się go uratować dzięki szybkiej interwencji - mówi dr Piotr Burda, krajowy konsultant w dziedzinie toksykologii.
Według Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, co dziesiąty przypadek zgłoszonego działania niepożądanego leku dotyczy stosowania specyfików przeciwbólowych.
- Nie ma jednak dokładnych statystyk dotyczących zatruć paracetamolem, bo jeśli chory sam się nie przyzna, lekarzowi trudno jednoznacznie określić, że np. uszkodzenie wątroby powstało z powodu tego, że chory w przeszłości zażywał zbyt duże ilości konkretnego leku - mówi dr Burda.
Federalny Urząd ds. Żywności i Leków zaleca, aby obniżyć dzienną dawkę paracetamolu podawaną w ulotkach jako bezpieczną. Obecnie jest to 4 gramy, czyli około 8 standardowych tabletek. Amerykanie postulują również, żeby zmniejszyć dawkę maksymalnej zawartości paracetamolu w preparatach dostępnych bez recepty z 1000 mg w jednej tabletce do 650 mg.
Sprawa na razie dotyczy jedynie rynku amerykańskiego, ale niewykluczone, że podobne rozwiązania wprowadzi również Europejska Agencja ds. Leków.
- Uważam, że koniecznie należy zmniejszyć wielkość dostępnych opakowań leków bez recepty. Liczba tabletek powinna wystarczyć na dwa, trzy dni samoleczenia. Gdy w tym okresie ból nie ustąpi, powinien to być wystarczający argument do szukania pomocy u lekarza - mówi dr Jarosław Woroń. - Jestem jednak przeciwny obniżaniu dawki leku w tabletce, ponieważ takie działanie zmniejszy skuteczność preparatu.
Natalia Adamska
[email protected]