Kamień, metal i monitoring

   Ogradzanie domu to jeden z ostatnich etapów inwestycyjnych przed urządzaniem ogrodu i wyposażeniem posesji w przedmioty, które uatrakcyjnią nasz pobyt na działce. Ogrodzenie, stawiane w granicach należącego do nas terenu, wyraża naszą prywatność, ale jest również uzupełnieniem wizji architektonicznej projektanta domu - wygląd, kolorystyka i użyte do budowy materiały powinny nawiązywać do elewacji budynku.
   Dom drewniany otoczony murem z plastykowych elementów może zostać oszpecony, a ciekawa architektura budynku ucieszy zapewne oko przechodnia, jeśli będzie ją mógł podziwiać przez płot o ażurowym wzorze.
   Ogrodzenie posesji należy wykonać solidnie i z trwałych materiałów, co daje gwarancję tak bezpieczeństwa, jak i dłuższego użytkowania. Im większą mamy działkę i ogrodzenie znajduje się dalej od domu, tym powinno być trudniejsze do pokonania.

   Fachowcy radzą, by konstrukcję ogrodzenia projektować z myślą o ewentualnych wizytach niepożądanych gości. Złodziej, wspinając się po metalowych, ozdobnych prętach, szybko pokona przeszkodę, zwłaszcza gdy na jej szczycie nie znajdą się żadne dodatkowe utrudnienia, takie jak np. kolce.
   Elementy ogrodzenia powinny być spawane, a nie, jak się to czasem zdarza, skręcane na śruby.
   Szczególną uwagę należy zwrócić na konstrukcję ogrodzenia w sąsiedztwie śmietników, furtek, bram, naroży, a także skrzynek elektrycznych i gazowych. Są to miejsca, w których złodziej może dogodnie obserwować dom, a nawet zaatakować jego mieszkańców.
   Ogrodzenia mogą być pełne - np. z kamienia - lub ażurowe - z drutu czy metalowych elementów.

jest silny, solidny, ale nie będzie pasował do każdego domu. Bardziej nadaje się do budynku w stylu dworskim niż do zaprojektowanego np. na wzór skandynawski.
   Mury z kamienia, w zależności od rodzaju użytego materiału i jego ułożenia, mogą być tzw. dzikie, rzędowe, warstwowe lub cyklopowe.
   Mur dziki powstaje z kamieni "surowych", niemodelowanych, o różnej wielkości. Układa się je nieregularnie - kładąc w poprzek kamienie dłuższe.
   Rzędowy powstaje tak jak ceglany, z kamieni łupanych lub ciosanych o kształcie regularnych prostopadłościanów. Kamienie ułożone w jednym rzędzie powinny mieć jednakową wysokość, lecz wysokość kolejnych warstw może być zróżnicowana.
   Kamienie łupane, o dużych i płaskich powierzchniach, ułożone poziomo tworzą mur warstwowy. W narożnikach i w pewnych odstępach w ścianie muru umieszcza się duże kamienie, które wyznaczają wysokość warstw. Elementy kolejnych warstw powinny być przewiązane (połączone spoiną) podobnie jak cegły w murze.
   Z kamieni dużych, łamanych albo polnych, o powierzchni przyciosanej układa się tzw. mur cyklopowy. Kamienie łączone są nieregularnie, tak by przylegały do siebie największymi powierzchniami. Poziome warstwy muru powinny być spoinowane.

   Wciąż popularne są ogrodzenia z siatki metalowej. Nie jest ona zbyt efektowna, ale tańsza niż inne materiały, a poza tym takie ogrodzenie można wykonać samemu, bez pomocy fachowców. Jeśli zależy nam na estetyce, możemy ogrodzić siatką tylną i boczne części posesji, a front wykonać z innego materiału. Siatkę łączy się z murowanymi słupkami i podmurówką oraz przęsłami z drewna.
   Siatka produkowana jest ze stalowego drutu; może on być splatany lub zgrzewany. Drugi rodzaj siatki jest bardziej trwały, a wykonane ogrodzenie sztywniejsze. Oczka mogą mieć układ diagonalny lub prosty. Drut jest chroniony tzw. ocynkiem albo warstwą tworzywa, najczęściej w kolorze zielonym. Siatka powlekana tworzywem nie wymaga konserwacji, a ocynkowaną powinno się malować.

