Kraków. 616 uwag mieszkańców do Strefy Czystego Transportu. Jest projekt naklejki i propozycje większych obostrzeń dla wjazdu do centrum

FLESZ - Rower alternatywą dla rosnących cen paliw

- Naszą rolą jest słuchanie głosu ekspertów i mieszkańców. Powtarzamy, że wdrożenie Strefy Czystego Transportu musi mieć charakter w pełni partycypacyjny. Każda zmiana rodzi wiele obaw, ale wysłuchujemy wszystkich pytań i staramy się na nie odpowiedzieć - podkreśla Łukasz Franek, dyrektor Zarządu Transportu Publicznego w Krakowie. - Propozycja pierwszego kroku jest w miarę zachowawcza. Proponujemy by od 1 marca 2023 r. zakazem wjazdu do SCT objąć samochody ponad 20-letnie, które emitują najwięcej zanieczyszczeń. Dotyczy to ok. 7 proc. pojazdów poruszających się po ulicach - dodaje.

Na początku Strefa ma obejmować obszar objęty tzw. II obwodnicą Krakowa. Wymagania dla samochodów będą wprowadzane etapami. Zgodnie z propozycją urzędników do SCT od 1 marca 2023 r. będą mogły wjeżdżać pojazdy wyprodukowane od 2001 roku, a więc z silnikami z normą spalin od euro 3 (tak dla aut benzynowych i diesli). Do obszaru objętego II obwodnicą będzie więc zakaz wjazdu dla samochodów z silnikiem euro 1 (produkcja 1993-1996) oraz euro 2 (1997-2000).

Plan na kolejne lata jest taki, by w przypadku aut benzynowych od 1 stycznia 2024 r. obowiązywała norma euro 3 (pojazdy maksymalnie 23-letnie), od 1 lipca 2025 r. - euro 3 (maks. 24,5 roku), od 1 stycznia 2027 - euro 4 (maks. 19-letnie), od 1 lipca 2028 r. - euro 5 (maks. 17,5 roku), od 1 stycznia 2030 - euro 5 (maks. 20-letnie).

W przypadku pojazdów z silnikiem Diesla obowiązywałby zasady: od 1 stycznia 2024 r. norma euro 4 (pojazdy maksymalnie 18-letnie), od 1 lipca 2025 r. - euro 5 (maks. 15,5 roku), od 1 stycznia 2027 - euro 6 (maks. 13 lat), od 1 lipca 2028 r. - euro 6 (maks. 14,5 roku), od 1 stycznia 2030 - euro 6d (maks. 11,5 roku).

Dla mieszkańców i przedsiębiorców obszaru SCT ma być ustalony okres przejściowy na dostosowanie się do zmian - długość tego okresu (np. rok) ma być określona w konsultacjach społecznych.

- Doświadczenia wielu miast pokazały, że tam, gdzie SCT wprowadzono, to jakość powietrza uległa poprawie. Dla przykładu na Alejach Trzech Wieszczów aż 35 procent stężeń pyłów pochodzi z transportu samochodowego, a ponad 70 procent dotyczy tlenku azotu. Na pewno sytuację poprawi nowa strefa - komentuje Anna Dworakowska z Krakowskiego Alarmu Smogowego. - Mamy nadzieję, że pewne etapy wprowadzania SCT uda się przyspieszyć. Największym problemem są samochody z silnikiem Diesla nie spełniające normy euro 5, które emitują dużo więcej spalin niż auta benzynowe. To są pojazdy wyprodukowane przed 2011 rokiem. Gdyby takie auta nie mogłyby wjeżdżać do SCT wcześniej niż zaplanowano, to byłaby to kluczowa regulacja - dodaje.

Podobne zdanie ma prof. Marek Brzeżański, kierownik Katedry Pojazdów Samochodowych Politechniki Krakowskiej: - Jest kilkaset miast europejskich, w których obowiązują ograniczenia związane z normami emisji spalin pojazdów. Początkowe obostrzenia proponowane przez Urząd Miasta są działaniami delikatnymi. Jestem zwolennikiem zastosowania bardziej restrykcyjnych zasad, aby drugim krokiem było wprowadzenie normy euro 4 dla samochodów benzynowych i euro 5 dla pojazdów z silnikiem Diesla.

