Lektury nie tylko obowiązkowe

Geert Mak, przeł. Małgorzata Diederen-Woźniak, Czarne, Wołowiec 2011.

"Nie ma chyba lepszej metafory współczesnej Turcji niż most: konstrukcja, która spina to, czego inaczej spiąć nie sposób" - pisze Witold Szabłowski na okładce książki Geerta Maka, holenderskiego, pisarza i dziennikarza. W swojej urzekającej i wydanej właśnie w Polsce w znakomitej serii "Sulina" książce Mak odmalowuje symboliczny most Galata w Stambule poprzez pryzmat panoramy społecznej. Portrety poszczególnych bohaterów układają się w religijną, polityczną i kulturową mozaikę. Trudno ją pojąć bez - chociażby metaforycznego - wstąpienia na tę budowlę. "Most jest po to, by z niego patrzeć..." - napisał Sait Faik Abasiyanik. Nic dodać, nic ująć.

Marcin Wilk

"Młody i niewinny"

Josephine Tey, przeł. Ewa Rudolf, C&T, Toruń 2011

Josephine Tey (1897-1952) jest jednym z trzech damskich filarów, na którym opiera się wielka klasyka brytyjskiego kryminału. Obok Agathy Christie i Dorothy L. Sayers należy do sławnych, do dziś czytanych autorek powieści detektywistycznych. Do wcześniej wydanych u nas "Tam piaski śpiewają", "Morderstwo przed teatrem", "Córka czasu" dołączył teraz "Młody i niewinny" - książka sfilmowana przez Alfreda Hitchcocka. Tajemnicza kobieta, której zwłoki wyłowiono z morza zostaje rozpoznana jako gwiazda filmowa. Co do okoliczności śmierci zdania się podzielone, ale wiele wskazuje na morderstwo. Brak jednakże motywu, sensu, a nawet prawdopodobnych podejrzanych. Inspektor Grant ze Scotland Yardu ma do rozwiązania nielichą szaradę.

Jolanta Antecka

"Symbole Dalego"

Zygmunt Korus, galeria Plus, Chorzów 2010

Książka "Symbole Dalego" Zygmunta Korusa nowatorsko patrzy na dzieła Salvadora Dalego. O ile słownik symboli nie zaskakuje, o tyle już mowa o twórczości Katalończyka z punktu widzenia fizyki bywa odkrywcza. Cóż, techniczne wykształcenie autora się przydaje. Ale książka jest interesująca, gdy brać pod uwagę jej stronę ilustratorską. Pojawiają się tu grafiki, które w Polsce pozostają raczej nieznane, jak cykl "Boska Komedia", znakomite, sygnowane z płyty staloryty z 1944 roku z teki "Fantastic Memories", czy piękna akwaforta "Widok Wenecji", z tłoczoną pieczęcią wydawcy grafik Dalego - "Levine & Levine". Wreszcie słynny surrealista nie będzie kojarzony tylko z "Płonącą żyrafą".

Łukasz Gazur

"Moje życie w czasie wojny i pokoju"

Hans-Ulrich Rudel, przeł. Wawrzyniec Sawicki, Wydawnictwo Arkadiusz Wingert, Kraków 2011.

Nazwisko Hansa-Ulricha Rudela jest znane każdemu chyba miłośnikowi historii II wojny światowej. To jeden z najlepszych niemieckich pilotów, najskuteczniejszy pilot-niszczyciel w dziejach, mający na koncie 518 (!) alianckich czołgów, dziewięć samolotów, a nawet cztery okręty (w tym pancernik!). Życie i losy Rudela to materiał na przygodową książkę, a książka taka rzeczywiście powstała - napisał ją sam Rudel. Dziś polska edycja jego wspomnień ukazuje się nakładem krakowskiego wydawnictwa Wingert w cennej serii "Zdarzyło się w XX wieku". Praca dzieli się na dwie części: pierwsza to przeżycia z czasów wojny, druga to relacja z powojennego pobytu Rudela na emigracji w Argentynie. paweł stachnik

"Apokryfy syryjskie"

Przeł. ks. Antoni Tronina, WAM, Kraków 2011.

Najnowszy tom publikowanej przez Wydawnictwo WAM serii "Pisma apokryficzne" przynosi trzy teksty wywodzące się z tradycji syryjskiej. "Historia i przysłowia Achikara" to utwór należący do tzw. literatury mądrościowej starożytnego Wschodu, zbierający różnorodne sentencje, wskazówki i przypowieści. "Apokalipsa Pseudo-Metodego" to z kolei skrótowe przedstawienie historii starotestamentowej, a zarazem tekst niosący pociechę chrześcijanom, doznającym rozlicznych nieszczęść wskutek najazdów arabskich. W tekście trzecim, "Grota skarbów", szczególną uwagę zwraca obszerny rozdział poświęcony Trzem Królom, zwanym również Trzema Magami.

Włodzimierz Jurasz