Kraków miastem ekologicznym

Fot. Wojciech Matusik

Mówi nam ANTONI TAJDUŚ

Do tego potrzebna jest wizja, jak Kraków będzie wyglądać w 2025 roku. Nawet jeżeli ona istnieje, to ja jej nie znam, nie jest ona szerzej dyskutowana. Nie może się kończyć na tym, że koncepcja rozwoju jest przedstawiana wąskiemu gronu osób. Taka strategia powinna być zaakceptowana przez mieszkańców Krakowa.

Pierwszą rzeczą do poprawy jest transport. Kraków cały czas się zatyka. Bardzo ważne są nowe rozwiązania komunikacyjne na zewnątrz miasta. Dla mnie czymś niebywałym jest to, że nadal nie mamy pełnej zewnętrznej obwodnicy Krakowa. Do 2025 roku, a najlepiej o wiele wcześniej, ta inwestycja po prostu musi być zakończona. Wokół niej powinny powstać parkingi. Do tego musi istnieć możliwość szybkiego dojazdu komunikacją zbiorową w niemal każde miejsce miasta, głównie do centrum. Aby realnie myśleć o takich połączeniach, w Krakowie musi się pojawić tzw. premetro, czyli część trasy biegnącej pod ziemią, a część na jej powierzchni. Niech do 2025 roku powstanie jego pierwsza nitka. Obecne technologie pozwalają na szybką, mało uciążliwą budowę. Wiem, że jest kryzys, ale ciągle powtarzam, że częściej problemem nie jest brak pieniędzy, ale brak dobrej woli i strategii.

Koniecznością jest też poprawa przepustowości ulic wewnątrz miasta. Kiedyś wyobrażałem sobie, że niektóre odcinki Alej Trzech Wieszczów można schować pod ziemią. Trzeba pamiętać o tym, że zanieczyszczenie środowiska w Krakowie jest duże i wynika to również z nadmiernego ruchu. Przyszłością jest więc także wprowadzanie w centrum samochodów elektrycznych. Przez najbliższe lata powinno nam towarzyszyć hasło "Kraków miastem ekologicznym". Trzeba także eliminować palenie węglem w centrum miasta i zrobić wszystko, aby wybudować spalarnię odpadów.

Kolejne wyzwanie, jakie przed nami stoi, to lepsze wykorzystanie faktu, że Kraków jest miastem wyższych uczelni. Aktualnie studiuje tutaj ponad 200 tys. studentów, a liczba pracowników naukowych to kilkanaście tysięcy osób. Potencjał czołowych uczelni w kraju, takich jak UJ, AGH (a także kilku innych) przy dobrej współpracy z miastem daje ogromne możliwości jego rozwoju. Ten potencjał należy wykorzystać do budowy nowoczesnego miasta, w którym będą tworzone i rozwijane wysokie technologie. Tutaj kształci się najwięcej inżynierów w Polsce, a nawet może w Europie - i to w takich pożądanych na rynku kierunkach, jak informatyka, telekomunikacja, elektronika. Pytanie brzmi: czy wykorzystujemy ten potencjał?

Bardzo martwi mnie to, że Kraków ma wielu przedstawicieli we władzach centralnych, zajmujących wysokie funkcje, także w rządzie, ale to nie przekłada się na korzyść dla miasta. Chętnie pomagamy innym, tylko nie sobie. Dlaczego autostrada, którą buduje się z Warszawy w kierunku Krakowa, kończy się w Jędrzejowie? Dlaczego Wrocław ma całą obwodnicę, a Kraków nie ma? Widocznie ktoś nie pomógł, niedostatecznie lobbował. Wokół Krakowa tworzy się coś na kształt pustyni. Często goście, którzy do nas przyjeżdżają, w pierwszym zdaniu mówią, jak tu pięknie, a w drugim, jak do was ciężko dojechać.
Są także inne pytania. Dlaczego Kraków nie ma Euro? De facto jedna trzecia kraju została w ten sposób pozbawiona bliskiego dostępu do mistrzostw. Nawet jeśli prezydent Krakowa będzie genialny i będzie miał wyjątkowo dobrych doradców, to jeżeli we władzach centralnych będzie grupa osób, która nie będzie mu sprzyjać, niewiele zrobi. O Kraków też ktoś musi walczyć, a nie tylko mówić, że jest stary, piękny i sobie poradzi. Sam sobie nie poradzi.

