Kraków. Alternatywne spacery po Płaszowie w ramach tegorocznej edycji FestivaALT-u

FLESZ - Polacy za biedni by jeść eko

Kilkadziesiąt lat po wojnie obszar dawnego obozu Płaszów stał się zieloną enklawą, chętnie odwiedzaną przez mieszkańców Krakowa. Od lat w przestrzeni publicznej toczy się jednak debata na temat tego, jak to miejsce powinno zostać upamiętnione. Największe kontrowersje wywołuje konieczność wycinki kilkuset drzew pod przyszłe budynki Muzeum oraz parkingi. Mieszkańcy obawiają się także komercjalizacji i zalewu turystów.

W ramach ALT Tours realizowanych podczas FestivALT-u stawiane są pytania o to, jaka obecnie jest rola terenu Płaszowa oraz jakie korzyści i zagrożenia niesie jego wykorzystanie. Aktywiści zrzeszeni w FestivALT prowadzą działania w Płaszowie od wielu lat, zanim jeszcze rozgorzała dyskusja na temat budowy Muzeum. Na samym początku tego zaangażowania do życia powołany został projekt Lecznicze Rośliny Płaszowa, który z jednej strony podkreśla walor terenu jako obszaru zielonego, a z drugiej – wchodzi w intensywny dyskurs dotyczący tego, czym jest ziemia, w której zakopane są liczne prochy, co obecnie na niej rośnie i co z tego wynika.

Lecznicze rośliny Płaszowa to eksperymentalna forma odpowiedzi na pytanie, jaką moc uzdrawiania ma płaszowska ziemia, na której dokonano ludobójstwa. Aktywiści z kolektywu FestivALT nawiązali współpracę z etnobotanikiem Karolem Szurdakiem i Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej, aby stworzyć ogród z leczniczymi roślinami Płaszowa (przy ul. Dąbrówki 7). Jest to niezwykłe miejsce, w którym trudna historia, siła społeczności i ludobójcza ziemia łączą się, formując potężne doświadczenie.

W najbliższym czasie zaplanowane zostały dwa spacery dotyczące terenu Płaszowa. 29 września związani z Akcją Ratunkową dla Krakowa dr hab. Zofia Prokop, biolożka ewolucyjna i aktywistka oraz działacz społeczny – Maciej Fijak opowiedzą o walorach flory i fauny terenów Płaszowa oraz o tym, jak okoliczni mieszkańcy zapatrują się na projekt powstającego w tym miejscu Muzeum.

Ostatni z serii spacerów, o charakterze medytacyjnym, poprowadzi potomkini Żydów pochowanych na byłym cmentarzu żydowskim w Płaszowie – Zofia Noworól, która zaproponuje jeszcze zupełnie inne spojrzenie na tę przestrzeń. Wydarzenie odbędzie się 11 października.

17 października będzie także miała miejsce premiera kolejnego alternatywnego zwiedzania na żywo - po terenie byłego getta na Podgórzu. Jest to ciesząca się coraz większą popularnością dzielnica Krakowa. Niegdyś Podgórze było osobnym miastem, oddzielonym od Krakowa linią rzeki Wisły. Swoją nazwę Podgórze wzięło od położenia u stóp Wzgórza Lasoty, gdzie z czasem rozwinęło się jako ważny ośrodek handlowo-przemysłowy.

Dodatkowo, na zaproszenie festiwalu Unsound, 5 października, po raz kolejny odbędzie się spacer z serii Kazimierz UNSEEN. Projekt mierzy się z historią i trudnościami Kazimierza w 2020 roku – wszystko w opozycji do żydowskości sprzedawanej turystom i utrwalającej stereotypy. FestivALT zaprasza do wirtualnego spaceru, nie uciekając od tematów trudnych i często bolesnych, nieoczywistych i zaskakujących, które związane są ze współczesnymi wyzwaniami dzielnicy.

Płaszów stanie się także sceną performansu "Still standing" zaplanowanego na 3 października. Aleksandra Janus i Weronika Pelczyńska zbadają, w jaki sposób ciało może stać się żywą rzeźbą wpasowującą się w konkretną przestrzeń. Wykorzystując ruch, choreografię i narrację, będą zachęcać do empatii i troski wobec tego, co kieruje nas nie tylko w przeszłość, ale także w teraźniejszość i przyszłość.

Performans, rozgrywający się na terenie KL Płaszów, to także dialog z historyczną choreografią izraelskiej artystki Noa Eshkol oraz utworem przygotowanym przez nią na 10 rocznicę powstania w getcie warszawskim, który miał zostać wykonany w kibucu Lohamei Hageta'ot.

Performans poprzez poruszające się ciała artystów prowokuje pytania: jak efemeryczne formy mogą być wykorzystywane jako strategie upamiętniające, zwłaszcza w miejscach, które można nazwać trudnym dziedzictwem oraz jakie obrazy tworzymy poprzez ruch, połączenie, kompozycję.

Szczegóły dotyczące wydarzeń będą dostępne na stronie festivalt.com oraz na Facebooku festiwalu.