Leczenie wodą i powietrzem

Wody lecznicze są naturalnymi wodami podziemnymi o udowodnionych właściwościach leczniczych, cechującymi się stałym składem chemicznym i naturalną czystością mikrobiologiczną. Wody uważane za mineralne są wodami podziemnymi i muszą zawierać co najmniej 1000 mg składników mineralnych w litrze. Nie każda woda mineralna jest lecznicza. O udowodnionych właściwościach leczniczych decydują rodzaj i stężenie aktywnych składników biochemicznych.
W Polsce mamy bogate złoża leczniczych wód mineralnych. Najczęściej spotykane są wody: chlorkowo-sodowe, wodorowęglanowe, siarczkowo-siarkowodorowe, radoczynne i termalne.
Wody mineralne stosuje się do zabiegów balneologicznych, zwłaszcza kąpieli leczniczych w wannach i w basenach, do inhalacji, płukań oraz kuracji pitnej.
Drugim cennym surowcem naturalnym, wykorzystywanym w lecznictwie uzdrowiskowym, jest borowina. W naszym kraju znajdują się znaczne zasoby złóż borowinowych, cechujące się wysokimi wartościami leczniczymi.
Surowcem wykorzystywanym w lecznictwie są także gazy lecznicze; występują one w przyrodzie w formie rozpuszczonej w wodzie lub samodzielnie. W balneologii wykorzystuje się głównie dwutlenek węgla, siarkowodór, radon, tlen oraz ozon w mieszance ozonowo-tlenowej.
W lecznictwie uzdrowiskowym dużą rolę odgrywa ponadto środowisko przyrodnicze: klimat, krajobraz, lasy, zieleń, które w sposób pozytywny, sprzyjający terapii oddziałują na kuracjuszy (klimatoterapia).

Kąpiele, kuracje pitne, inhalacje
Zależnie od dolegliwości lekarz może zlecić kąpiel solankową, kwasowęglową, siarczkowo-siarkowodorową, radoczynną lub tlenowo-ozonową.
Kąpiele solankowe mają głównie zastosowanie w chorobach ortopedyczno-urazowych, reumatycznych, neurologicznych, ginekologicznych.
Kąpiele kwasowęglowe wykorzystuje się w wybranych chorobach serca, nadciśnieniu tętniczym, niedokrwieniu kończyn dolnych oraz nerwicach narządowych. Istnieje też odmiana kąpieli kwasowęglowych gazowych, czyli w dwutlenku węgla pochodzenia naturalnego lub sztucznego.
Kąpiele siarczkowo-siarkowodorowe zaleca się w chorobach reumatycznych, ortopedyczno-urazowych, wybranych chorobach dermatologicznych oraz w niedokrwieniu kończyn dolnych.
Kąpiele radoczynne stosowane są w chorobach: naczyń obwodowych, górnych dróg oddechowych, reumatycznych i ginekologicznych.
Kąpiele tlenowo-ozonowe znajdują zastosowanie w chorobach naczyń kończyn dolnych na tle miażdżycy i cukrzycy oraz owrzodzeniach podudzi.
Kuracja pitna jest ważnym działem w belneoterapii. Systematyczne i prawidłowo dawkowane picie wód mineralnych wywiera działanie miejscowe na przewód pokarmowy oraz działanie ogólne, przede wszystkim w zakresie uzupełniania niedoborów mikro- i makroelementów.
Inhalacje (aerozoloterapia) to coraz częściej metoda leczenia z wyboru, ponieważ stanowi nie tylko dogodny, lecz także szybko i skutecznie działający sposób doprowadzania lęków lub substancji leczniczych do organizmu. Cząsteczki leku, pod postacią mgły, trafiają natychmiast przez błonę śluzową układu oddechowego do układu krążenia, omijając wątrobę i nerki.
Hydroterapia - w tej metodzie leczniczej wykorzystuje się zwykłą wodę o różnej temperaturze i o różnym ciśnieniu. Do typowych zabiegów hydroterapeutycznych należą różnego rodzaju natryski, kąpiele wirowe, bicze szkockie, masaż podwodny, kąpiele perełkowe. Zabiegi te wykorzystuje się w chorobach: neurologicznych, ortopedyczno-urazowych, reumatycznych, krążenia obwodowego, nadciśnieniu tętniczym, nadpobudliwości nerwowej.

W peloidoterapii wykorzystuje się leczenie borowiną, która powinna pochodzić z wartościowego i dobrze zbadanego złoża borowinowego. Najczęściej stosowanymi zabiegami są: okłady - zawijania całkowite i częściowe, kąpiele borowinowe i zawiesinowe, nasiadówki, tampony borowinowe, zabiegi z użyciem pasty borowinowej.
Zabiegi borowinowe mają zastosowanie w chorobach reumatycznych, ortopedyczno-urazowych, neurologicznych, ginekologicznych, laryngologicznych oraz w chorobach naczyń kończyn dolnych (pasta borowinowa).

