IPN chciany i niechciany

Punktem wyjścia do debaty stała się książka Doroty Koczwańskiej-Kality, byłej dyrektor Sekretariatu Prezesa IPN, a obecnie naczelnika kieleckiej delegatury IPN, zatytułowana „(Nie)chciane dziecko III RP. Instytut Pamięci Narodowej 2000–2010”. W dyskusji uczestniczyli: autorka, dr Barbara Fedyszak-Radziejowska, niegdyś członkini Kolegium IPN, i dr Kazimierz Wóycicki, historyk, były dyrektor szczecińskiego oddziału Instytutu. Rozmowę poprowadzi Roman Graczyk z krakowskiego IPN.

Na pytanie prowadzącego, dlaczego instytucja taka jak IPN powstała w naszym kraju dopiero w 1998 r., Dorota Koczwańska-Kalita odpowiedziała, że były pewne grupy, którym nie zależało na pełnym opisaniu historii Polski z lat 1945-1989: ludzie związani z władzą, funkcjonariusze SB, część działaczy opozycji. A gdy już Instytut powstał, to z wielu stron poddawano go bardzo ostrym atakom.

– To że IPN jednak powstał w 1998 r. i zaczął działać, jest wielkim sukcesem tych środowisk, które nie chciały, aby symbolem przemian był Okrągły Stół – dodała dr Fedyszak Radziejowska. Podkreśliła też, że IPN i Centralne Biuro Antykorupcyjne to dwie instytucje, które powstały po 1989 r. od podstaw i pełnią bardzo ważną funkcję kontroli kondycji polskich elit.

Do często wysuwanego w dyskusjach argumentu, że esbeckie dokumenty były fałszowane, odniósł się dr. Krajewski: - Nikt nie udowodnił, że były fałszowane, a poza tym tworzono je tak, że z innych akt można było się dowiedzieć prawdy. W oddziale szczecińskim IPN prowadziliśmy nawet badania na temat możliwości fałszowania dokumentów i okazało się, że nie da się tego zrobić.

Uczestnicy dyskusji zgodzili się, że IPN nie poniósł porażki, a jego roli w przywracaniu Polakom świadomości historycznej i ujawnianiu prawdy o przeszłości nie da się zanegować. Patronem medialnym Loży jest „Dziennik Polski”.