Józef Gawron, wicemarszałek Województwa Małopolskiego: Kreatywność ekologiczna Małopolan jest nieograniczona. Konkurs EKO-HERO

To już czwarta edycja konkursu Eko-Hero, wspólnej inicjatywy Gazety Krakowskiej i Samorządu Województwa Małopolskiego. Czy jej kontynuacja to sygnał, że Małopolanie nie tylko zdają sobie sprawę z wyzwań ekologicznych, ale również próbują im sprostać?

Przede wszystkim doceniamy lokalnych liderów! Co widać nie tylko w statystykach naszego plebiscytu, ale, co ważniejsze, również w codziennej praktyce i rozwiązaniach wprowadzanych dosłownie w każdej gminie w Małopolsce.

Otwierając zeszłoroczną galę, powiedział Pan, że wpłynęła rekordowa liczba zgłoszeń. Jaką inicjatywę chciałby Pan dziś szczególnie przypomnieć?
Wybierając zwycięskie projekty, kapituła zawsze kieruje się przede wszystkim kryterium realnego wpływu na środowisko. Wszystkie zgłoszenia były bardzo interesujące. W tym kontekście chciałbym przypomnieć o zwycięskich ekoinicjatywach. Były to : Ekopartnerzy na rzecz słonecznej energii Małopolski, Ogrody deszczowe w Krakowie oraz 50/50 - metoda prowadząca do ograniczenia zużycia energii w szkołach. To doskonały przykład tego, jak w jednej kategorii mieszczą się działania bardzo zróżnicowane i realizowane na wielu płaszczyznach, przy pomocy różnego potencjału organizacyjnego i finansowego.

Na jakie nowe, do tej pory nieobecne w konkursie, inicjatywy Pan czeka?
Jestem przekonany, że również w obecnej edycji zostaniemy zaskoczeni, ponieważ kreatywność ekologiczna w Małopolsce jest nieograniczona! Co ważne, i co należy podkreślić, w zasadzie nie otrzymujemy zgłoszeń, które nie zostały zweryfikowane w praktyce. Wręcz przeciwnie, to najczęściej inicjatywy osadzone w konkretnej rzeczywistości i w konkretnych uwarunkowaniach lokalnych, wynikające z unikalnych potrzeb i możliwości mieszkańców. I właśnie na takie projekty czekam.

Wyjaśnijmy, kto i z jakim projektem może zgłosić się do tegorocznego konkursu.
Jeśli dbacie Państwo o środowisko, wprowadzacie ekologiczne rozwiązania w swojej gminie lub firmie i dajecie przykład innym - to znaczy, że jesteście ekoliderem swojej społeczności! Zapraszamy zarówno autorów projektów edukacyjnych, skierowanych do młodszych i starszych mieszkańców, jak i przedsiębiorców, którzy zainwestowali w zrównoważony rozwój i środowisko.
Ubiegłe lata pokazały, że w każdej z kategorii (i na podium!) spotykają się różnorodne filozofie działania dla środowiska, wielorakie modele realizacji oraz skala działania.
Do udziału zapraszamy gminy, stowarzyszenia i firmy, które realizują programy na rzecz środowiska oraz tych mieszkańców, którzy podejmują inicjatywy ekologiczne. Warto zgłosić konkretne działania, bo w ten sposób możemy pozytywnie wpłynąć na nasze najbliższe otoczenie.
Konkurs obejmuje inicjatywy z obszaru województwa małopolskiego, zgłoszenia przyjmujemy w kategoriach: Liderzy Ekologii wśród Małopolskich Firm ( Firma Eko-Hero), Gmina Eko-Hero oraz Eco Inicjatywa. Druga kategoria, czyli Eko-Gmina, zostanie podzielona na trzy podkategorie ze względu na wielkość gmin: do 15 000 mieszkańców, 15 000-30 000 mieszkańców oraz powyżej 30 000 mieszkańców.

