Łowcy skarbów

Wykopaliska są własnością państwa

 (INF. WŁ.) Bezprawne poszukiwanie ukrytych pod ziemią skarbów stało się w Polsce plagą - twierdzą wojewódzcy konserwatorzy zabytków.
 Według prof. Henryka Kubiaka z Instytutu Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN, ludzie jednak często "wolą pozostawiać u siebie znalezione rzeczy". - Czasem przynoszą do nas wykopane pod ziemią szczątki zwierząt, by dowiedzieć się, jaka jest ich wartość - mówi prof. Kubiak. - Potem obiecują, że jeszcze wrócą i przekażą je w nasze ręce. Z reguły nie wracają. Jeżeli jednak obiekt jest wartościowy, staramy się, by trafił do muzealnych zbiorów.
 Ustawa zakazuje znalazcy handlu obiektami pochodzącymi z wykopalisk, a także wywożenia ich za granicę. Archeolodzy twierdzą, że to prawo od kilku lat jest nagminnie łamana.
 Według Piotra Góry, konserwatora zabytków archeologicznych w woj. warmińsko-mazurskim, poszukiwaczy podziemnych skarbów można podzielić na trzy grupy. Pierwszą i drugą stanowią osoby, którymi kieruje chęć odnajdywania militariów z II wojny światowej. Obie grupy różnią się jednak tym, że jedni działają w porozumieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków, drudzy zaś tego nie robią. Trzecia grupa to "detektorzy", czyli ludzie szukający - za pomocą wykrywaczy metalu - bliżej nieokreślonych skarbów. Oni nie liczą się z nikim.
 - Prawo nie zabrania poszukiwań. Trzeba to robić jednak w porozumieniu z odpowiednimi instytucjami. Wojewódzcy konserwatorzy archeologiczni, dysponujący odpowiednimi mapami, potrafią wskazać, gdzie można kopać - twierdzi Piotr Góra.
 Zdaniem doc. Jana Chochorowskiego, dyrektora Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, w Polsce powinna jednak nastąpić zmiana przepisów na takie, które stanowiłyby, że poszukiwań może dokonywać tylko uprawniona do tego grupa osób. - Wzorem niektórych państw zachodnich, na poszukiwanie powinno wydawać się koncesje - _mówi doc. Chochorowski. - Wtedy istniałaby pewność, że jeżeli ktoś natrafi na wartościowe przedmioty, zasięgnie rady fachowca z dziedziny archeologii. Jeżeli odkrywca łamałby zasady, koncesja byłaby mu odbierana_.
 W tej chwili przed polskimi sądami toczy się kilka postępowań przeciwko osobom, które na terenie stanowisk archeologicznych nielegalnie poszukiwały pod ziemią wartościowych przedmiotów. Jednym z nich jest wiceprezes spółdzielni mieszkaniowej w woj. warmińsko-mazurskim, który z wykrywaczem do metalu przechadzał się po terenie wykopaliska. Przyłapał go na tym wojewódzki konserwator zabytków. Sprawa trafiła do sądu przed ponad rokiem. Przeciąga się jednak, bo w myśl przysłowia, że szewc bez butów chodzi, prezes nie był nigdzie zameldowany, więc nie można mu było dostarczyć wezwania do sądu.

(STRZ)