Kraków. „Tabu przemocy”. W Domu Utopii ruszył cykl debat o przemocy w środowisku teatralnym

FLESZ - Żywność z toksyczną substancją. Najnowsze ostrzeżenie GIS

Zainicjowany przez Łaźnię Nową cykl debat o przemocy w środowisku teatralnym to pokłosie wydarzeń, jakie miały miejsce podczas ostatniej edycji festiwalu teatralnego Boska Komedia. Przypomnijmy, jednym z punktów festiwalowego repertuaru miała być debata "Me too - co dalej". Dyskusję o przemocy w teatrze prowadzić miała Katarzyna Janowska, zapowiadano także udział Igi Gańczarczyk, Mariusza Grzegorzka, Jolanty Janiczak i Jacka Poniedziałka.

Po dyskusji, jaka rozgorzała w mediach w związku z udziałem w festiwalu reżysera teatralnego Pawła Passiniego, którego kilka miesięcy temu studentki Wydziału Teatru Tańca w Bytomiu oskarżyły o molestowanie oraz dwójki innych reżyserów, oskarżanych o przemoc wobec aktorów i studentów z panelu wycofali się kolejni uczestnicy. Dyrektor festiwalu Bartosz Szydłowski zapowiedział, że w miejsce panelu odbędzie się cykl debat.

- Przede wszystkim zależy nam na rzetelnej, pogłębionej i spokojnej debacie o przemocy w środowisku teatralnym. Chcemy wyjść poza pierwszy krok, w którym ujawnione zostały zjawiska niepożądane w teatrze i szkołach teatralnych i pójść w tej rozmowie dalej, zastanowić się, w jaki sposób zaadresować potrzeby środowiska, ale także opór, który pojawia się w obliczu zmiany. Po zakończeniu projektu planujemy publikację, która podsumuje dyskusję, zgromadzi postulaty i propozycje rozwiązań, stając się punktem wyjścia do środowiskowego namysłu i zastosowania – wyjaśnia Olga Brzezińska, kuratorka programu.

„Tabu przemocy” to szereg środowiskowych konsultacji wewnętrznych i debaty tematyczne poświęcone przemocy ekonomicznej, symbolicznej i psychicznej obecnej w systemie, cierpieniu osób doświadczających przemocy, potrzebie zadośćuczynienia i resocjalizacji, kryzysowi relacji i zaufania, narracji i językowi w dyskusji o przemocy, roli i odpowiedzialności mediów, odpowiedzialności i trudzie osób zarządzających instytucjami, oporowi przed zmianą, solidarności środowiska wobec nierówności, rozwiązaniom poprawiającym bezpieczeństwo pracy i budowaniu narzędzi do zarządzania zmianą.

- Bardzo istotnym aspektem w całym projekcie jest szeroka reprezentacja, która uwzględnia artystki i artystów, przedstawicieli kadry zarządzającej, osoby reprezentujące piony administracyjne czy techniczne - wszystkich, którzy uczestniczą w procesie twórczym i pracy w teatrze. Podobnie w przypadku szkół teatralnych, chcemy rozmawiać nie tylko z osobami, które mają moc decyzyjną i sprawczą w szkołach, chcemy też zapraszać studentki i studentów, by podzielili się swoimi obserwacjami, perspektywami i refleksjami – wyjaśnia Olga Brzezińska.

Na miejsce spotkań wybrany został Dom Utopii - Międzynarodowe Centrum Empatii, „czułe” skrzydło Teatru Łaźnia Nowa w Nowej Hucie. Pierwsze wewnętrzne spotkanie odbyło się w lutym, wzięli w nim udział Małgorzata Bogajewska, Piotr Gruszczyński, Alina Kamińska, Tomasz Rodowicz, Jakub Skrzywanek, Anna Smolar, Magdalena Sroka, Łukasz Stawarczyk, Małgorzata Wdowik, członkinie Koła Młodych Gildii Polskich Reżyserek i Reżyserów Teatralnych: Kalina Dębska i Dominika Przybyszewska oraz psychoterapeutka Justyna Rutkowska.

Pierwsza debata otwarta dla publiczności odbędzie się w Domu Utopii 10 kwietnia, poświęcona będzie mechanizmom i relacjom władzy w instytucjach teatralnych i rozwiązaniom, które wprowadzają dobre praktyki. Do rozmowy zostaną zaproszeni dyrektorzy i dyrektorki teatrów, twórczynie i twórcy oraz pracownice i pracownicy pionów technicznych i administracyjnych, a także zewnętrzni eksperci, m.in. z dziedziny prawa.

- Zmiana w środowisku teatralnym już się dokonuje. Dyskusja przybiera na sile, dzięki choćby takim wydarzeniom, jak konferencje „Zmiana-teraz!” czy „Granice w teatrze”, pojawiają się propozycje rozwiązań, narzędzi, dobrych praktyk. Wiele instytucji wprowadza własne procedury, komisje antymobbingowe, zewnętrznych ekspertów, rzeczników. Mówimy oczywiście o prototypach, które wymagają testowania i weryfikacji, co jest skuteczne, co wspiera bezpieczeństwo pracy, a jednocześnie zapewnia jakość działań artystycznych. Chcemy też czerpać z doświadczeń kolegów i koleżanek z zagranicy, będziemy mówić o tym, co się udało w innych krajach i jak skorzystać z tych doświadczeń na gruncie polskim – wyjaśnia kuratorka programu „Tabu przemocy”.