"Kopia mistrza"

Zapiski kinomana

Bohaterów jest dwoje: 54-letni genialny kompozytor wtrzech ostatnich latach życia iwymyślonaprzez scenarzystów, fikcyjnamłoda kopistka jego rękopisów. Trzecim inajważniejszym bohaterem jest sama muzyka. Czternastominutowa sekwencja prawykonania IXSymfonii stanowi kulminację filmu, umieszczoną jednak przewrotnie wśrodku obrazu niczym przedwczesny happy end. Holland współpracowała nadsekwencją Ody doradości zmuzykologiem Piotrem Kamińskim iswą córką Kasią Adamik, będącą współtwórczynią wizualnej koncepcji całości. Fragmenty Dziewiątej zostały tak skondensowane, że nie widać szwów, działa ogólnasiła emocjonalna____Beethovenowskiej sztuki.
Ulokowanapośród członków zespołu symfoników dziewczyna"podpowiada" rytmiczne ruchy rąk mistrzowi, co podobno praktykowano faktycznie, gdy pomimo głuchoty kompozytor nie chciał rezygnować zdyrygowania. Zafascynowaną swym mentorem 23-letnią kopistkę nut gra 30-letnia wrzeczywistości Niemka zHollywoodDiane Kruger -była modelka iniegdysiejsza Helenaw"Troi". Jest wtej roli świeża, niewinnaipiękna, azarazem harda izdecydowanawswej pomocniczej funkcji przytrudnym we współżyciu geniuszu, uboku którego zdobywa doświadczenia idorasta do____własnych prób kompozytorskich.
Gdyby ich wzajemne relacje miały mieć zabarwienie erotyczne, to Holland naszczęście oparła się melodramatycznej pokusie. Bez niespodzianek "zilustrowana" została postać Beethovena: pozbawiony słuchu ekscentryk, choleryk igbur, zblaszaną tubą nagłowie rezonującą dźwięki, wielki ipotężny wswej rewolucyjnej twórczości gigant muzyki. Ulubiony aktor Agnieszki Holland ("Zabić księdza", "Trzeci cud") -Ed Harris, czterokrotnie nominowany doOscara, potraktował tę rolę niezwykle serio. Przygotowywał się doniej przez rok, ucząc się gry nafortepianie i____skrzypcach, biorąc lekcje dyrygentury.
Podgrubą aświetną charakteryzacją aktor wperuce inegliżu, wzabałaganionym wnętrzu mieszkalnym, ujawnia swe talenty mimiczne i"przemyca" cechy własnej osobowości, akcentując niezależność, nieoczekiwaną subtelność iwrażliwość. Ed Harris -nie dorozpoznania zewnętrznie -właśnie ze swego "wnętrza" buduje postać iztego, anie zrozwoju akcji -co najwyżej zdialogów -nabieramy wyobrażenia oindywidualności twórcy arcydzieł klasycznej muzyki, który nigdy nie był skłonny dokompromisów, życzeń mecenasów iprzyzwyczajeń słuchaczy. Wyrażał siebie, natchnienie czerpiąc wprost od____Boga.
Kolejną poIXSymfonii dominantą muzyczną filmu jest wjego drugiej części Wielka Fuga nakwartet smyczkowy -może nieco bledsza odczęści pierwszej imroczniejsza wpowściągliwej reżyserii. Itu jednak dochodzi dogłosu pierwiastek duchowy, wierność imperatywowi twórczemu iprzekonanie, że jest ona ważniejsza niż wtórny sukces. Angielsko-węgierska "Kopia mistrza" ma brawurowe wejście wtemat wznakomitej fotografii "zepoki" Rowe'a Ashleya, zaraz potem następuje scenanałożu śmierci idopiero później pojawienie się uczennicy, wzorowanej niewiążąco naosobie ówczesnej paryskiej kompozytorki, piszącej podwpływem Beethovenai____Schuberta.
Ciekawostką może być fakt, że film owielkim samotniku, zmagającym się zparadoksalną dlań chorobą ize sferą dźwięków, powstał podznakiem Strzelca. Zbieżność zodiakalnapołączyła tu trzy nazwiska: 58-letniej Agnieszki Holland, młodszego odniej, ale urodzonego tego samego dnia, 28 listopada Eda Harrisa i____samego Ludwiga van Beethovena.
WŁADYSŁAW CYBULSKI