Leki z domowej apteki

W domowej apteczce ziele bratka stosowane jest pojedynczo oraz jako składnik złożonych mieszanek zielarskich. Najczęściej przygotowuje się z niego herbatki oraz odwary. Trzeba jednak przyznać, że mają one nieprzyjemny, gorzki smak.

Należy również pamiętać, że istnieją pewne przeciwwskazania do stosowania ziela bratka. Będą to: wielopłytkowość, zakrzepica pourazowa, zaawansowana miażdżyca w wieku starszym. W dawkach leczniczych ziele bratka nie wywiera działań niepożądanych, jednak stosowanie bardzo dużych ilości może powodować nudności i wymioty.

Uwaga! Do przygotowywania leczniczych herbatek i odwarów nie używajmy bratków ogrodowych! To wyłącznie rośliny ozdobne, a nie lecznicze.

Napar
Łyżkę bratków zalać szklanką wrzątku i zaparzać pod przykryciem 15 minut. Przecedzić, pić 2-3 razy dziennie po szklance.

Napar z dodatkiem bzu
Łyżkę stołową bratków i małą łyżeczkę kwiatów bzu zalać szklanką wrzącej wody, przykryć na 15 minut. Po odcedzeniu pić 2-3 razy dziennie po szklance naparu.

Odwar
1,5-2 łyżki ziela zalać dwiema szklankami wody i gotować na małym ogniu 10 minut. Odcedzić, pić małymi porcjami przez cały dzień z dodatkiem miodu albo syropu. Uwaga! Nie przedawkować - większe dawki mogą wywołać wymioty.
Ziele można też zalać alkoholem i pić nie więcej niż po łyżeczce od herbaty trzy razy dziennie, najlepiej po jedzeniu.

Zielnik. Bratek trójbarwny (Viola tricolor). Zastosowanie lecznicze. Pora zbioru

Kiedy ziele bratka pomoże?
Bratek jest rośliną wykazującą kilka ważnych działań leczniczych. Oto niektóre z nich.

- Bratek leczy zmiany trądzikowe - picie naparu poprawia przemianę materii i oczyszcza organizm z toksyn. Nie należy się zrażać, kiedy początkowo wypryski się nasilają - do dwóch tygodni powinny zaniknąć. Naparem można także przemywać skórę i stosować go do przygotowania oczyszczającej parówki. Napar polecany jest także do innych problemów skóry: wysypek, łojotoku, egzemy i liszaju. Można go używać do przemywania, okładów, kąpieli. Najlepszy efekt jest wówczas, gdy napar stosuje się jednocześnie zewnętrznie i wewnętrznie.

- Wykazuje działanie moczopędne - picie naparu poleca się przy zapaleniu pęcherza, zaburzeniach pracy nerek, w kamicy nerkowej.

- Wzmacnia naczynia krwionośne - znaczne ilości rutyny obecne w bratku uszczelniają i wzmacniają ściany naczyń włosowatych. Ułatwiają ponadto przyswajanie witaminy C, która też zmniejsza przepuszczalność naczynek i dodatkowo działa antyoksydacyjnie. Wyciągi z bratka znajdziemy więc w wielu preparatach leczniczych i kosmetykach przeznaczonych do skóry z tendencją do rozszerzonych i pękających naczynek.

- Łagodzi podrażnienia oczu - napar można stosować do przemywania oczu, kiedy cierpimy na podrażnienie spojówek. Kompresy zmniejszają także obrzęki i cienie pod oczami.

- Walczy z nadprogramowymi kilogramami - to efekt poprawy przemiany materii i obecności w zielu bratka śluzów, które zwiększają uczucie sytości.

- Obniża ciśnienie krwi - regularne picie naparów pomaga uregulować nadciśnienie. Zawarte w roślinie substancje poprawiają bowiem elastyczność ścianek naczyń krwionośnych i działają rozkurczowo, co może przynieść korzystny efekt.

- Dzięki saponinom działa wykrztuśnie - napar może być pomocny w leczeniu nieżytów górnych dróg oddechowych (przeziębienie, zapalenie oskrzeli).

- Bratek nie jest wybredny, wystarczają mu suche, piaszczyste gleby. Jest niewielką (10-30 cm wysokości) jedno- lub dwuletnią rośliną, która rośnie najczęściej na polach, łąkach i przydrożach. Występuje w Europie, Afryce Północnej, na umiarkowanych klimatycznie obszarach Azji i obszarach obydwu Ameryk. Bratki zbieramy dwa razy w ciągu roku. Pierwszy zbiór przypada na maj i czerwiec, drugi - jesienią. Ścinamy tylko rośliny zielone. Ziele suszymy w miejscach przewiewnych, w cieniu, najlepiej w dni słoneczne i ciepłe. Farmakopea dopuszcza także pozyskiwanie ziela z bratka polnego (Viola arvensis). Zawiera on jednak nieco mniejsze ilości śluzów.