Każde dziecko posiada umysł matematyczny, czyli o matematyce w ujęciu pedagogiki Montessori

Dlatego też matematyka jest obecna w sztuce, nauce, technice.

Umysł matematyczny

Ludzki umysł jest z natury matematyczny i każde dziecko ma potencjał, żeby go rozwinąć. Przez umysł matematyczny rozumiemy zdolność do logicznego i dokładnego myślenia, jak i zdolność do spostrzegania zależności między różnymi rzeczami, klasyfikowania oraz szacowania. Rozumienie umysłu matematycznego w ujęciu Montessori odnosi się do używania matematyki w naszych codziennych czynnościach. Każdy nasz ruch wymaga kalkulacji oraz precyzji. Gdy dziecko podnosi łyżkę do buzi, tez używa kalkulacji. Codziennie wykonujemy zadania, które wymagają od nas logicznego myślenia. Gdy dzieci uczą się języka, też przyswajają pewien wzór. Tak samo absorbują wzorce kulturowe, zwyczaje, zachowania społeczne: „Dziecko nie przyswaja od razu bogactwa umysłowego danej rasy, ale tylko wzory, które z niego wynikają. Dlatego też przyswaja podstawową, skróconą i dokładną część, która jest powtarzana w życiu codziennym. Po prostu przyswaja część matematyczną” (Maria Montessori, „The Absorbent Mind”, str. 173, wolne tłumaczenie).

Pośrednie przygotowanie do rozumienia pojęć matematycznych

Dziecko w przedszkolu Montessori jest przygotowywane od początku do rozumienia pojęć matematycznych. Ćwiczenia z życia praktycznego oraz pomoce sensoryczne służą do pierwszych spotkań z matematyką. Podczas ćwiczeń praktycznych dzieci kalkulują, ile wody nalać do wiadra albo ile pasty do butów potrzebują. Wykonują także swoje zadania w logicznym porządku. Robiąc to w sposób precyzyjny, rozwijają koncentrację, niezbędną do późniejszych zadań matematycznych. Podczas ćwiczeń z życia praktycznego dzieci budują pewność siebie oraz akceptują swoje błędy, co jest też bardzo istotne przy nauce matematyki. Podczas pracy z pomocami sensorycznymi dzieci patrzą na zależności różnymi przedmiotami. Uczą się je porządkować ze względu np. na kształt, wielkość, temperaturę, a nawet zapach czy smak.

Bezpośrednie przygotowanie do rozumienia pojęć matematycznych

Przedszkolne zajęcia matematyczne podzielone są na 5 grup oraz ułamki. W każdej grupie materiałów obowiązuje zasada, że zanim dziecku zostanie przedstawiony symbol, poznaje ono jego reprezentację sensoryczną.

Dzieci w przedszkolach Montessori dodają, odejmują, mnożą, dzielą, jak i uczą się ułamków. Poznają symbole tysięcy i uczą się dopasować do nich odpowiednią ilość sensoryczną.

W pierwszej grupie przedstawiane są liczby co 10. Belki numeryczne to pierwszy materiał prezentowany dziecku, w którym ilość przedstawiana jest jako całość: „Fakt, że grupa przedmiotów zostaje powiększona poprzez dodanie nowej jednostki i uznana znowu za całość, sprawia duży problem w nauce liczenia dzieciom w wieku od 3 i pół roku do 4 lat. Grupowanie w całość jednostek , które w rzeczywistości funkcjonują oddzielnie, to proces myślowy, który jest poza możliwościami poznawczymi dziecka” (Maria Montessori, „The Discovery of the Child”, s.264, 265, wolne tłumaczenie).
W drugiej grupie dziecko poznaje system dziesiętny oraz pracuje z perełkami, które będą mu towarzyszyć w następnych grupach.

W trzeciej grupie dziecko uczy się liczyć od 1 do 1000.

W czwartej grupie działania matematyczne, które przeprowadzane są na pomocach sensorycznych przenoszone są w sferę abstrakcyjną.

Piąta grupa materiałów to przejście do myślenia abstrakcyjnego. Dzieci pracują na pomocach, ale działania przeprowadzają w głowie.

Zdarza się, że mylnie rozumiemy naukę matematyki w wieku przedszkolnym. Pamiętamy nasze, zazwyczaj złe, doświadczenia z matematyką, gdy jako dzieci musieliśmy się uczyć na pamięć tabliczki mnożenia. Na szczęście matematyka w ujęciu Montessori nic nie ma z tym wspólnego, a dzieci w przedszkolach montessoriańskich z przyjemnością poznają kolejne materiały oraz zadania. Matematyka w ujęciu Montessori to nic innego, jak poznawanie i odkrywania świata.

Ważne jest, aby rodzice zrozumieli, że matematyka jest obecna w naszym otoczeniu i życiu. Należy pamiętać, że jest to język opisujący to, co dzieje się wokół nas. A co najważniejsze, że każdy posiada umysł matematyczny, który należy rozwijać.

Autor artykułu: Zuzanna Danilewicz

Inne artykuły na dziecisawazne.pl:
Być mężem i ojcem. Fragment książki Jespera Juul’a
Niebezpieczne krzesełka Bumbo
Co powinniśmy wiedzieć o przewożeniu dzieci, czyli bezpieczeństwo dziecka w samochodzie
„Ja chcę do mamy”, czyli lęk przed rozstaniem