ANTONI TAJDUŚ

Profesor zwyczajny nauk technicznych. Od 2005 r. rektor Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Specjalizuje się w mechanice skał i gruntów, budownictwie podziemnym, zastosowaniu metod numerycznych w mechanice skał i gruntów oraz energetyce. Opracował 9 patentów (z czego 4 zostały wdrożone) oraz 250 prac naukowo-badawczych i ekspertyz.

Przyszłością krakowskiego transportu jest podziemna komunikacja

Wysłuchał Piotr Tymczak

PROBLEMATYKA

* Brak odpowiedniego połączenia ze stolicą. Zastopowanie państwowych funduszy wstrzymało budowę wschodniej obwodnicy miasta i wyjazdu na Warszawę. Jadąc od strony stolicy, wjeżdża się do Krakowa nie jak do metropolii, a prowincji.

* Kiedy doczekamy się szybkiej kolei aglomeracyjnej? Może pomóc w rozwiązaniu problemów komunikacyjnych, ale od lat jest tylko w planach.

* Tyle miliardów złotych trzeba mieć na brakujące trasy III obwodnicy.

Głównym zadaniem jest domknięcie ringu. Miasto szuka możliwości dofinasowania tras: Zwierzynieckiej, Pychowickiej i Łagiewnickiej.

Bez nowych rozwiązań miastu grozi paraliż komunikacyjny

Władze Krakowa szczycą się opiniami, że mamy najlepszą komunikację w Polsce. Nie jest jednak tak wspaniale. Na tramwaj często czeka się 20 minut, samochody stoją w korkach, rowerem można jeździć po wyznaczonych trasach tylko w niektórych rejonach, a w centrum problem mają piesi z chodzeniem po wąskich chodnikach zastawionych zaparkowanymi autami. Aby miasto się nie zatkało, potrzebne są nowe drogi, linie komunikacji zbiorowej, ścieżki rowerowe, parkingi. Znów powraca koncepcja budowy metra.

KOMENTUJĄ DLA KRONIKI

WIESŁAW KRAWCZYK, zawodowy kierowca

Zdecydowanie w Krakowie powinno się usprawnić system sterowania ruchem. Musi być rozwijany system zielonej fali na głównych ulicach miasta, oczywiście, robiąc to tak umiejętnie, aby nie zakorkować całkowicie dróg dojazdowych. Doświadczenie pokazuje, że można to zrobić bardzo sprawnie i np. na al. Pokoju, gdzie na kilku skrzyżowaniach działa już zielona fala, jeździ się o wiele sprawniej niż wcześniej. W 2025 roku na kilkudziesięciu kolejnych ulicach powinno być podobnie.

ADAM ŁACZEK, Stowarzyszenie Kraków Miastem rowerów

Moim zdaniem Kraków powinien zdecydowanie zrezygnować z kolejnych wielkich inwestycji drogowych. Zaoszczedzone w ten sposób pieniądze powinny być przeznaczone na budowę nowych linii tramwajowych. To transport zbiorowy i rowerowy powinien być podstawą w naszym mieście. To jest przecież prosta analogia, bo jeśli uda się ciekawą ofertą nakłonić więcej osób do korzystania z tramwajów czy autobusów, to automatycznie zmniejsza się też korki na ulicach. Uważam również, że miasto powinno stworzyć specjalny budżet na rozwój infrastruktury rowerowej. W 2025 roku ścieżki rowerowe powinny być przy wszystkich głównych ulicach. Musi pojawić sie również zdecydowanie więcej stojaków rowerowych.
DARIUSZ CZERWIEC, Współwłaściciel Sieci I-Car.

Przede wszystkim powinno się stworzyć wielki plan remontu dziur w krakowskich ulicach, dzięki czemu każdemu jeździłoby się po mieście dużo swobodniej i bezpieczniej. Uważam też, że powinno się w końcu zabrać za budowę kolejnej wewnętrznej obwodnicy Krakowa. Takie plany przewijają się już od kilku lat, ale jak dotąd nic w tym kierunku się nie dzieje.

(ARM)