Jakie prawo konsumenckie obowiązuje. Nowe czy stare

25 grudnia weszła w życie nowa ustawa o prawach konsumenta. Stare przepisy zostają jeszcze jednak przez jakiś czas z nami - zgodnie z zasadą, że prawo nie działa wstecz.

Zapamiętaj: nowe przepisy stosujemy dopiero do umów zawieranych od 25 grudnia 2014 roku. Dlatego zwroty lub reklamacje wcześniej poczynionych zakupów będziemy robić jeszcze w ramach ówcześnie obowiązujących przepisów.

- Zgodnie z artykułem 52 ustawy o prawach konsumenta do umów zawartych przed dniem wejścia w życie tej ustawy stosuje się prawo dotychczasowe. W praktyce oznacza to, że wszystkie towary, jakie kupiliśmy przed 25 grudnia minionego roku, będziemy w razie problemów reklamować na "starych" zasadach - wyjaśnia Paweł Rokicki z Fundacji Konsumentów, ekspert portalu Zafinansowani.pl

Warto więc znać najważniejsze zasady, o których należy pamiętać zarówno podczas robienia zakupów, składania reklamacji, jak i zwrotów lub wymiany towaru na inny.

Nowe prawo tylko dla zakupów po 25 grudnia
1. Jeżeli towar popsuje się po 25 grudnia 2014 roku, ale został zakupiony przed tym dniem, to naszą reklamację składamy w oparciu o:
* przepisy dotyczące niezgodności towaru z umową; lub
* kartę gwarancyjną, jeżeli została wydana wraz z towarem.

2. Towary, które kupimy 25 grudnia i później, a które okażą się wadliwe, reklamujemy już w oparciu o nowe przepisy.

Wzory pism reklamacyjnych znajdziesz na przykład na stronie Stowarzyszenia Konsumentów Polskich pod adresem konsumenci.org.pl

Internetowe zakupy możesz zwrócić
Towar zakupiony przez internet (w świetle prawa jest to tak zwana umowa na odległość) - nabyty przed 25 grudnia 2014 roku - można było zwrócić w ciągu 10 dni od jego otrzymania. Aby skorzystać z tego przywileju, najlepiej było wysłać do sprzedawcy oświadczenie na piśmie i własnoręcznie je podpisać.

Dobra rada: takie oświadczenie zawsze najlepiej wysyłać listem poleconym za potwierdzeniem odbioru. W przypadku problemów ze strony sprzedawcy będzie dowód, że zrezygnowałeś z zakupu. Wzór oświadczenia również pobierzesz ze strony Stowarzyszenia Konsumentów Polskich.

Licytujesz na aukcji? Zwrot nie przysługuje!
W przypadku umów zawieranych w drodze sprzedaży z licytacji nie obowiązują przepisy o umowach zawieranych na odległość! Zatem towarów zakupionych w aukcjach internetowych nie można zwracać (chyba że sam sprzedawca dopuszcza taką możliwość). Wyłączenie to nie ma zastosowania, jeżeli korzystamy z opcji typu "kup teraz", gdzie wprawdzie towar wystawiany jest do sprzedaży w drodze licytacji, jednak nie bierzemy w niej udziału, kupując rzecz za wskazaną cenę.

Zwracając towar, płacisz za wysyłkę
W ciągu 14 dni od złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy zawartej na odległość mamy obowiązek zwrócić towar do sprzedawcy na swój koszt - niezależnie od tego, kto tę rzecz dostarczył, czy też od jej specyfiki, jak również rozmiarów.
W przypadku wszystkich towarów zakupionych przed 25 grudnia 2014 roku obowiązek ich dostarczenia do sprzedawcy spoczywa na konsumencie, który odstępuje od umowy.

