Książka

Należał do najwybitniejszych dowódców II wojny światowej. Dzięki brawurze i dążeniu do nieustannego atakowania odnosił na froncie duże sukcesy. Miało to jednak i drugą stronę, bo sukcesy generała okupione były krwią jego żołnierzy. Generał nie lubił też przełożonych i polityków, czemu często dawał wyraz. Narobił sobie w ten sposób wielu wrogów, którym zależeć mogło na jego upadku, a nawet śmierci. Tajemnicza śmierć generała pod koniec 1945 r. wywołała więc wiele spekulacji i spiskowych teorii.

Mowa o słynnym amerykańskim dowódcy George'u Pattonie, tajemnicę śmierci którego spróbowali rozwikłać dwaj autorzy historyk Martin Dugard i dziennikarz Bill O'Reilly. Przypomnijmy: 9 grudnia 1945 r. w samochód, którym jechał generał uderzyła amerykańska ciężarówka wojskowa. Uderzenie było tak silne, że Patton doznał uszkodzenia kręgosłupa i od szyi w dół został sparaliżowany. Zmarł dwanaście dni później w amerykańskim szpitalu w Heidelbergu. Okoliczności wypadku były dziwne.

Doszło do niego na pustej drodze, a dwaj jadący ciężarówką żołnierze zniknęli. Potem zniknęły też akta śledztwa i zniszczony samochód generała. W szpitalu stan Pattona ustabilizował się, a potem zaczął poprawiać, lecz po kilkunastu dniach niespodziewanie zmarł. Jego ciała nie poddano sekcji. W dodatku po latach były agent amerykańskich służb specjalnych mówił, że dostał rozkaz wyeliminowania generała…

Wszystko to sprawiło, że wokół śmierci Pattona zaczęły pojawiać się spiskowe teorie, według których został on po prostu zamordowany. Tropem tym poszli autorzy książki, którzy w reportażowym stylu opisali ostatni rok życia generała i ostatni rok wojny. Spróbowali też odpowiedzieć na pytanie, czy Patton został zabity, a jeżeli tak, to przez kogo.

Główne tropy były dwa. Swoim przełożonym generał naraził się wielokrotnie, krytykując ich postępowanie lub poglądy. Źle wyrażał się o generałach Bradleyu i Montgomerym, a nawet o samym Eisenhowerze. Nie ukrywał swojego silnego antykomunizmu i wprost nawoływał do wojny ze Związkiem Radzieckim, co mogło być niewygodne dla amerykańskich władz. Z tych samych powodów Patton był źle widziany przez Sowietów, którzy mogli zechcieć go zlikwidować.

W końcowych miesiącach wojny generał w praktyce pokazał, że nie oddaje pola Armii Czerwonej i gdyby nie powstrzymujące go rozkazy przełożonych jego czołgi doszłyby do Berlina i Pragi. Połączeniem obu tych teorii jest wersja podana przez wspomnianego na początku amerykańskiego agenta Douglasa Bazatę, który twierdził, że po wypadku to on postrzelił Pattona w kręgosłup, a sprawę za zgodą Amerykanów dokończyli Sowieci podając generałowi truciznę w szpitalu… Jak więc widać spiskowe teorie dotyczące zabójstw są popularne nie tylko u nas.

Autorzy "Zabić Pattona" nie dają odpowiedzi na pytanie, czy generał rzeczywiście zginął w zamachu. Opisują za to ze swadą działania wojenne w 1945 r., rozmowy dyplomatyczne wielkich przywódców i wysiłek zwykłych żołnierzy. To także wartość tej książki.

Bill O'Reilly, Martin Dugard, "Zabić Pattona", Rebis, Poznań 2015.