Lema pamięci żałobny rapsod...

Do dziś twórczość Stanisława Lema jest doskonale rozpoznawalna na całym świecie. Jego książki przetłumaczono już na ponad 40 języków, a sprzedano w ponad 30 milionach egzemplarzy. - Uczynienie z niego literackiej ikony Krakowa byłoby dla miasta znakomitym posunięciem promocyjnym. Ale chyba na razie wciąż tak nie jest. Miłosz i Szymborska - tak. Lema chyba w powszechnej świadomości aż tak się nie udało z Krakowem połączyć - mówi Mariusz Zawiślak, socjolog kultury zajmujący się m.in. marketingiem instytucji.

Dodaje jednak, że sprawa w wypadku Lema jest dużo trudniejsza i bardziej skomplikowana. - Szymborska i Miłosz dużo łatwiej mieszczą się w tradycyjnych ramach niż futurologiczna twórczość autora „Solaris” - zaznacza.

I sugeruje, że tu nie wystarczy „Izba Pamięci, pokój twórcy lub zwykłe muzeum”. Niespecjalnie widzi też miejsce na kolejny w mieście festiwal literacki. Wyobraża sobie raczej np. Kongres Futurologów, który co kilka lat mógłby odbywać się w Krakowie. - Można też chociażby pomyśleć o spotkaniach branży internetowej lub twórców gier komputerowych pod patronatem Stanisława Lema, bo przecież to są zjawiska, które w swej twórczości przewidział. I to pokazałoby go jako twórcę wciąż inspirującego - mówi Mariusz Zawiślak.

Pomysł na Lema

Jan Machowski z biura prasowego urzędu miasta zaznacza, że Krakowskie Biuro Festiwalowe, miejska jednostka odpowiadająca m.in. za program Miasta Literatury UNESCO, od lat współpracuje ze środowiskiem literackim przy wszelkich inicjatywach związanych z Lemem i jego twórczością. W 2014 roku w ramach akcji Czytaj PL! (wówczas Czytaj KRK!) - wielkiej bezpłatnej wypożyczalni e-booków, która w ciągu kilku lat istnienia stała się największą akcją promującą czytelnictwo w Polsce, we współpracy z Wydawnictwem Literackim KBF udostępniło do pobrania w całości „Kongres futurologiczny”. W 2016 roku, obok zbliżających się obchodów 95. urodzin pisarza zorganizowano w krakowskiej Artetece debatę „Czy Lem był ostatnim futurologiem?” z udziałem Jacka Dukaja, Wojciecha Orlińskiego i Jerzego Jarzębskiego. Z kolei idea przewodnia XVI Festiwalu Nauki, „Czas i przestrzeń”, poświęcona była w całości Lemowi. - Naturalnym wyzwaniem dla Krakowa jako miasta, w którym Lem spędził prawie 60 lat swojego życia staje się więc nie tyle i nie tylko promowanie jego dzieła, którym tak wspaniale opiekuje się m.in. krakowskie Wydawnictwo Literackie, oficyna, z którą Lem był związany przez całe życie, ile przypominanie o jego głębokich i organicznych związkach z naszym miastem - dodaje Jan Machowski z biura prasowego urzędu miasta.

To dlatego w 2015 roku odsłonięto tablicę na kamienicy przy ul. Bonerowskiej, gdzie Lem mieszał z żoną przez ok. 6 lat.

- Ze szczególną nadzieją przygotowujemy się do przypadającej na 2021 rok 100. rocznicy urodzin Lema. Zawiązany został specjalny zespół ekspercki, nawiązaliśmy kontakt ze środowiskami literackimi współczesnego Lwowa, z którego pochodzi Lem. Pośród atrakcji szykujemy monumentalną ekspozycję multimedialną, która ma szansę stać się najlepszą miarą uznania Krakowa dla Lema - zaznacza Jan Machowski.

- Kraków ma jeszcze ulicę Lema, jego imię nosi też Ogród Doświadczeń. Ale to mało. Może taka stała multimedialna ekspozycja to dobry pomysł? - komentuje Mariusz Zawiślak.

Litery Lema

Pomysł na nietypowe uczczenie pamięci autora „Konresu futurologicznego” ma Fundacja Miasto Literatury, która wraz z KBF organizuje Festiwal Miłosza. Planuje organizację kolejnego międzynarodowego konkursu na krój pisma poświęconego wielkiemu polskiemu pisarzowi. - Po zakończonych sukcesem dwóch konkursach, w ramach których powstały kroje tekstowe Milosz i Szymborska, tym razem pragniemy zainspirować młodych twórców i absolwentów szkół artystycznych twórczością Stanisława Lema. Wierzymy, że w efekcie konkursu powstanie font o wyraźnym rysie futurystycznym, pięknie oddający charakter twórczości polskiego pisarza science fiction - mówi Olga Brzezińska, prezes fundacji.

Dodaje, że zwycięskie kroje pisma są udostępniane do publikacji tekstów poetyckich i prozy, tak w Polsce, jak i za granicą. - To jest właśnie jeden z takich niesztampowych pomysłów, które nie brzmią jak Lema pamięci żałobny rapsod - zaznacza Mariusz Zawiślak.

***

Debata o „Kongresie Futurologicznym”

Z okazji 95. urodzin Stanisława Lema w Centrum Kongresowym ICE Kraków zaplanowano dziś debatę poświęconą „Kongresowi futurologicznemu”. W rozmowie pt. „Kongres futurologiczny, czyli świat w systemie powszechnej miłości bliźniego” wezmą udział: Wojciech Zemek (wieloletni sekretarz pisarza) oraz prof. dr hab. Piotr Popik (Instytut Farmakologii PAN). Debacie będzie towarzyszył pokaz filmu „Kongres” (The Congress) z 2013 roku. To międzynarodowa koprodukcja oparta na motywach prozy Lema, którą nagrodzono Europejską Nagrodą Filmową.