Warto wiedzieć
* Oddajesz towar kupiony przez internet? Zwrot pieniędzy za towar i przesyłkę powinien nastąpić w ciągu 14 dni.
Jeżeli odstępujemy od umowy zawartej na odległość, sprzedawca ma obowiązek zwrócić nam w ciągu 14 dni od otrzymania oświadczenia o odstąpieniu pełną zapłaconą przez nas sumę (zarówno za towar, jak i koszty przesyłki) wraz z odsetkami, liczonymi od dnia zapłaty. Sprzedawcy nie wolno uzależnić dokonania zwrotu pieniędzy od wcześniejszego otrzymania od nas zwracanego towaru.
* Warto zapamiętać, że w tym przypadku mamy policzyć dni kalendarzowe!
Terminy liczone są w dniach kalendarzowych, a nie roboczych. Przy obliczeniu nie liczymy jednak dnia, w którym otrzymaliśmy towar czy też złożyliśmy oświadczenie o odstąpieniu od umowy.
* Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem, przyjęcie zwrotu pełnowartościowego towaru w sklepie stacjonarnym nie jest obowiązkowe!
Sprzedawca w sklepie stacjonarnym nie ma obowiązku przyjmowania od nas zwrotu towaru, który jest zgodny z umową i wolny od wad. Jest to tylko jego dobra wola. Jeżeli zatem handlowiec daje możliwość zwrotu rzeczy, ma prawo ustalać zasady, na których będzie ją przyjmował. Zawsze warto jeszcze przed zakupem upewnić się, czy w sklepie przyjmowane są zwroty, a jeżeli tak, to na jakich warunkach. W niektórych sklepach stacjonarnych można zwrócić towar lub wymienić go nawet do 90 dni od daty zakupu, ale za zwrot rzeczy klient nie otrzyma gotówki tylko bon na zakupy w danej sieci handlowej.

Praktyczne informacje
Tak przepisy konsumenckie wyglądają w świetle prawa obowiązującego przed i po 25 grudnia 2014 roku.

Odstąpienie od umowy
Z 10 do 14 dni wydłużono nasze prawo do odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa (na przykład podczas prezentacji garnków czy pościeli) lub na odległość (na przykład przez internet). Wprowadzono wymóg uzyskania wyraźnej zgody konsumenta na wszelkie dodatkowe płatności wykraczające poza uzgodnione wynagrodzenie za główne obowiązki przedsiębiorcy wynikające z umowy.

Zasady reklamacji
Zmieniły się również niektóre przepisy dotyczące składania reklamacji na wadliwy towar kupiony w sklepie. Przed 25 grudnia mogliśmy żądać od sprzedawcy naprawy towaru lub jego wymiany na nowy, wolny od wad. Dopiero kiedy spełnienie jednego z powyższych żądań nie było możliwe, mogliśmy żądać obniżenia ceny produktu lub odstąpić od umowy. Zgodnie z nowym prawem możemy żądać obniżenia ceny bądź odstąpienia od umowy od razu po stwierdzeniu istnienia istotnej wady. Z sześciu miesięcy do roku wydłużono korzystny okres, kiedy przyjmuje się, że usterka istniała w chwili sprzedaży. Reklamując towar po 25 grudnia 2014 roku, możesz skorzystać (jak dotąd) albo z gwarancji, albo (to nowość) z rękojmi, o której mówi Kodeks cywilny.

Co to jest rękojmia
Rękojmia to tryb dochodzenia odpowiedzialności od przedsiębiorcy w związku z ujawnioną wadą fizyczną lub prawną kupionego towaru konsumpcyjnego. To znaczy takiego, który jest rzeczą ruchomą podlegającą sprzedaży. Może to być na przykład chleb, sukienka, łóżko czy też kredki.

Wada fizyczna i prawna
Wada fizyczna to niezgodność produktu z umową. Mamy z nią do czynienia w szczególności wówczas, gdy między innymi towar: nie ma właściwości, które produkt tego rodzaju powinien mieć (np. płytki mrozoodporne pękają na mrozie); nie ma właściwości, o których zapewniał sprzedawca lub reklama (np. telewizor nie ma opcji technicznych opisywanych przez pracownika sklepu). Wada prawna może polegać na tym, że kupiony przez Ciebie towar jest na przykład własnością osoby trzeciej lub też jest obciążony jej prawem.