Kontakt „skóra do skóry” zaraz po porodzie

Zachowanie kontaktu STS polega na położeniu nagiego noworodka z jeszcze zachowaną pępowiną na nagim ciele matki, aby oboje mogli nawiązać kontakt wzrokowy.

Dziecko musi być w tym czasie ogrzane i okryte tak, aby nie utraciło ciepła. Kontakt nie powinien być zakłócony przez dwie godziny po porodzie. Odpępnienie i ocena w skali Apgar powinny odbywać się na brzuchu matki, a wszelkie rutynowe czynności, m.in. ważenie, kąpiel i ubieranie, powinny poczekać do zakończenia wczesnego kontaktu „skóra do skóry”.

Dlaczego ten czas jest tak ważny?

Psychologowie i etolodzy wyróżniają okres krytyczny – to czas chłonności, wdrukowania, gdy utrwalane są wzorce zachowań, czas, w którym określone zachowanie zachodzące w środowisku będzie wpływało na rozwijający się organizm.Pierwszym okresem krytycznym w życiu człowieka jest pierwsza chwila po porodzie. Dwie godziny po urodzeniu się dziecka to czas podwyższonej aktywności u matki i dziecka, kiedy obydwoje są jeszcze pod wpływem hormonów porodowych. Najaktywniejszymi wówczas hormonami są oksytocyna i prolaktyna, hormony mające wpływ na więź z matką, a jednocześnie będące odpowiedzialne za produkcję i wydzielanie mleka matki.

Podczas wczesnego kontaktu „skóra do skóry” nie powinno się zmuszać dziecka do ssania piersi. Dziecko urodzone w dobrym stanie, niebędące pod wpływem środków farmakologicznych wykazuje odruch pływaczy w kierunku piersi, tzw. breast crawl, i samo podejmuje ssanie. Ciepło i zapach ciała matki, zapach brodawki, który jest podobny do smaku i zapachu płynu owodniowego, pomagają odszukać noworodkowi pierś matki. Po odnalezieniu piersi dziecko początkowo liże, wącha i muska brodawkę matki, zapoznaje się z nią, a dopiero potem przystępuje do samodzielnej próby ssania. Jest to czas, w którym musi być zapewniony kontakt wzrokowy matki z dzieckiem. Matka powinna być po porodzie w takiej pozycji, aby móc zobaczyć twarz dziecka, nie tylko tułów.

Zalety wczesnego nieprzerwanego kontaktu skóra do skóry:

- wczesne rozpoczęcie laktacji

- podaż siary zawierającej pozytywne bifidobakteriami dla układu pokarmowego dziecka oraz przeciwciała odpornościowe

- ciepło, zapach matki dające dziecku spokój i poczucie bezpieczeństwa

- zachowanie kontinuum okresu ciąży i porodu

- budowanie więzi matka-dziecko (również matka-dziecko-ojciec)

- odpowiedni poziom wydzielania prolaktyny i oksytocyny.

Poród zabiegowy, mnogi ani cięcie cesarskie nie powinny być przeciwwskazaniem do podjęcia nieprzerwanego kontaktu „skóra do skóry”.

Po takim porodzie kontakt może być opóźniony, powinien być jednak podjęty w ciągu dwóch godzin po narodzinach dziecka. W czasie wykonywania niezbędnych procedur takich jak: poród łożyska, oględziny krocza i łożyska, szycie naciętego lub pękniętego krocza w znieczuleniu miejscowym nie powinno się dla wygody personelu przerywać kontaktu „ciało do ciała”. Czasowe przerwanie wczesnego kontaktu jest wskazane wyłącznie w trakcie zabiegów położniczych, przeprowadzanych w trybie pilnym, a wymagających krótkotrwałego znieczulenia ogólnego pacjentki. Kontakt „skóra do skóry” wznawiamy i kontynuujemy w chwili, gdy matka może ponownie nawiązać świadomie kontakt z dzieckiem (WHO 2002, 2003).

Autor artykułu: Izabela Komosa

Inne artykuły na dziecisawazne.pl:
O „dobrych radach”, czyli co nam pomaga a co nie służy w dobrym przeżywaniu ciąży
Laboratorium Szalonego Naukowca. Eksperyment 3. Płynny przekładaniec
Konie uczą ludzi – refleksje Agnieszki Stein
Gdy nasza córeczka staje się kobietą. O pierwszej miesiączce