Kodeks pracy 2019 po nowemu. Na razie niewielkie zmiany, ale zapowiada się rewolucja

O tym, że kodeks pracy powinien być zmieniony mówią i pracownicy, i pracodawcy, choć z różnych powodów. Pracodawcy chcą większego uelastycznienia prawa pracy, związkowcy - lepszej ochrony pracowników. Ich zdaniem obecna sytuacja na rynku nie uzasadnia w żaden sposób ograniczania praw pracowniczych.

Dodatkowo obie strony są zgodne, że kodeks powinien uwzględniać m.in pracujących na umowy o dzieło czy umowy zlecenia. Ci ostatni wśród pracujących przed trzydziestką stanowią 30 proc., wśród starszych pracowników także ich liczba jest znacząca.

I choć zapowiada się rewolucja - na razie największe zmiany do wprowadzenie Pracowniczych Planów Kapitałowych, dostęp do związków zawodowych dla pracujących na umowach o dzieło i umowach zlecenie oraz lepsza ochrona związkowców.
Inne - jak zmiana zasad wypłaty wynagrodzeń czy przechowywania dokumentacji pracowniczej - w większym stopniu odczują zatrudnieni niż ich pracodawcy.

Na pozostałe zmiany trzeba będzie poczekać.

Od 1 stycznia tworzyć i zakładać związki zawodowe mogą nie tylko osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę. To prawo mają także pracujący na umowy zlecenia i umowy o dzieło oraz samozatrudnieni.

Czytaj też: Co z zakazem handlu? Rząd analizuje sytuację

Takim osobom, jeśli będą pełniły w związkach zawodowych funkcje podlegające ochronie przed zwolnieniem będzie także przysługiwała ochrona przez zwolnieniem na takich samych zasadach na jakich chronieni są działacze pracujący na umowie o pracę.

Pracodawca, który rozwiąże z taką osobą umowę bez zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej, będzie musiał zapłacić jej odszkodowanie w wysokości 6-miesięcznego wynagrodzenia. Działacze związkowi nie zatrudnieni na umowę o pracę mają też prawo do czasu wolnego na działania związane z aktywnością związkową tak samo jak związkowcy- pracownicy.

Pracownicy największych, bo zatrudniających ponad 250 osób firm już od 1 lipca będą mogli uczestniczyć Pracowniczych Planach Kapitałowych. To system oszczędzania na emeryturę. Na oszczędności będzie się składał pracownik, pracodawca i państwo. Pracodawca ma obowiązek taki program utworzyć. Jeśli tego nie zrobi - grożą mu wysokie kary finansowe, sięgające nawet miliona złotych.

Uczestnictwo w PPK jest dobrowolne, ale pracownicy będą do niego włączani automatycznie. Wystąpienie z systemu będzie wymagało deklaracji.

W lipcu do PPK przystąpią pracownicy największych firm. Później będą dołączali następni:

• 1 stycznia 2020 - pracownicy firm zatrudniających od 50 do 249 osób
• 1 lipca 2020 roku- pracujący w firmach zatrudniających od 20 do 49 osób
• 1 stycznia 2021 - pozostali (w tym pracownicy sfery budżetowej)

Wraz z początkiem roku zmieniły się regulacje dotyczące wypłaty wynagrodzenia. Teraz domyślnym sposobem wypłacania pensji, zgodnie ze znowelizowanym kodeksem pracy, jest przelew na wskazane przez pracownika konto. Pracodawcy, którzy dotąd tego nie robili mieli czas do 21 stycznia, by poinformować pracowników o konieczności założenia konta lub złożeniu deklaracji o chęci odbierania wynagrodzenia w gotówce.

Do wypłat w tej ostatniej formie pracownik wciąż będzie miał prawo, ale będzie musiał to pisemnie zadeklarować. Jeśli jednak pracownik tego nie zrobi ani nie poda numeru konta - pracodawca wciąż będzie zobligowany wypłacać mu pensję do ręki.

Dopóki wszyscy pracownicy nie podadzą numerów kont i nie zdecydują się na odbieranie wynagrodzenia w ten sposób pracodawca będzie musiał uwzględniać w regulaminie także miejsce wypłaty wynagrodzenia.

Wiele mówi się o zmianach w zapisach dotyczących urlopów. Czy i kiedy wejdą one w życie, dziś jeszcze nie wiadomo.

Zgodnie z propozycjami, które były omawiane jeszcze pod koniec ubiegłego roku wymiar urlopu dla wszystkich zatrudnionych w wymiarze pełnego etatu wynosiłby 26 dni (dziś tyle przysługuje pracującym ponad 10 lat).

Sprawdź też: Znamy wyniki kontroli L4 w Wielkopolsce

Co więcej na wymiar wolnego nie miałby wpływu rodzaj umowy. Czy to pracującemu na umowę o dzieło, zlecenie czy samozatrudnionym przysługiwałyby 34 minuty wolnego za każdy dzień pracy u jednego pracodawcy.

Trudniej byłoby natomiast wziąć urlop na żądanie. Trzeba byłoby o nim zawiadomić z 24-godzinnym wyprzedzeniem, a pracodawca w uzasadnionych przypadkach mógłby odmówić udzielenia takiego urlopu.

Zobacz też: