Kto jest kim i o co mu chodzi? Główni gracze ukraińskich wydarzeń

Krwawe, pełne ofiar boje nagle ustawały, choć wcześniej przypominały regularną wojnę. Wszystko to oznacza, że nadal trzeba się liczyć z różnymi wariantami rozwoju sytuacji na Ukrainie, a wczorajsze ustalenia też nie muszą być trwałe.

– Wielką iluzją jest oczekiwanie, że na Ukrainie przełom nastąpi jutro, za miesiąc czy za rok. Nie będzie żadnego przełomu. Na Ukrainie zaczął się proces, który potrwa długo, wiele lat – mówi prof. Adam Daniel Rotfeld, były szef polskiej dyplomacji, współprzewodniczący Polsko-Rosyjskiej Komisji ds. Trudnych.

Tadeusz Olszański z Ośrodka Studiów Wschodnich, znawca Ukrainy, zwraca uwagę, że nasi wschodni sąsiedzi są w skrajnie trudnej sytuacji gospodarczej i finansowej.

Znawcy problemu podkreślają, że dla Ukrainy byłoby optymalne, gdyby mogła realizować swoje europejskie aspiracje, a zarazem znalazła sposób na utrzymywanie normalnych stosunków z Rosją. Aby tak się stało, Moskwa musiałaby jednak uznać podmiotowość Ukrainy we wzajemnych relacjach, a na to się wciąż nie zanosi. Warto też pamiętać, że na ukraińskiej scenie politycznej w „grze” o władzę jest wiele liczących się podmiotów.

* Majdan pełni kluczową rolę od samego początku. Na kijowskim placu są reprezentacje najróżniejszych organizacji, partii i środowisk. Na czele stoi Rada Społeczna, złożona z kilkudziesięciu instytucji. Najwięcej do powiedzenia mają: Andrij Parubij (na zdjęciu), komendant Majdanu, poseł Batkiwszczyny Jurij Łucenko, były szef MSW w rządzie Tymoszenko i Janukowycza oraz Anatolij Hrycenko, były szef MON (zrzekł się mandatu posła w grudniu 2013 r.).

Opozycja

* Arsenij Jaceniuk, Witalij Kliczko i Oleh Tiahnybok to przywódcy trzech najsilniejszych partii opozycyjnych: Batkiwszczyny, UDAR-u oraz Swobody. Nie należy też zapominać o Julii Tymoszenko. Uwięziona była premier i była szefowa Batkiwszczyny potrafi porywać tłumy. Jaceniuk, prawnik, ekonomista, chce skierować Ukrainę ku UE. Kliczko, mistrz świata w boksie, ma podobne cele. Tiahnybok jest najbardziej kontrowersyjnym liderem na Majdanie. Szefuje nacjonalistycznej partii Swoboda.

Prezydent

* Wiktor Janukowycz jest notorycznym kłamcą – nie bawią się już w dyplomatyczne frazesy polscy przywódcy. W 2004 r., w czasie wyborów prezydenckich, uzyskał poparcie Władimira Putina, ale ani ono, ani fałszerstwa wyborcze, a przede wszystkim wsparcie ze strony ukraińskich magnatów, nie zapewniły mu władzy. Doszedł do niej w 2010 r. i z pewnością nie będzie chciał jej łatwo oddać. Może jednak trafić do więzienia za rzeź na Majdanie.

Moskwa

a Władimir Putin zdaje sobie sprawę, że dla Rosji Ukraina ma kluczowe znaczenie. Wynika to zarówno z przekonania, że ziemie ukraińskie (Ruś) są swego rodzaju praojczyzną Rosji, jak i z powodu bieżącej polityki. Znane jest sformułowanie prof. Brzezińskiego, iż Rosja bez Ukrainy może być co najwyżej mocarstwem regionalnym, a ma aspiracje globalne. Rosja pod względem gospodarczym jest dziś słaba, robi jednak wszystko, by Ukraina znalazła się w jej strefie wpływów. Kijów w UE i NATO to dla Moskwy klęska.

Oligarchowie

* Rinat Achmatow i inni oligarchowie ukraińscy nie mają we współczesnym świecie odpowiednika. Tak są potężni finansowo i wpływowi politycznie. Najbogatszy z nich Achmatow to król Donbasu, z majątkim wartym 20 mld dolarów. I on, i inni, m.in. Wiktor Pinczuk oraz Serhij Tihipko, wezwali do zaprzestania walk na Majdanie. Duży wpływ miała na nich groźba szefów państw UE oraz USA, że mogą nałożyć sankcje ekonomiczne.

Unia i Polska

a Radosław Rikorski oraz inni przedstawiciele Unii Europejskiej mają bardzo różne podejście do sprawy. Dla Polski oraz państw bałtyckich przyszłość Ukrainy ma kluczowe znaczenie. Już Jerzy Giedroyć zauważył, że wolna i suwerenna Ukraina jest niezbędna do tego, by niepodległa i suwerenna mogła być Polska. Ta ocena pozostaje do dziś niekwestionowana. Dla krajów zachodnich Ukraina nie jest warta większego zainteresowania, a znacznie bliższa jest im Rosja, bo z nią robią interesy.