Makroelementy – potas

Potas występuje w sokach trawiennych i w kościach. Odgrywa ważną rolę w gospodarce wodno-elektrolitowej (usuwa nadmiar wody i sodu z ustroju), zapobiega nadciśnieniu tętniczemu, reguluje ciśnienie krwi.

Wpływa na równowagę kwasowo-zasadową, odgrywa decydującą rolę w przewodnictwie nerwowym i jest niezbędny do utrzymania prawidłowej kurczliwości mięśni, w tym mięśnia sercowego.

Uczestniczy w przemianie węglowodanowej i syntezie białka ustrojowego. U osób zdrowych, przestrzegających zasad racjonalnego żywienia, niedobór potasu prawie nie występuje. Biegunki, nadmierna potliwość, głodówki, środki moczopędne i przeczyszczające, mogą doprowadzić do hipokalemii, czyli niedoborów potasowych, kiedy stężenie jonów potasowych we krwi spada poniżej normy (norma: 3,5-5 mmol/l).

Ubytek potasu z organizmu jest także prawdopodobny w chorobach przebiegających z wyniszczeniem (anoreksja). Potas z wnętrza komórki przemieszcza się wówczas do płynu pozakomórkowego i ucieka przez nerki. Wydalanie potasu przez nerki wzmagają też alkohol i kawa.

Obniżenie poziomu potasu w komórkach (norma: 3500 mmol/l) prowadzi do upośledzenia funkcji komórek, zwłaszcza mięśniowych i nerwowych. Najważniejszymi objawami hipokalemii są: upośledzona funkcja ośrodkowego układu nerwowego, osłabienie kurczliwości mięśni – czyli zwiotczenie mięśni szkieletowych, porażenie mięśni gładkich (zaparcia), zaburzenia rytmu serca (częstoskurcz), a nawet zatrzymanie akcji serca.

Niedobór potasu jest również przyczyną gromadzenia się kwasu mlekowego i pirogronowego w tkankach, co skutkuje zakwaszeniem organizmu. Bogate w potas są warzywa i owoce, szczególnie fasola i groch, ziemniaki gotowane i pieczone w łupinach, zielona pietruszka, seler, marchew, pomidory, kapusta, banany, śliwki, porzeczki, suszone owoce, np. morele, figi, pieczywo razowe, kasza gryczana.