Co w ciągu ostatniego roku w Małopolsce zmieniło się na lepsze pod względem ochrony środowiska? Czy mamy więcej programów proekologicznych? Jak z Pana perspektywy wygląda obecnie aktywność mieszkańców na tym polu?
Jako samorząd Województwa Małopolskiego stawiamy czoła wyzwaniom, jakie pojawiły się w lutym ubiegłego roku. Rozpoczęliśmy prace nad programami, które wzmocnią bezpieczeństwo energetyczne mieszkańców i zapewnią ciepło w sezonie grzewczym.
Kontynuujemy dotychczasowe sprawdzone projekty i doskonalimy programy skierowane do mieszkańców. W kolejnej edycji poznaliśmy beneficjentów otwartego konkursu ofert EkoMałopolska, w ramach którego do organizacji NGO trafiło 530 tys. złotych na edukację ekologiczną. W II edycji konkursu „GOZ Biznes - Lider Małopolski” 2023 uhonorowani zostali przedsiębiorcy oraz uczniowie z Małopolski, którzy w swojej działalności kierują się ideą gospodarki o obiegu zamkniętym.
Nadal, we współpracy z Narodowym i Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wdrażamy kolejne fazy Programu Czyste Powietrze - np. latem rozpoczęliśmy w Małopolsce pilotaż „operatorów”, czyli przewodników dla potencjalnych uczestników programu. Adresatami projektu są przede wszystkim osoby o najniższych dochodach. Zarząd Województwa Małopolskiego ogłosił również nabór wniosków na dofinansowanie funkcjonowania ekodoradców w gminach, i to dzięki ich fachowej wiedzy i zaangażowaniu w działania na rzecz poprawy jakości powietrza dziś mamy widoczne efekty na wszystkich stacjach pomiarowych w regionie.
A więc działamy wielotorowo, pamiętając, że ekologia to nie tylko gospodarka odpadami i dbanie o czyste powietrze, ale również wyzwania wynikające z potrzeby przystosowania się do zmian klimatu oraz zrównoważonego rozwoju.

A edukacja?
Nie sposób nie wspomnieć tu także o dwóch wspaniałych akcjach edukacyjnych, w których miałem przyjemność uczestniczyć. Wiosną odbyła druga edycja „Posprzątaj z nami Małopolskę!”, w której wzięło udział prawie 35 tys. Małopolan, a na rozpoczęcie wakacji - wydarzenie „Czyste Tatry”, czyli wspólne sprzątanie polskich Tatr.

Jak przekonać jeszcze nieprzekonanych, że to od nich samych zależy, czy będziemy mieszkać w regionie czystych rzek, nieskażonych śmieciami gór i krystalicznego powietrza?
Fundamentem wszystkich działań prośrodowiskowych Samorządu Małopolskiego jest edukacja ekologiczna. Mogę śmiało stwierdzić, że Małopolska jest liderem również w tym aspekcie działania na rzecz środowiska. Inicjujemy i przeprowadzamy akcje edukacyjne dla dzieci i dorosłych, pokazujemy jak być eko na co dzień, oszczędzając zasoby i energię, wykorzystując ponownie surowce, chroniąc przyrodę. Organizowane przez zespół ekoMałopolska projekty skupiają wokół idei ochrony środowiska tysiące Małopolan, którzy wiosną ruszają do sprzątania terenów zielonych naszego regionu, a jesienią pomagają dzikim zwierzętom przetrwać zimę. Prowadzimy Otwarty Konkurs Ofert na zadania dotyczące ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego, a także dotujemy zadania publiczne w trybie małych grantów.
Efekty są widoczne - z roku na rok wzrasta świadomość ekologiczna, ponieważ czujemy się odpowiedzialni za swoją małą ojczyznę.

Zobacz relacje i zdjęcia z gali EKO-HERO 2022 roku

Zobacz specjalny dodatek do Gazety Krakowskiej, w którym prezentowaliśmy laureatów konkursu EKO-HERO 2022:

Dbasz o środowisko? Zainspiruj się!