Kontrowersyjny styl zakopiański

Stanisław Witkiewicz na przełomie XIX i XX wieku formułował pod Giewontem, teoretyczne zasady swej idei - stylu zakopiańskiego, który miał wyrazić się w architekturze i sztuce użytkowej. W założeniu styl ten miał objąć różne dziedziny życia, jednak do dziś zachowało się niewiele jego przykładów. Tym cenniejsza wydaje się publikacja albumu pt. "Stanisław Witkiewicz styl zakopiański". Autorką tekstu, wyboru zdjęć oraz koncepcji albumu jest Teresa Jabłońska, dyrektor Muzeum Tatrzańskiego. Współczesne fotografie obiektów w stylu zakopiańskim wykonał Piotr Droździk, który na swoim koncie ma już ponad trzydzieści publikacji. Projekt graficzny przygotował Leszek Szurkowski.
- Ideą opracowania tego albumu było pokazanie fizycznej urody stylu zakopiańskiego, czyli tego, co zaprojektował, narysował bądź zrealizował Stanisław Witkiewicz. Tą tematyką w różnych aspektach interesujemy się już trzydzieści lat - mówiła podczas promocji Teresa Jabłońska. - W tym czasie, ukazywały się kolejne publikacje o stylu zakopiańskim, monografie poszczególnych budynków, ale badania wciąż nie zostały zakończone.
Michał Jagiełło, publicysta i pisarz, autor książek o tematyce górskiej oraz "Listów o stylu zakopiańskim 1892-1912. Wokół Stanisława Witkiewicza" pogratulował autorom książki, o której powiedział, iż daje możliwość szerokiej refleksji kulturowej, po czym stwierdził: - Witkiewicz błądził całkowicie w chaosie przy realizacji swojej idei. Gdyby nie Barabasz i Brzega, jego wizja skończyłaby się tragedią. Zupełną pomyłką było jego brutalne powiększanie motywów zdobniczych. Witkiewicz podjął się stworzenia ogólnej idei wszystkiego. Styl zakopiański utożsamiany ze stylem narodowym, miał obejmować wszystkich Polaków i najróżniejsze dziedziny ich życia. Robił to jednak mechanicznie, chcąc połączyć góralską chatę z dworkiem szlacheckim i - moim zdaniem - nie są to dzieła udane. Z chybionej idei, zostało jednak coś, co nadal żyje. Istnieją na przykład całkiem udane współczesne nawiązania do stylu stworzonego przez Witkiewicza, jak chociażby niektóre górskie schroniska. Wypowiedź Michała Jagiełły wywołała dezaprobatę wśród publiczności. Witkiewiczowskiej idei bronili podczas promocji m.in. Teresa Jabłońska, Zbigniew Moździerz oraz Maciej Wojak. (GAB)