Kleszcze atakują!

FAKTY I MITY O KLESZCZACH

* występowanie - najczęściej na obrzeżach lasów mieszanych, na polanach i łąkach

* lubi ciepło - aktywność tego pajęczaka to okres od marca do listopada, kiedy gleba osiąga temperaturę 5-7 stopni Celsjusza

* nie żyją wysoko na drzewach - występują w trawie, w niskich krzakach oraz w leszczynie; przesiadują na spodniej stronie liści, głównie na ich końcach

* rosnący kłopot - dorosła głodna samica kleszcza ma 3-4 mm długości, samiec do 2,5 mm - po wyssaniu krwi samica może powiększyć swoją wagę nawet 200 razy, a wielkość jej ciała może wzrosnąć 120-krotnie

* jeden pasożyt, a wiele chorób - kleszcz przenosi choroby takie jak: kleszczowe zapalenie mózgu, borelioza, tularemia, ehrlichioza, babeszjoza, gorączka Q, gorączka plamista Gór Skalistych, dur powrotny.

Kiedy udać się do lekarza?

Nie każde ukąszenie kleszcza jest niebezpieczne. Skonsultuj się z lekarzem, gdy:

* w ciągu do 2 tygodni po ukąszeniu przez kleszcza pojawi się gorączka powyżej 38 st. C, zmęczenie, ból głowy, ból pleców i kończyn, kaszel, katar, objawy żołądkowo-jelitowe, utrata łaknienia, nudności.

* rumień w miejscu ukłucia.

Metody ochrony

Lekarze zwracają uwagę, że najskuteczniejszą formą ochrony jest unikanie kontaktu z kleszczem. Jeśli planujemy dłuższy pobyt w lesie lub na łące warto pamiętać o prostych zasadach bezpieczeństwa:

* zakładaj ubrania z długimi rękawami i nogawkami

* noś zakryte obuwie podczas spacerów

* stosuj środki odstraszające kleszcze.

Rejony podwyższonego ryzyka

Kleszcze występują głównie na terenach leśnych i łąkowych. Przez to rejonami największego zagrożenia występowania chorób przenoszonych przez kleszcze są: Warmia i Mazury, Podlasie, Opolszczyzna, Zachodniopomorskie.

W ostatnich latach coraz więcej przypadków zachorowań na choroby odkleszczowe odnotowano również w województwie śląskim, małopolskim i podkarpackim.

Marcin Warszawski

[email protected]

JAK REAGOWAĆ?

1. Dokładnie sprawdzaj okolice pachwin, pępka, miejsc za uszami, zgięć pod kolanami, owłosionej skóry głowy.

2. Usuń kleszcza za pomocą pęsety z cienkimi końcami - stosuj mocny chwyt tak blisko skóry, jak tylko możliwe - wyrwij go pewnym ruchem - nie należy obracać kleszcza !

3. Jeśli w ciele pozostały części kleszcza wbite w skórę, usuń je tak szybko, jak to możliwe lub udaj się do lekarza.

4. Nie stosuj w miejsce wkłucia olejów, kremów, masła - może to spowodować wstrzyknięcie przez kleszcza jeszcze większej ilości materiału zakaźnego do ciała.

O CZYM WARTO PAMIĘTAĆ

DLA KOGO SZCZEPIENIA?

Najskuteczniejszą formą zapobiegania odkleszczowemu zapaleniu mózgu jest szczepienie ochronne. Główny inspektor sanitarny zaleca je osobom przebywającym na terenach o nasilonym występowaniu tej choroby, a w szczególności: pracownikom lasów, stacjonującemu wojsku, funkcjonariuszom straży pożarnej i granicznej, rolnikom, młodzieży, turystom, uczestnikom obozów i kolonii.
PONAD 200 PRZYPADKÓW

Środkowoeuropejskie odkleszczowe zapaleniu mózgu (choroba ośrodkowego układu nerwowego) wywoływana jest przez Flavivirusa przenoszonego przez kleszcza. W Europie najwięcej zachorowań notowanych jest w południowych Niemczech, Czechach i do niedawna w Austrii (w ostatnich latach liczba zachorowań w tym kraju spadła o około 80 proc., po wprowadzeniu masowych szczepień). W Polsce w ub.r. odnotowano 222 przypadki tej choroby. U dorosłych przebieg choroby jest groźniejszy niż u dzieci - u co 10. osoby może dojść do objawów neurologicznych, m.in. porażeń lub niedowładów, szczególnie w zakresie nerwów czaszkowych, uszkodzeń móżdżku, uszkodzeń z pogranicza psychiatrii - np. ubytków pamięci, zaburzeń nastroju i koncentracji. Na szczęście tylko ok. 2 proc. zachorowań kończy się śmiercią. Cykl szczepień ochronnych składa się z trzech dawek. Najlepiej, gdy szczepienia rozpocznie się przed sezonem aktywności kleszczy, tj. wczesną wiosną. Dwie pierwsze dawki podaje się w odstępie od 1 do 3 miesięcy. Trzecią podaje się od 5 do 12 miesięcy albo od 9 do 12 miesięcy po dawce drugiej. Później przyjmuje się szczepienia przypominające: pierwsze po 3 latach, następne po 3 do 5 lat, w zależności od wieku osoby. Cena jednej dawki szczepionki to 60 - 110 zł.

SPRAWDZAJ SKÓRĘ

Szczepionki nie chronią przed inną groźną chorobą roznoszoną przez kleszcze - boreliozą. W ub.r. zanotowano ponad 9 tys. zachorowań na tę chorobę w Polsce. Choroba charakteryzuje się objawami skórnymi. W późniejszym stadium dotyczyć może również stawów, układu nerwowego i serca. Najbardziej charakterystycznym objawem wczesnej postaci boreliozy, który może ujawnić się w okresie od 3 dni do 3 miesięcy po zakażeniu, jest tzw. rumień wędrujący. Powiększanie się tej zmiany jest wskazaniem do szybkiego kontaktu z lekarzem, który zdecyduje o formie leczenia. Najczęściej obejmuje ono kurację antybiotykami, trwającą od dwóch do trzech tygodni.