Krupówki ze szkła

Fot. Bożena Gąsienica

BUDOWNICTWO. Nowoczesne projekty na ogół nie wzbudzają sprzeciwu zakopiańskich architektów

Na Krupówki wcześniej czy później trafia każdy turysta, który przyjedzie do Zakopanego. Nie dziwi więc, że każdy przedsiębiorca przy tej ulicy chce otworzyć swój biznes. - Krupówki działają na wyobraźnię - mówi Maciej Rzankowski, właściciel cukierni "Samanta" (z ponad osiemdziesięcioletnią tradycją), który na Dolnych Krupówkach chce wybudować nową cukiernię połączoną z księgarnią.

Nie jest to jedyna inwestycja, o której poinformowano podczas ostatniej Miejskiej Komisji Urbanistyki i Architektury Urzędu Miasta Zakopane. - Projekty prezentowane przed komisją zlokalizowane były na całej długości Krupówek - mówi Przemysław Stefanik, naczelnik Wydziału Urbanistyki i Architektury Urzędu Miasta Zakopane. - Dotyczyły m.in. przebudowy hotelu "Gromada", "Morskiego Oka", wybudowania galerii handlowej lub hotelu na placu przed hotelem "Litwor" bądź przed restauracją "Kolorowa". Wszystkie były bardzo nowoczesne, na miarę XXI wieku - dodaje naczelnik.

Krupówki to architektoniczny eklektyzm. Dlatego też nowoczesne projekty na ogół nie wzbudzają sprzeciwu architektów.

Jedną z pierwszych odważnych inwestycji była - przed laty - rozbudowa zabytkowego pensjonatu "Staszeczkówka", dzisiejszego hotelu "Sabała". Do jego szklanej bryły zakopiańczycy i turyści szybko się przyzwyczaili. - Inwestycje realizowane obecnie przy Krupówkach - mimo wszystko - nawiązują do stylu budowania, jaki pojawił się w okresie międzywojennym - zauważa naczelnik Stefanik.

- Na Krupówkach od dawna króluje eklektyzm - mówi Agata Nowakowska-Wolak, prezes Podhalańskiego Oddziału Towarzystwa Opieki nad Zabytkami. - Każdy okres w budownictwie odciska tu swoje piętno. Stąd też i pięknie zachowane budynki w stylu szwajcarsko-tyrolskim, i klasyczne kamienice, chociażby jak Zwolińskich. Krupówki od początku istnienia były przeznaczone do zwartej zabudowy. Myślę, że należy je jedynie uporządkować - wolne przestrzenie zabudować plombami i wyrównać wysokość budynków.

Mało kto już pamięta, że główna ulica Zakopanego była niegdyś wąską ścieżką łączącą kuźnicką hutę ze starym kościółkiem.

Na jarmarczny chaos architektoniczny panujący przy Krupówkach zwraca uwagę także znany muzyk i architekt Krzysztof Trebunia-Tutka. - Największą plagą Krupówek nie są brzydkie budynki, ale ogólny nieład urbanistyczny i tzw. mała architektura, m. in. paskudne szyldy i reklamy - mówi. - Krupówki powinny zachować swój wyjątkowy zakopiański charakter. Nie upodabniać się do przeciętnej ulicy handlowej w jakimś powiatowym miasteczku.

Maciej Rzankowski zamierza przy Krupówkach wybudować nowoczesny budynek nawiązujący architektonicznie do stylu Podhala z wykorzystaniem typowych dla regionu materiałów, jak kamień i drewno. Twórcą projektu, który przewiduje pojawienie się drugich w Zakopanem ruchomych schodów, pierwsze wybudował w swojej nieruchomości były burmistrz Zakopanego Adam Bachleda-Curuś, jest Jacek Burdziński, architekt z Zabrza.
- Myślę, że ciekawym architektonicznie pomysłem jest wykorzystanie płynącego nieopodal cukierni Foluszowego Potoku, nad którym powstanie kawiarenka - mówi Maciej Rzankowski. Inwestor proponuje także postawienie przed budynkiem pomnika Stanisława Ignacego Witkiewicza.

Krzysztof Trebunia-Tutka, autor przede wszystkim stylowych budynków drewnianych, zwraca uwagę na dwa ważne elementy w architekturze powstających przy Krupówkach obiektów - ich skalę oraz umiejętność wkomponowania w krajobraz i najbliższe otoczenie. Niestety, brakuje tego w propozycji rozbudowy "Samanty" - dodaje. Zastrzega także, że o zabudowie Krupówek przede wszystkim powinien decydować plan zagospodarowania przestrzennego, który, jak zapowiada Przemysław Stefanik, opracowany zostanie jeszcze w tym roku.

Bożena Gąsienica