Klimatoterapia wykorzystuje do celów leczniczych walory środowiska przyrodniczego. Warunki klimatyczne determinują leczenie niektórych chorób w uzdrowiskach, stąd powinno się brać pod uwagę i ten element. Zabiegi klimatoterapeutyczne obejmują: kąpiele słoneczne, kąpiele powietrzne, zabiegi powietrzno-ruchowe, kąpiele morskie, inhalacje naturalnego aerozolu morskiego lub tężniowego. Szczególnym rodzajem klimatoterapii jest talasoterapia, wykorzystująca naturalne walory lecznicze morza. Uzupełnieniem klimatoterapii są walory krajobrazowe uzdrowiska.

to leczenie różnymi formami aktywności fizycznej, o odpowiednio dobranym dla danego pacjenta obciążeniu. W uzdrowisku wykorzystywane są różnego typu ćwiczenia fizyczne (gimnastyka indywidualna i zbiorowa) na sali pod okiem terapeuty, a także spacery, marsze, jazda na rowerze. Wysiłek fizyczny ma bardzo duże zastosowanie i przydatny jest niemal we wszystkich schorzeniach. W szerokim zakresie kinezyterapia wykorzystywana jest m.in. w chorobach układu ruchu, w chorobach kardiologicznych, angiologicznych, cukrzycy, otyłości, osteoporozie, chorobach pulmonologicznych.

Jako metoda fizykoterapia wykorzystuje różne formy energii występującej w otoczeniu człowieka, czyli czynniki fizyczne: mechaniczne, cieplne, świetlne, elektryczne, wodne. W lecznictwie uzdrowiskowym metody fizykoterapeutyczne mają znaczenie uzupełniające w stosunku do zabiegów przyrodoleczniczych - intensyfikują lub wspomagają działanie zabiegów podstawowych. Zalicza się do nich m.in.: światłolecznictwo i magnetoterapię, ultradźwięki, krioterapię, masaż leczniczy.
Światłolecznictwo wykorzystuje promieniowanie podczerwone, widzialne i nadfiolet. Szczególnym rodzajem światłolecznictwa jest laseroterapia.
Elektrolecznictwo wykorzystuje prąd stały do galwanizacji, jontoforezy i kąpieli elektryczno-wodnych. Prąd małej częstotliwości (impulsowy) służy do wykonywania zabiegów diadynamicznych i elektrostymulacji. Prądy średniej częstotliwości to prądy interferencyjne, mające podobne zastosowanie jak prądy diadynamiczne. Prądy wielkiej częstotliwości służą do zabiegów diatermią krótkofalową, w tym impulsową.
Magnetoterapia wykorzystuje zmienne pola magnetyczne impulsowe, działające przeciwbólowo, przeciwzapalnie, przeciwobrzękowo oraz przekrwiennie.
Ultradźwięki stanowią fale akustyczne o częstotliwości niesłyszalnej dla ucha ludzkiego. Mają działanie cieplne, chemiczne i mechaniczne.
Krioterapia to leczenie zimnem, gdzie przez krótki czas (do 3 minut) człowiek jest poddawany działaniu bardzo niskich temperatur (około -150 st. C). Krioterapię można stosować m.in w takich przypadkach jak: zapalenia stawów, zmiany zapalne stawów o podłożu metabolicznym, przewlekłe zapalenie kręgosłupa szyjnego, w chorobach reumatycznych tkanek miękkich, w zwichnięciach, urazach stawów oraz dla odnowy biologicznej.
Masaż klasyczny to forma oddziaływania na organizm poprzez uciskanie na tkanki. Masaż zwiększa przepływ krwi i chłonki usuwając obrzęki, zmniejsza napięcie mięśni, uwalnia hormony tkankowe i pobudza układ endokrynny.
(DD)

\ chlorkowo-sodowe, ponadto chlorkowo-potasowe, wapniowe, magnezowe, jodkowe, bromkowe, żelaziste, siarczkowe - Ciechocinek, Kołobrzeg, Połczyn, Kamień Pomorski, Świnoujście, Goczałkowice, Rabka, Busko, Solec, Iwonicz, Rymanów, Wieniec.
\ wodorowęglanowe, ponadto sodowe, potasowe, wapniowe, magnezowe, chlorkowo-sodowe, żelaziste - Krynica, Polanica, Kudowa, Muszyna, Duszniki, Rymanów, Iwonicz, Długopole, Czerniawa, Szczawno, Szczawnica, Wysowa, Żegiestów.
\ siarczkowo-siarkowodorowe, ponadto siarczkowe proste, siarczanowo-sodowe, wapniowe, siarczanowo-chlorkowe, sodowe, bromkowe, jodkowe - Busko, Solec, Przerzeczyn, Wieniec, Swoszowice, Horyniec, Kudowa, Lądek, Duszniki, Ciechocinek.
\ radoczynne, ponadto radonowe-siarczkowe, fluorkowe, szczawy radoczynne - Świeradów, Czerniawa, Lądek, Długopole, Szczawno.
\ termalne, ponadto chlorkowo-sodowe, radoczynne, fluorkowe - Cieplice, Lądek, Ciechocinek.
\ gazy lecznicze (dwutlenek węgla, siarkowodór, radon, tlen, ozon) - Duszniki, Krynica.