   Do wykonania ogrodzenia używa się też paneli produkowanych ze stali lub aluminium. Panele, jako gotowe elementy, mogą być zwieńczone elementami dekoracyjnymi. Inny wariant to płaskowniki lub druty ujęte w ramę z kątownika. Metalowe panele są sprzedawane w komplecie ze słupkami z tego samego materiału. Coraz bardziej powszechne jest łączenie paneli i słupków bez spawania.
   Panele mogą mieć budowę tradycyjnego płotu sztachetowego. Wtedy pionowe płaskowniki lub pręty są połączone umieszczonymi poziomo wzmocnieniami.

   Niektóre firmy specjalizują się w produkcji nietypowych, często ozdobnych elementów ogrodzeniowych. W sklepach kupić można np. betonowe tralki w kształcie niewielkich kolumienek, z których wykonuje się jednolite ogrodzenie lub używa jako elementów wypełniających ogrodzeniowe murki. Tralki mocowane są na betonowych podmurówkach lub belkach. Wysokość, kształt, grubość poszczególnych elementów firmy dostosowują do potrzeb klienta.
   Kolor tralek, gdy są już wkomponowane w ogrodzenie, można dobrać dowolnie, wystarczy pomalować je zewnętrzną farbą.
   Betonowe tralki w kształcie kolumienek można też dzielić pionowo na pół. Otrzymuje się wówczas produkt tańszy, lecz mniej efektowny, bo forma kolumn zachowana jest tylko po jednej stronie ogrodzenia, przeważnie od ulicy, a od strony domu powstaje coś w rodzaju płotu, płaskiego, z zarysowaną tylko linią kolumn.
   Kształty kolumn mogą być gładkie, żłobkowane, cylindryczne, beczkowate. Alternatywnym rozwiązaniem jest ogrodzenie

wykonane z betonu o fakturze naturalnego piaskowca lub grysu, w dowolnym kolorze. Produkt powstaje w wyniku łamania betonu, w procesie podobnym do tworzenia się naturalnego kamienia. Budowane z tak powstałego betonu słupki ogrodzeniowe składane są z pojedynczych elementów. Po uformowaniu słupka jego wnętrze zalewa się betonem i nakrywa odpowiednio wyprofilowanym daszkiem.
   Słupki to dopiero fragment, szkielet ogrodzenia, który trzeba ze sobą połączyć. Między słupkami można umieścić przęsła kute z metalu, drewniane czy plastykowe. Można też, np. przy renowacji ogrodzenia, obłożyć istniejący murek płytkami elewacyjnymi. Jeśli buduje się nowe ogrodzenie, po ułożeniu między słupkami gotowych elementów zalewa się ich wnętrze betonem.
   Inny produkt to pojedyncze betonowe elementy przypominające

o różnych kształtach, fakturze i kolorach. Można formować z nich murki w kształcie koła, półkola, tworząc linie faliste, a także kaskadowo lub w ażurowe wzory. Wnętrza pustaków wypełnia się np. ziemią i sadzi w niej kwiaty, a utworzone tak ogrodzenie stanie się kwitnącą czy zieloną ścianą.
   Z elementów kolorowych formuje się też ogrodzenia przypominające ściany z cegieł, które w połączeniu np. z żywopłotem tworzą szczelne i miłe dla oka zasłony.

