Rozmowa z notariusz Joanną Gregułą, koordynatorką Dni Otwartych Notariatu w Krakowie.
- Czy porady prawne w ramach Dnia Otwartego Notariatu są odpłatne?
- Porady prawne w ramach Dnia Otwartego Notariatu są udzielane zawsze bezpłatnie. Należy zaznaczyć, że nie jest to jedyna możliwość uzyskania darmowej konsultacji z notariuszem, ponieważ każdy notariusz w ramach prowadzonej przez siebie kancelarii udziela nieodpłatnych informacji w zakresie czynności notarialnych, które mają być dokonane.
- Jaki jest temat przewodni tegorocznego Dnia Otwartego Notariatu?
- Hasło tegorocznej edycji Dnia Otwartego Notariatu brzmi: Jak zadbać o bezpieczeństwo swojego majątku. W tym roku w 19 miastach w Polsce notariusze wyjaśniają zainteresowanym, w jaki sposób najlepiej zadbać o bezpieczeństwo swojego majątku. Warto dodać, że notariusze udzielają informacji nie tylko w zakresie tematyki objętej hasłem przewodnim Dnia Otwartego, ale także w każdej innej sprawie z zakresu problematyki objętej wykonywaniem zawodu notariusza.
- Czy mogłaby Pani przedstawić rodzaje czynności notarialnych szczególnie istotnych z punktu widzenia tegorocznej tematyki dnia otwartego?
- Czynnościami notarialnymi związanymi z bezpiecznym przekazaniem majątku są przede wszystkim: darowizna, umowa dożywocia, testament, czynności z zakresu prawa spadkowego, w szczególności poświadczenie dziedziczenia. Nie bez znaczenia są także występujące czasem w praktyce umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, co do których obywatele powinni podchodzić ze szczególną ostrożnością. W mojej długoletniej praktyce notarialnej zaobserwowałam, że czasami zachodzą nieporozumienia co do zrozumienia skutków prawnych niektórych instytucji prawnych. Przykładem jest choćby rozróżnienie między skutkami darowizny – umowy powodującej przeniesienie własności rzeczy darowanej na osobę obdarowaną z chwilą podpisania umowy darowizny, a testamentem, którego skutkiem jest rozrządzenie na wypadek śmierci, a więc rzecz, np. mieszkanie czy samochód, wchodząca w przyszłości w skład spadku do końca życia spadkodawcy pozostaje jego własnością i może nią dysponować.
- Jak zabezpieczyć swój majątek na wypadek śmierci?
- Oczywiście jest możliwość sporządzenia testamentu. Wizyta u notariusza umożliwi wykorzystanie odpowiednich instytucji prawnych, aby zrealizować wolę spadkodawcy. Notariusz poradzi, czy właściwe będzie sporządzenie zapisu windykacyjnego, czy też zapisu zwykłego, podstawienia, czy też polecenia. Są to instytucje, których skutki trzeba dokładnie wyjaśnić, oraz wskazać drogę postępowania po ewentualnej śmierci spadkodawcy przy wykorzystaniu znacząco uproszczonej procedury postępowania przed notariuszem, to jest sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia. Możliwe jest to jednakże tylko w przypadku zgody wszystkich spadkobierców.
- Co z długami spadkowymi? Spadek przyjmować czy odrzucać? Co warto wiedzieć?
- Spadek można przyjąć wprost, czyli z odpowiedzialnością za długi spadkowe bez ograniczeń, z dobrodziejstwem inwentarza, czyli z ograniczeniem tej odpowiedzialności do wysokości kwoty odpowiadającej wartości masy spadkowej, albo spadek odrzucić. Należy pamiętać jednak o kilku ważnych kwestiach. Po pierwsze, przy przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza wierzyciele mogą żądać spłaty długów spadkowych z całego majątku spadkobiercy, a nie tylko przedmiotów wchodzących w skład spadku, lecz jedynie do wysokości tzw. „stanu czynnego spadku”, czyli wartości majątku spadkowego. Druga istotna kwestia, o której należy pamiętać, to fakt, iż odrzucenie spadku przez spadkobiercę powoduje, że do spadku dochodzą kolejni spadkobiercy ustawowi, a więc np. nie skutkuje automatycznie odrzuceniem spadku przez małoletnie dzieci spadkobiercy, który odrzucił spadek. W ich imieniu należy także odrzucić spadek, jeśli chcemy je uchronić przed długami spadkodawcy, jednakże dopiero po uzyskaniu zgody sądu rodzinnego.
- Dużo w ostatnich czasach mówi się o nieuczciwych pożyczkodawcach i instytucjach kredytowych, które wykorzystują małą świadomość prawną swoich klientów. Niewielka pożyczka czasami może skutkować znacznego majątku. Jak można się przed tym chronić?
- Wierzyciele udzielający pożyczek krótkoterminowych żądają czasem niewspółmiernie wysokiego zabezpieczenia zwrotu pożyczki, m.in. tzw. umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie.
Polega ona na tym, że pożyczkobiorca w celu zabezpieczenia wierzytelności przenosi na pożyczkodawcę własność składnika majątkowego, np. nieruchomości, z obowiązkiem zwrotu po spłacie pożyczki. Należy zwracać uwagę, że zaciągnięcie zobowiązania nawet w niewielkiej wysokości może wywołać bardzo niekorzystne skutki prawne dla pożyczkobiorcy, gdy opóźni się on ze zwrotem pożyczki. Ważne jest zwracanie uwagi na wysokość oprocentowania, które nie może przekroczyć dopuszczalnych, określonych ustawowo limitów, oraz żądania przez pożyczkodawców zapłaty wysokich prowizji za udzielenie pożyczki.
Dlatego tak istotne jest, aby notariusz jako osoba zaufania publicznego i gwarant zabezpieczenie interesów obu stron poinformował pożyczkobiorców o możliwych skutkach zawierania takich umów. Notariusz zachowując bezstronność powinien zwrócić uwagę stron na pojawiające się dysproporcje we wzajemnych zobowiązaniach umownych.
Notariusz jest funkcjonariuszem publicznym i jest zawodem zaufania publicznego. Jest powołany do dokonywania czynności, którym strony są obowiązane lub pragną nadać formę notarialną, a jego zadaniem jest dbanie o porządek w obrocie prawnym, pomoc prawna, a także inne wyznaczone mu przez ustawodawcę funkcje. Notariusz profesjonalnie doradzi, jaka forma załatwienia konkretnej sprawy jest dla zainteresowanych najkorzystniejsza.
Warto zaznaczyć, że wiele spraw można załatwić u notariusza, niekoniecznie trzeba iść z nimi do sądu. Przykładowo, jak już wspomniałam, zamiast sądowego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku można uzyskać u notariusza akt poświadczenia dziedziczenia. Wszelkie umowy dotyczące działu spadku i podziału majątku wspólnego, a także umowy majątkowe małżeńskie również można zawrzeć przed notariuszem. Wszystko zależy od zgodnej woli stron.
- Gdzie w tym roku w Krakowie będzie można spotkać się z notariuszem w czasie Dnia Otwartego Notariatu?
- W sobotę 24 listopada notariusze będą służyć pomocą w Hotelu Pałac Bonerowski, przy ulicy świętego Jana 1, od godziny 10 do 16. Serdecznie zapraszamy!
KONIECZNIE SPRAWDŹ:
WIDEO: Poważny program
Autor: Gazeta Krakowska, Dziennik Polski, Nasze Miasto
Strefa Biznesu: Dlaczego chleb podrożał? Ile zapłacimy za bochenek?
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
