Jan Matejko na tropie królewskich głów

125 lat temu, w lutym 1890 r., Matejko rozpoczął prace nad „Pocztem królów polskich”. Cykl 44 rysunków ołówkiem powstał w dwa lata. Ukazywały się, wraz z komentarzem, w pojedynczych zeszytach, później opublikowano wydanie w ozdobnej okładce. Nie wszyscy wiedzą, że oryginalne wizerunki były czarno-białe, a dopiero po śmierci autora jego dwaj uczniowie wykonali barwne kopie portretów, kadrując je nieco inaczej.

Matejko starał się jak najwierniej odtworzyć rysy twarzy, szczegóły wyglądu, detale ubioru i uzbrojenia historycznych postaci. Pomocne były m.in. rzeźby nagrobkowe, malowane portrety, monety. Ale też mistrz wyszukiwał odpowiednich modeli.

Nie zawsze było to łatwe. Potwierdzeniem jest anegdota, którą przytacza biografka artysty, Stanisława Serafińska. Opowiada ona o tym, jak Matejko - po półrocznych poszukiwaniach - znalazł „głowę dla króla” Stefana Batorego na obrazie „Batory pod Pskowem”, a został przy tym uznany za... złodziejaszka. Szedł krok w krok, począwszy od kościoła Mariackiego, za pewnym szlachcicem, Ormianinem, który przybył do Krakowa z pokaźną sumą za dzierżawę gruntu. Ten podejrzewał, że przypatrujący mu się obcy człowiek zamierza go okraść. Umykając przed Matejką kupił nawet rewolwer, by go nastraszyć. W restauracji, gdzie malarz nadal go tropił, szlachcic ze wściekłością spytał, czego chce. Malarz szeptał tylko do siebie: „Co za głowa! Co za wyraz! Jakie zęby! Istny, jedyny Stefan!” W końcu jednak przedstawił się, a następnie przekonał szlachcica, by pozował do obrazu.

O ciekawostkach związanych z postacią i dziełami Matejki przypomina Bonarka City Center. Od lipca z BCC będzie można na nowo odkrywać historię Krakowa podczas wycieczek po mieście. Ta poświęcona autorowi „Pocztu królów polskich" planowana jest 25 lipca (zbiórka o godz. 11 na pl. Matejki). Szczegóły akcji - na stronie internetowej www.bonarkacitycenter.pl.