Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Kolonoskopia nie musi boleć

Dorota Dejmek
Kolonoskopia nie musi boleć. Najważniejsze jest doświadczenie lekarza i zespołu pielęgniarskiego oraz pozytywne nastawienie pacjenta
Kolonoskopia nie musi boleć. Najważniejsze jest doświadczenie lekarza i zespołu pielęgniarskiego oraz pozytywne nastawienie pacjenta Fot. Anna Kaczmarz
Rozmowa z dr n. med. Urszulą Błaut-Kądzielską, kierownikiem Zakładu Endoskopii w Szpitalu Specjalistycznym im. Ludwika Rydygiera w Krakowie o tym, że badanie kolonoskopowe może w wielu przypadkach uratować życie pacjenta

- Badanie kolonoskopowe owiane jest czarną legendą i nie kojarzy się pacjentom najlepiej.

- To prawda, wiele osób uważa, że jest bolesne, upokarzające i wstydliwe. Jest to jednak badanie bardzo potrzebne, mogące w wielu przypadkach uratować życie pacjenta. Zakład Endoskopii jest ośrodkiem, w którym rocznie wykonuje się wiele tysięcy kolonoskopii, mamy olbrzymie doświadczenie w tym zakresie i zawsze działamy tak, aby komfort pacjenta był jak największy.

- Bez bólu i stresu?

- Bez bólu i stresu, bo kolonoskopia naprawdę nie musi boleć. Najważniejsze jest doświadczenie lekarza i zespołu pielęgniarskiego oraz pozytywne nastawienie ze strony osoby poddającej się badaniu, nad czym pracujemy już od momentu rejestracji pacjenta. Większość z nich już po wszystkim mówi wprost, że było znacznie lepiej niż się spodziewali. Znajduje to także odbicie w krótkich ankietach, które nasi pacjenci wypełniają po zabiegu - ponad 90 procent określa tolerancję badania jako dobrą lub bardzo dobrą.

- Zdarzają się jednak trudniejsze sytuacje.

- U niektórych pacjentów badanie rzeczywiście może być niełatwe technicznie i w efekcie bolesne. Często są to osoby, które przebyły jakieś zabiegi operacyjne i mają rozległe zrosty w jamie otrzewnej. Ale i z tym sobie radzimy. Dysponujemy znieczuleniem dożylnym, które podane działa natychmiast. Wyciszamy pacjenta, niwelujemy ból, niektórzy zapadają nawet w krótką drzemkę i w ogóle nie pamiętają badania. Zabieg zwykle trwa krótko, między 10 a 20 minut. Pacjenci, którzy nie mieli podawanego znieczulenia, mogą od razu podejmować codzienną aktywność. Pozostali muszą odpocząć u nas dwie godziny.

- Czemu służy kolonoskopia?

- Zabieg ten ma na celu diagnostykę bądź leczenie zabiegowe chorób jelita grubego. W ramach Programu Badań Przesiewowych kolonoskopia ma natomiast znaczenie profilaktyczne - szukamy polipów nowotworowych. Polipy mogą mieć różny charakter, niektóre nie mają nic wspólnego z nowotworami i te nie wymagają naszej uwagi. Natomiast polipy nowotworowe, nieusunięte odpowiednio wcześnie, rosną i zmieniają się w raka. Rak jelita grubego to jeden z trzech najczęstszych nowotworów w Polsce, niestety, w wielu przypadkach wykrywany bardzo późno. Długo nie daje on bowiem żadnych objawów, a kiedy pojawią się: anemia, bóle brzucha, krwawienia z przewodu pokarmowego - nowotwór jest już zwykle zaawansowany, często z naciekaniem na narządy wewnętrzne i przerzutami. Chorzy wymagają wówczas wielodyscyplinarnego podejścia i długiego leczenia: operacji, napromieniania, chemioterapii. Przesiewowe badania kolonoskopowe chronią nas przed tym wszystkim.

- Jak można rozpoznać polip nowotworowy?

- Wyłącznie na podstawie badania histopatologicznego. W trakcie kolonoskopii usuwamy polipy, które napotkamy - czasami jest ich kilka - i dopiero histopatolog stwierdza, jaki jest ich charakter. Na wynik histopatologiczny pacjent czeka dwa tygodnie. Jeśli były to polipy hiperplastyczne, pacjent jest zdrowy i kolejną kolonoskopię powinien wykonać za 10 lat. Natomiast kiedy polip ma charakter nowotworowy, ale jeszcze łagodny, to jego usunięcie definitywnie leczy pacjenta i zapobiega rozwojowi choroby nowotworowej w przyszłości. W przypadku usunięcia polipów nowotworowych w zależności od ich liczby, rozmiarów i nasilenia stopnia dysplazji, co określa nam, na jakim etapie nowotworzenia znajdują się te zmiany, ustalmy dalsze postępowanie i termin badania kontrolnego. Dodam, że w ubiegłym roku w ramach programu badań przesiewowych przebadaliśmy 450 pacjentów i u 110 z nich usunęliśmy polipy nowotworowe. U dwóch pacjentów rozpoznaliśmy raka jelita grubego w fazie bezobjawowej. Ten fakt pokazuje prawdziwą skalę problemu i potrzebę wykonywania tych badań.