   Miłośnicy natury nie będą się odgradzać od ulicy i sąsiadów murem, siatką czy panelami, ale posadzą piękny, rozłożysty i także chroniący przed okiem ciekawskich żywopłot.
   Żywopłot to inwestycja na długie lata. Trzeba jednak wiedzieć, jak go posadzić. Termin zakładania żywopłotu zależy od roślin, jakie wybierzemy. Drzewa i krzewy liściaste z odsłoniętym systemem korzeniowym, czyli takie, które uprawiane były w szkółce w gruncie, a potem wykopane do sprzedaży, sadzimy w październiku, gdy opadną liście, lub wczesną wiosną, zanim zaczną rozwijać się pąki. Na glebach lekkich, które szybciej wysychają, lepiej jest posadzić rośliny jesienią, na ciężkich i wilgotnych - wiosną.
   Krzewy iglaste i zimozielone liściaste są bardzo wrażliwe na przesuszenie, dlatego musimy je sadzić z bryłą ziemi, która chroni korzenie przed utratą wody.
   Rośliny uprawiane i sprzedawane w pojemnikach można sadzić przez cały sezon, od kwietnia do października. Żywopłot wymaga stałej pielęgnacji. Trzeba pamiętać o regularnym jego cięciu. Bez tego nie wyrośnie za kilka lat zwarta ściana zieleni.

   Solidne ogrodzenie to zbyt mało, abyśmy czuli się w domu całkiem bezpiecznie. Niektórzy właściciele domów polegają na instynkcie i cechach obronnych psów, wypuszczając je nocą na posesję (trzeba pamiętać, że płot musi być wtedy wyższy, a fundament solidny), bardziej przezorni fundują sobie jednak rozmaite systemy zabezpieczeń, od solidnych zamków po pełny monitoring.
   Furtkę i bramę wjazdową, aby nie stanowiły zbyt łatwej przeszkody dla złodzieja, warto wyposażyć w zamki połączone z ryglem. Budowa zamka musi utrudniać wszelkie próby rozwiercenia go lub wyłamania. Najlepiej, gdy zamek ma wymienną wkładkę i trudny do podrobienia klucz. Furtka powinna być na zawiasach uniemożliwiających jej zdjęcie. Podobnie należy wyposażyć bramy.
   Ogrodzenie powinno być

dotyczy to zwłaszcza furtki lub bramy, które są słabo widoczne z ulicy, np. cofnięte w stosunku do linii ogrodzenia. Dobrze byłoby umieścić w nich oświetlenie uruchamiane przez czujniki ruchu.
   Dla większego bezpieczeństwa dobrze jest wyposażyć bramę wjazdową w automat umożliwiający jej zdalne otwieranie i zamykanie.
   Jeśli furtka jest dobrze widoczna i możemy ją obserwować z okien domu - wystarczy zainstalować domofon lub tylko sterowanie otwieraniem furtki z domu.

   Bardziej przezorni mogą wyposażyć bramę w elektrozamek z atestem oraz unifon z sygnalizacją otwarcia furtki - bez wychodzenia z domu możemy wówczas sprawdzić, czy furtka została zamknięta za osobami wychodzącymi poza teren posesji.
   Funkcje domofonu można dostosować do potrzeb użytkowników. Można wybrać specjalny system obsługujący kilka wejść do budynku, dodać funkcję obsługiwania bramy wjazdowej, indywidualnie określać czas działania rygla zamka, czas dzwonienia lub rozmowy, a całość połączyć z ochroną elektroniczną. Wygodne są systemy umożliwiające otwieranie furtki kodem szyfrowym (odpowiednik immobilizera w samochodach) lub optycznym kluczem kodowym (płytka z wycięciami).
   Istnieje też wiele wariantów monitoringu telewizyjnego. Przez wideofon nie tylko zlokalizujemy, ale też rozpoznamy twarz niepożądanego gościa.
   Mówiąc o ogrodzeniach, nie sposób pominąć uwag dotyczących nowoczesnej ochrony obiektu, teraz, gdy dawne fosy, zwodzone mosty i ostre pale chroniące przed intruzami zastąpiły nowoczesne i skuteczne systemy elektroniczne. Na pewno dają nam większe poczucie bezpieczeństwa, informując szybko o ewentualnym zagrożeniu. (O)