Inżynier uniwersalny

 - Od kilku lat Politechnika Krakowska konsekwentnie rozszerza ofertę edukacyjną. Po co?
 Ta sytuacja w oczywisty sposób wpływa na transformację rynku pracy. Co najmniej jedna trzecia dzisiejszych zawodów trzydzieści lat temu nie istniała. Podobnie będzie w przyszłości. Dzisiaj, kształcąc studentów, nie możemy przewidzieć, czym zajmować się będą w trakcie swej kariery zawodowej. Z pewnością kilkakrotnie będą musieli zdobywać nowe umiejętności i kwalifikacje.
 Dlatego współczesna uczelnia nie może poprzestać na nauczaniu wąskich specjalności zawodowych. Jej zadanie polega przede wszystkim na przygotowaniu absolwentów do ciągłego uczenia się, czegoś co znane jest pod angielskim pojęciem permanent education, oraz do poruszania się w lawinie informacji.
 - W jaki sposób to zadanie jest realizowane na Politechnice?
 - Służą temu nowe kierunki studiów, takie jak fizyka techniczna, matematyka czy informatyka. Główny nacisk jest w nich bowiem położony na tzw. przedmioty podstawowe - fizykę, matematykę i informatykę, których znaczenie dla kształcenia będzie wzrastać.
 Wyzwaniom współczesności odpowiadają również proponowane od kilku lat kierunki, transport oraz zarządzanie. Kierunek transport, prowadzony początkowo jako międzywydziałowy, a ostatnio - niezależnie - przez dwa wydziały: Inżynierii Lądowej i Mechaniczny, wychodzi naprzeciw kolejnemu wyzwaniu XXI wieku, w którym problemem będzie nie tyle produkcja dóbr materialnych, co ich dystrybucja. Te same wydziały prowadzą też od kilku lat kierunki związane z zarządzaniem, które okazało się kluczem do wzrostu gospodarczego wielu krajów w minionym wieku. I zapewne nie straci swojego znaczenia w bieżącym stuleciu. Na Wydziale Inżynierii Lądowej jest to kierunek zarządzanie i marketing, zaś na Wydziale Mechanicznym - zarządzanie i inżynieria produkcji.
 W połączeniu z tradycyjnymi kierunkami nauczania, takimi jak budownictwo, mechanika i budowa maszyn, architektura i urbanistyka, inżynieria środowiska, inżynieria chemiczna czy elektrotechnika, automatyka i robotyka, inżynieria materiałowa - od wielu lat istniejącymi na uczelni - nowe kierunki stwarzają szerokie możliwości studiowania na Politechnice Krakowskiej.
 - Wprowadzenie od najbliższego roku akademickiego informatyki jako kierunku międzywydziałowego wydaje się być odpowiedzią na potrzeby sytuacji, w której dostęp do informacji ma podstawowe znaczenie. Czy jednak zagadnienia podejmowane przez fizykę techniczną i uniwersytecką są na tyle odmienne, że uzasadniały powołanie nowego wydziału na uczelni?
 - Decyzja o powołaniu zupełnie nowego wydziału - Fizyki Technicznej i Modelowania Komputerowego była naturalną konsekwencją rozwoju naukowych zainteresowań naszej kadry, ale i wyrazem zrozumienia wspomnianej już potrzeby kształcenia podstawowego. Podstawy fizyki są i będą zapewne w dalszym ciągu tworzone na uniwersytetach. Jednakże zazębianie się zagadnień fizyki stosowanej z problemami inżynierskimi uzasadnia sens uruchomienia takiego kierunku, właśnie na uczelni kształcącej inżynierów.
