Kwitnie aż do marca

Poinsecja (Euphorbia pulcherrima)

Stara aztecka legenda głosi, że płomienny kwiat - tak nazywa się bowiem poinsecję w Meksyku - narodził się z kropel krwi bogini, której pękło serce z powodu nieodwzajemnionej miłości.

W Meksyku, w swym naturalnym środowisku, poinsecja rośnie jako krzew o ponadmetrowej wysokości. Duże, owalnospiczaste lub lancetowane liście wyrastają wprost z łodygi. Na szczytach pędów przylistki tworzą barwne rozety (nie są to kwiaty właściwe), które przybierają kolor zależny od gatunku. Najczęściej spotykana jest intensywna czerwień, choć spotkać też można inne kolory. W połowie XIX stulecia płomienne kwiaty przywiózł do Stanów Zjednoczonych rezydujący w Meksyku ambasador Poinset. Jego nazwisko posłużyło do nazwania tych oryginalnych roślin. Na podstawie budowy kwiatów poinsecję zalicza się do wilczomleczy. Dlatego prawidłowa nazwa botaniczna brzmi - wilczomlecz piękny. Rośliny zakwitają w okresie świąt Bożego Narodzenia, dlatego często pomija się nazwy: wilczomlecz i poinsecja, a używa określenia gwiazda betlejemska. Duża popularność tych roślin skłoniła ogrodników do poszukiwania nowych, oryginalnych odmian. Oprócz tych o czerwonych i purpurowych liściach przykwiatowych - bowiem to one, a nie rzeczywiste niepozorne kwiaty stanowią ozdobę - wyhodowano także poinsecje o białych, różowych, pomarańczowych, a także wielobarwnych liściach. Poinsecja będzie efektowną ozdobą naszych mieszkań pod warunkiem, że odpowiednio o nią zadbamy. Musi być regularnie, aczkolwiek niezbyt obficie podlewana, musi mieć sporo światła. Wymaga także stałej, umiarkowanej temperatury, w granicach 17 - 20 st. Celsjusza.
Kojarząca się z Bożym Narodzeniem poinsecja coraz częściej gości jako świąteczna ozdoba w naszych domach. Ale nie tylko. Minie styczeń i luty, a dobrze pielęgnowana roślina wciąż zachwyca swą barwą. Warto więc wiedzieć, jak ją pielęgnować, aby jak najdłużej cieszyła nasze oczy swym pięknem.
Ponieważ pochodzi z Meksyku, nie sprzyja jej więc ostry, europejski klimat. Roślinę kupujmy w dni ciepłe i bezwietrzne, gdyż jest bardzo wrażliwa na zimno i przeciągi. Warto również zwrócić uwagę, aby sprzedawca odpowiednio ją zapakował. Wymaga stanowiska ciepłego i słonecznego, gdzie panuje temperatura 18 - 21 st. C, oraz wilgotnego, torfowego podłoża. Nie należy dopuścić do przesuszenia rośliny, gdyż zwiędnięta może już nie odzyskać dawnej urody. Gdy w pomieszczeniu jest sucho, warto rozpylać wokół niej mgiełkę z wody lub stosować nawilżacz powietrza.
Poinsecja nie wymaga zbyt obfitego nawożenia, wystarczy jej codwutygodniowe dokarmianie, które rozpoczynamy w lutym i kontynuujemy do października. Na wiosnę należy zmniejszać podlewanie, a gdy ziemia stanie się całkowicie sucha, przenieść gwiazdę betlejemską do chłodnego pomieszczenia (10 st. C - 18 st. C). Pod koniec kwietnia obcinamy krzew na wysokości 10 cm od ziemi, przesadzamy do świeżego podłoża z dodatkiem 15 proc. granulek keramzytu i gruboziarnistego piasku i wystawiamy w nasłonecznione miejsce - może być nawet w ogrodzie lub na tarasie. Gdy na zewnątrz znów zacznie się robić chłodniej, musimy przyzwyczaić roślinę do przebywania w domu, a robimy to wnosząc ją do domu na 2 - 3 noce, po czym wnosimy roślinę na stałe. Jeśli chcemy, by gwiazda betlejemska zakwitła na święta, musimy na początku września skrócić jej sztucznie dzień, przykrywając ją na 14 godzin dziennie czarnym materiałem. Tak postępujemy przez ok. 8 tygodni, po czym strategię odwracamy i zaczynamy nawet sztucznie doświetlać poinsecję. Jeśli tego nie zrobimy, to roślina zakwitnie dopiero pod koniec stycznia. Ponieważ gwiazda betlejemska nie znosi wilgoci, to podlewamy ją dwa razy w tygodniu, pozwalając ziemi przeschnąć. Najlepiej robić to wlewając wodę tylko na podstawkę. Roślinę należy też chronić zarówno przez zimnymi przeciągami, jak i nadmiernym ciepłem z urządzeń grzewczych. Należy też pamiętać, że aby roślina była mocniejsza i bardziej rozkrzewiona, powinniśmy uszczykiwać młode pędy (usuwać pąki szczytowe), gdy osiągną wysokość 10 cm.
Jesienią zapewnijmy jej dwumiesięczny odpoczynek, przez co najmniej 14 godzin na dobę trzymając w zaciemnionym pomieszczeniu. Jeżeli roślinę trzymamy w pomieszczeniu, w którym wieczorami pali się światło, dobrym sposobem jest przykrycie jej, np. pergaminem. W tym okresie należy ją nieco skąpiej podlewać, obniżyć temperaturę do 15 st. C i oczywiście zaprzestać nawożenia. Rozmnażanie rośliny: z sadzonek wierzchołkowych w lecie. Szkodniki i choroby: tarczniki i przędziorki przy suchym powietrzu; szara pleśń i zgnilizna korzeniowa przy nadmiarze wilgoci i zbyt niskiej temperaturze.
Ale uwaga! W łodygach i liściach wszystkich odmian rośliny znajduje się mleczko o niezwykle silnych właściwościach drażniących. Jeśli np. dziecko zje fragment kwiatu, może ulec poważnemu zatruciu pokarmowemu. Kontakt soku z oczami, nosem lub ustami wywołać może stan zapalny błony śluzowej. Niebezpieczne jest jednak także posmarowanie mlecznobiałym sokiem skóry. W miejscu kontaktu mogą pojawić się bolące pęcherze, dlatego większość zabiegów należy wykonywać w rękawicach ogrodowych.
Jednak poinsecja nie jest jedyną rośliną doniczkową, która kwitnie o tej porze roku. Kwitną także np. fiołki afrykańskie, kalanchoe oraz skrętniki. Cyklameny nazywane także fiołkami alpejskimi najokazalej prezentują się właśnie teraz. W okresie krótkiego dnia - czyli późną jesienią i zimą. Spośród znanych około 20 gatunków najbardziej popularne są cyklameny mieszańcowe i te najczęściej goszczą u nas w domach.
(DD)
Zdjęcia: Stars for Europe