Kraków. Powołano pierwszą w Polsce komisję ds. murali. Jak będzie działać?

Miasto Kraków rozpoczęło nabór do zespołu na początku stycznia br, gdzie zainteresowani mieli za zadanie opisać m. in. swoją motywację włączenia do komisji. 4 kwietnia 21 osób otrzymało powołania z rąk prezydenta Krakowa Jacka Majchrowskiego.

- Jesteśmy pierwszym miastem w Polsce, które wprowadziło standardy dotyczące murali. Chcemy przeciwdziałać słabej jakości artystycznej i technicznej murali. Miastu pomoże w tym nowo powołany specjalny zespół – są w nim artyści, kuratorzy, badacze, pasjonaci murali. Wszyscy, którym na sercu leży wygląd naszego miasta. - napisał na swoim Facebooku Prezydent Miasta Jacek Majchrowski

Zespół ma za zadanie czuwać nad przyjmowaniem wniosków o nowych projektach, dokumentować i archiwizować informacje o istniejących muralach oraz oceniać ich kondycję. Kryteria, które będą podstawą do podejmowania decyzji o nowych muralach, zostały opracowane przez 78 twórców i przedstawicieli urzędu. Zespół stworzył jednolite zasady przyjmowania i opiniowania wniosków.

Na osoby zgłaszające nowe pomysły czeka sporo biurokracji. Zainteresowani będą musieli odpowiedzieć na wiele pytań, które będą dotyczyły wartości artystycznej ich muralu, kontekstu do otoczenia i miejsca, w którym powstanie, trwałości pracy oraz aspektów technicznych. Kluczową rolę w kontakcie ze składającymi wnioski odegra Ewelina Sokalskyy obejmująca stanowisko sekretarza zespołu ds. murali, która zajmie się koordynacją oceny projektów i ich konserwacji. Projekty będą musiały również spełniać szereg wymagań jak np. pozytywny odzew mieszkańców gdzie mural będzie miał powstać. Malowidła będą musiały mieścić się w kryteriach racjonalnego budżetowania i późniejszej konserwacji. Zespół zajmie się podejmowaniem decyzji w jakich lokalizacjach Krakowa najlepiej tworzyć nowe murale. Istotny będzie również kontekst malowidła do przestrzeni, w której powstanie. Zespół ma zadbać o to, aby w mieście przestały powstawać nieregularne murale, które mają komercyjny charakter.

-Na pewno przejrzyste wytyczne znacząco ułatwią składanie wniosku osobom oraz organizacjom mniej zaznajomionym z procedurą tworzenia legalnych murali w przestrzeni miejskiej. Z naszego punktu widzenia, a zatem dużej organizacji tworzącej od lat w Krakowie, procedura nie zmieni się aż tak bardzo, ponieważ od lat przygotowujemy nasze wnioski w oparciu o komplet wymaganych przez komisję dokumentów czy wizualizacji. - dodaje Michał Nawrocki, współpomysłodawca projektu 101 Murali dla Krakowa

Środowisko twórców murali w Krakowie jest zgodne co do jednego. Mianowicie wiele osób zajmujących się muralami na co dzień ocenia, że powstanie Komisji wpłynie pozytywnie na ogólną jakość prac artystycznych powstających w mieście i najprawdopodobniej uchroni Kraków przed „mniej udanymi” lub „gorzej zrealizowanymi” projektami.

-W tym momencie trudno przewidzieć czy powstanie takiej komisji pozytywnie wpłynie na politykę muralową Krakowa, natomiast jest to moim zdaniem dobry pomysł i potencjalnie ma możliwości zwiększenia jakości prac i lepszego ich dopasowania do tkanki miejskiej. Urząd Miasta nie zlecał mi do tej pory malowania murali ani ich odnowy, może dzięki takiej komisji będzie łatwiej. Podobno będzie "na start" kilka ścian do pomalowania, a to dla osób działających w tej materii na pewno dobra informacja – mówi artysta działający pod pseudonimem Mikołaj Rejs.

Katarzyna Olesiak, dyrektor Wydziału Kultury i Dziedzictwa Narodowego UMK zapewnia, że zespół będzie dążył do tego, aby pojawiały się prace uznanych twórców, a także murale powstające w wyniku konkursów i festiwali. Priorytetem będzie wsparcie artystów mniej znanych oraz pomoc im i doradzanie w tworzeniu prac, tak aby mogły zaistnieć w mieście.

W mieście ma powstać otwarta galeria muralu. Według planu mają to być przynajmniej cztery ściany, a na nich cyklicznie malowane nowe murale. Skrupulatnie dokumentowane ekspozycje będą zmieniane co 2-4 lata. Każdy nowo powstający mural będzie zatwierdzany przez zespół ds. murali. Według planu, konkretne projekty będą wspierane finansowo, np. ze stypendiów twórczych miasta lub konkursów gminy miejskiej.

Inicjatywa powołania zespołu powstała jako odpowiedź na duże zainteresowanie muralami w Krakowie. O powstanie polityki muralowej i zespołu, wnioskowała już od jakiegoś czasu Małgorzata Jantos, Przewodnicząca Komisji Kultury i Ochrony Zabytków Rady Miasta Krakowa. Co roku magistrat otrzymuje ok. 20-30 nowych propozycji. Ogólnie w mieście jest blisko 300 murali.

-Już od wielu lat w Krakowie obserwujemy bardzo duże zainteresowanie muralami. Tworzone są trasy turystyczne obejmujące podziwianie prac, tematyczne wycieczki, a samo miasto co roku gości kolejnych bardzo znanych artystów tworzących tu znakomite prace- dodaje Michał Nawrocki

-Zespół, jako projekt pilotażowy, funkcjonować będzie przez rok. Harmonogram i tryb organizacji spotkań uzależniony będzie od liczby i terminowości rozpatrywanych spraw oraz od bieżącej sytuacji związanej z epidemią. Po upływie dwunastu miesięcy, podczas których nastąpi wdrożenie przygotowanych rekomendacji oraz przetestowanie ścieżki akceptacji nowych murali i rozstrzyganie kwestii murali już istniejących w przestrzeni, sposób funkcjonowania Zespołu zostanie poddany ocenie i weryfikacji.- informuje Katarzyna Olesiak

Członkowie Zespołu będą pełnić swoje funkcje społecznie, a także nie będą pobierać z tego tytułu diet i wynagrodzeń.