 Przy tworzeniu fizyki technicznej, wiodącego kierunku na wydziale, chodziło nam jednak nie tylko o podkreślenie znaczenia wiedzy podstawowej, jaką stworzyła współczesna fizyka, ale przede wszystkim o zbliżenie współczesnych technologii inżynierskich do fizyki i wykorzystanie jej zdobyczy; wspomnieć tu można np. o nanotechnologii, czyli technologii inżynierskiej na poziomie cząsteczek, czy o kwantowych komputerach mających swoje podstawy teoretyczne w fizyce kwantowej, a więc fizyce wielu możliwych stanów. Na tym właśnie polega wspomniane podejście, odpowiadające chwilowemu zapotrzebowaniu rynku pracy. Stwarza ono naszym absolwentom możliwość dostosowania się do wyzwań nowego wieku. Zwróćmy uwagę, że nawet taki krótki okres, jak czas trwania studiów, czyli 5 lat, może oznaczać pojawienie się nowych technologii!
 Przy okazji warto wspomnieć, że uruchomiony na Wydziale Fizyki Technicznej i Modelowania Komputerowego kierunek matematyka, ma charakter na wskroś aplikacyjny. Dzięki uniwersalności wykształcenia również absolwenci tego kierunku z pewnością nie będą mieli żadnych problemów ze znalezieniem pracy.
 - Wiem, że uczelnia zwraca również dużą uwagę na kształcenie specjalistów w dziedzinie energetyki. Na razie odbywa się to w ramach innych wydziałów. Czy są jakieś przymiarki do uruchomienia takiego kierunku na PK?
 - Energetyka jest dziedziną, która w przyszłości doświadczy przemian porównywalnych tylko z obecnie przeżywaną rewolucją informatyczną. Chodzi nie tylko o odnawialne źródła energii (takie jak wiatr, słońce, woda) ale i ich dystrybucję, redukowaną do minimum poprzez wykorzystywanie energii na miejscu jej produkcji. A producentami staniemy się wszyscy. W przyszłości sieci energetyczne będą służyły do przekazywania energii tylko w sytuacjach wyjątkowych i to w obie strony: dostarczania jej użytkownikowi i odbierania od niego jej nadwyżek.
 Mimo że jesteśmy przygotowani do uruchomienia kierunku energetyka i widzimy taką potrzebę, w tej chwili nie ma do tego jeszcze podstaw formalnych, ponieważ nie figuruje on w wykazie Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego. Proponujemy więc zajęcia i specjalności związane z zagadnieniami z energetyki w ramach istniejących kierunków na takich wydziałach jak Wydział Mechaniczny czy Inżynierii Elektrycznej i Komputerowej. Oczywiście wspieramy starania o powołanie kierunku nauczania energetyka; z pewnością będziemy chcieli go wprowadzić, gdy tylko to będzie możliwe.
 - Do powoływania nowych kierunków konieczne jest jednak grono specjalistów. Jak uczelnia rozwiązała ten problem?
 - Zgodnie z wymogiem Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego, aby powstał nowy kierunek, musi być określona liczba samodzielnych pracowników naukowych, dysponujących daną specjalnością naukową. Trzeba podkreślić, że specjalność jest kwestią osobistego określenia się każdego pracownika, czymś pozostającym poza jego podstawową działalnością naukową.
 W przypadku nowych kierunków chodziło po prostu o zauważenie, że odpowiednia kadra już na Politechnice jest. Aby ją wyłonić, zwróciliśmy się do naszych pracowników z prośbą, by określili swe dodatkowe specjalności. Okazało się, że wiele osób w ostatnich latach wyraźnie zmieniło zainteresowania nau-kowe.
 Jakkolwiek powołanie Wydziału Fizyki Technicznej i Modelowania Komputerowego było naturalną konsekwencją rozwoju naukowych zainteresowań naszych pracowników, muszę przyznać, że mieliśmy pewne obawy, czy mamy prawo podjąć taką decyzję w odniesieniu do informatyki (choć nie miała ich znaczna większość innych polskich uczelni technicznych, które już wcześniej taką decyzję podjęły). Jest to przecież sprawa odpowiedzialności związanej z troską o to, by był to kierunek na poziomie godnym naszej uczelni, uczelni akademickiej. Że była to decyzja właściwa - świadczą reakcje studentów oraz zainteresowanie tym kierunkiem kolejnych wydziałów Politechniki, które chcą w niedalekiej przyszłości prowadzić go u siebie, już jako ściśle związany z profilem naukowym tych wydziałów.
Rozmawiała: MIRA FABER