Łemkowie

     "Łemkowie jako grupa etnograficzna" - to rozprawa doktorska Romana Reinfussa, zgodnie z pierwszym dyplomem akademickim - prawnika. W działalności naukowej poświęcił się on jednak etnografii, wykładał ją m.in. na uniwersytetach w Krakowie i Lublinie, w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.
     Dysertacja, której ponowną edycję zawdzięczamy Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, nie zdezaktualizowała się wcale. W opinii doc. dr hab. Jerzego Czajkowskiego, autora posłowia - "(...) napisana została w sposób nowoczesny, z wykorzystaniem znanych wyników badań historycznych, dialektologicznych i socjologicznych. Co więcej, stanowi wzór analizy grupy, która w zależności od kontekstu może być uznawana za grupę etnograficzną lub etniczną." Jej bezsprzeczną zaletą jest mocne osadzenie w realiach - wnioski, formułowane przez autora, wyprowadzane były na podstawie obserwacji, dokonywanych w trakcie pięć lat trwających badań terenowych.
     Po ostatniej wojnie polscy Łemkowie zostali rozproszeni - w konsekwencji Akcji "Wisła". Uczniowie i następcy profesora Reinfussa nie mieli więc już tego, co on, luksusu: obserwowania tych społeczności w ich odwiecznym środowisku. Dlatego też praca ta jest tak ważna, i dlatego sięgnąć po nią powinni wszyscy, którym bliska jest problematyka polskich gór. Wszyscy, Łemków nie wyłączając.
(wald)
Roman Reinfuss - Łemkowie jako grupa etnograficzna; Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, Sanok 1998; s. 96, fot., il.