Podczas spotkania konsultacyjnego online podobne postulaty mieli mieszkańcy. - Jest silna dysproporcja emisji z samochodów benzynowych i silnika Diesla. W opracowaniu początkowych zasad kierowalibyśmy się tym, że przy tak łagodnym podejściu linia startu powinna być równa - wyjaśnia dyr. Łukasz Franek.

Mieszkańcy pytali też m.in. o to, czy dobrym pomysłem jest włączenie do SCT od samego początku Alej Trzech Wieszczów i nie ma obawy, że ruch w znacznym zakresie przeniesie się wtedy na ul. Piastowską. Dyrektor Łukasz Franek wyjaśnia, że obszar granic SCT (dokąd strefa ma sięgać) jest otwarty. - W przypadku Alej decydujące w tym, by je uwzględnić w SCT było to, że przejeżdża nimi wiele pojazdów, w tym szczególnie busów. O wszystkim zadecydują jednak konsultacje - zaznacza dyr. Łukasz Franek.

Było też pytanie, czy ograniczenie wjazdu do centrum dla busów nie spowoduje zwiększenia ruchu samochodowego w całym Krakowie z tego powodu, że tego typu pojazdy dowożą osoby z sąsiednich gmin i pozbawienie ich takiej możliwości może spowodować, że przesiądą się do prywatnych aut. Dyrektor Łukasz Franek podkreśla, że w związku z wprowadzaniem obostrzeń miasto zamierza stawiać na rozwój komunikacji miejskiej i sieci parkingów.

Mieszkańcy chcieli też wiedzieć, co z samochodami zabytkowymi. Odpowiedź była taka, że samochody zabytkowe zarejestrowane w Krakowie będą na razie wyłączone z SCT.

Było też pytanie o to, dlaczego miasto nie zamierza skorzystać z możliwości, jaką daje ustawa i zezwalać na wjazd do SCT, ale za opłatą. - Uważamy, że zdrowie jest bezcenne. Tu na szali po jednej stronie mamy zdrowie i wydaje nam się nieetyczne, gdybyśmy się zgodzili na to, że ktoś może wjeżdżać do SCT, zanieczyszczać powietrze, tylko musi za to zapłacić - wyjaśnia dyr. Łukasz Franek.

Przygotowania do utworzenia SCT rozpoczęto w związku z przyjętym przez Sejmik Województwa Małopolskiego Programem Ochrony Powietrza (POP). Zobowiązuje on Kraków do przyjęcia uchwały wprowadzającej SCT do końca 2022 r. Nowe zasady mają obowiązywać w oparciu o nowelizację Ustawy o Elektromobilności i Paliwach Alternatywnych.

Zgodnie z POP, nowa strefa ma zostać rozszerzona do obszaru wewnątrz IV obwodnicy do 31 grudnia 2025 r. lub po wybudowaniu IV obwodnicy miasta.

- Zakończenie budowy północnej obwodnicy autostradowej przewidywane jest na połowę 2024 r. Są jednak wnioski, by z rozszerzeniem SCT na kolejny obszar wstrzymać się do czasu przeprowadzenia planowanych prac modernizacyjnych na południowych odcinkach IV obwodnicy - informuje dyr. Łukasz Franek.

Minister Klimatu i Środowiska podpisał rozporządzenie w sprawie wzoru nalepki dla pojazdów uprawnionych do wjazdu do SCT. W trakcie konsultacji został zaproponowany wzór nalepki, która uwzględnia rok produkcji pojazdu, rodzaj paliwa, nazwę gminy i nr rejestracyjny. Nalepkę będzie trzeba umieścić w lewym dolnym rogu przedniej szyby pojazdu. Sposób wydawania naklejek określi rada gminy w uchwale, w której ustanowi strefę.

W ramach konsultacji dotyczących SCT do 25 marca można było składać formularz internetowy. W ten sposób wpłynęło w sumie 616 uwag i wniosków. Teraz do 15 kwietnia można przesyłać wypełnione i podpisane formularze na adres poczty elektronicznej: [email protected] (w formie skanu/zdjęcia); na adres siedziby Wydziału Polityki Społecznej i Zdrowia Urzędu Miasta Krakowa, ul. Jana Dekerta 24, 30-704 Kraków; przez Elektroniczną Platformę Usług Administracji Publicznej (ePUAP) z dopiskiem „Konsultacje Strefy Czystego Transportu”.