- Wszystkie zmiany można usunąć ambulatoryjnie?

- Nie zawsze jest to możliwe. W przypadku dużych zamian, albo kiedy zabieg polipektomii jest ryzykowny z innych przyczyn, pacjenci kierowani są do oddziału szpitalnego i w dogodnym dla nich terminie zmiany są usuwane - zwykle endoskopowo. Czasem zmiana jest zbyt duża lub zbyt zaawansowana i wtedy konieczne jest jej chirurgiczne usunięcie wraz z fragmentem jelita. Zaletą naszego szpitala jest kompleksowość opieki - od badań profilaktycznych, ambulatoryjnych aż po pełne leczenie raka jelita grubego. Na szczęście, olbrzymia większość pacjentów Zakładu Endoskopii kończy przygodę z kolonoskopią na tym badaniu, z zaleceniem powtórki za 10 lat.

- Do kolonoskopii trzeba się specjalnie przygotować?

- Konieczne jest oczyszczenie jelita, dlatego już tydzień przed badaniem należy ograniczyć produkty bogatoresztkowe. W przeddzień badania pacjent zjada lekkie śniadanie, a po południu wypija filiżankę środka przeczyszczającego i 2 litry wody w podzielonych dawkach. Za 6-8 godzin kolejna filiżanka preparatu przeczyszczającego i znów 2 litry płynu. Warto dodać, że po zgłoszeniu się na zabieg pacjent ma do dyspozycji pokój przygotowań, gdzie własną bieliznę zamienia na specjalne bermudy z rozcięciem w odpowiednim miejscu, więc nie musi się obawiać skrępowania swoją nagością. W trakcie badania może śledzić na monitorze jego przebieg, rozmawiamy z pacjentem, cały czas tłumaczymy wszystko co widzi i odpowiadamy na jego pytania.

- Badanie jest bezpłatne?

- Całkowicie bezpłatne. Bezpłatny jest także preparat do przygotowania jelita, ewentualne znieczulenie i badanie histopatologiczne. Wszystko finansowane jest przez Ministerstwo Zdrowia. Zabiegi wykonywane są w ramach Programu Badań Przesiewowych Raka Jelita Grubego u wszystkich osób w wieku 50-65 lat, oraz osób w wieku 40-49 lat z grupy podwyższonego ryzyka, czyli tych, którzy wśród najbliższych krewnych mają osobę z rakiem jelita grubego. Miejsce zamieszkania nie ma znaczenia. Ne jest też potrzebne żadne skierowanie. Do badania nie kwalifikują się jedynie osoby, które miały wykonywaną kolonoskopię w ciągu ostatnich 10 lat oraz osoby z objawami, które mogą sugerować raka jelita grubego. Tych ostatnich badamy w ramach umowy z NFZ po przedstawieniu skierowania do badaniach bądź karty diagnostyki i leczenia onkologicznego - DILO.

Bezpłatne badania kolonoskopowe

Program Badań Przesiewowych Raka Jelita Grubego (PBP) jest zadaniem Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych. W ramach PBP od 2000 roku wykonywana jest bezpłatna profilaktyczna kolonoskopia. Celem PBP jest zmniejszenie liczby zachorowań i zgonów z powodu raka jelita grubego.

Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera w Krakowie, os. Złotej Jesieni 1 - Zakład Endoskopii zaprasza pacjentów w wieku 50-65 lat na bezpłatne badania kolonoskopowe. Objęcie programem kobiet i mężczyzn między 50. a 65. rokiem życia ma na celu wykrycie zmian potencjalnie wyleczalnych. W tym wieku 25 proc. osób ma polipy, a 5 proc. jest zagrożonych rozwojem raka.

Do badania kwalifikowane są osoby zdrowe, bez objawów, takich jak krwawienie z przewodu pokarmowego, biegunka lub zaparcia, które pojawiły się w ciągu ostatnich kilku miesięcy, a których przyczyna nie jest znana, a także chudnięcie lub anemia bez znanej przyczyny,

Osoby, w rodzinie których występował rak jelita grubego, mogą zgłaszać się na kolonoskopię w wieku 40 lat.

Do badania nie są kwalifikowane osoby, które miały wykonaną kolonoskopię w ciągu ostatnich 10 lat.

Możliwość wykonania badania w znieczuleniu, bezpłatny preparat do przygotowania jelita.

Informacja i rejestracja telefoniczna: 12 646 82 92

Rejestracja na konkretną godzinę!

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na dziennikpolski24.pl Dziennik Polski