Małe i duże rozmiary butów. Jak odczytywać rozmiary butów angielskich i amerykańskich? Jak dopasować buty narciarskie?

Choć obowiązują pewne standardy dotyczące rozmiarów butów, to wiele krajów stosuje różne numeracje i rozmiary. Również producenci nie zawsze trzymają się sztywnych wytycznych i często okazuje się, że ten sam rozmiar butów jednej marki jest mniejszy niż u innego producenta. Do tego dochodzą materiały, z których obuwie jest wykonane, a które bezpośrednio wymuszają nieco inne metody produkcji. Inaczej bowiem zachowuje się skóra, inaczej materiał skóropodobny, a jeszcze inaczej – syntetyczna tkanina. Z tego właśnie powodu najlepiej zawsze przymierzyć buty także mniejsze i większe, a jeśli zamawiamy je przez internet – najprościej zamówić kilka par i niepasujące odesłać.

Zanim zabierzemy się za mierzenie, warto zwrócić uwagę na to, że obie nasze stopy nieco się od siebie różnią. Najczęściej nieznacznie, ale zdarzają się przypadki, że jedna jest dłuższa od drugiej nawet więcej niż o jeden rozmiar. Dlatego miarę musimy zdjąć z obu stóp.

Sami bez trudu zmierzymy stopy. Oto, jak to zrobić:

• kartkę kładziemy przy ścianie i stawiamy na niej stopę tak, by pięta opierała się o ścianę tworząc z podłogą kąt prosty (jeśli kartka jest wystarczająco duża, od razu można stanąć na niej obiema stopami, jeśli nie, obrysowujemy je pojedynczo),
• obrysowujemy stopę,
• mierzymy długość obu stóp (w linii prostej) od środka pięty do końca najdłuższego palca,
• wybierając buty, sugerujmy się pomiarem większej stopy,
• do określenia ostatecznego rozmiaru najlepiej dodać 0,5-1 cm luzu.

Pamiętajmy też, żeby nie mierzyć długości stóp rano, ponieważ zmienia się ona w ciągu dnia. Najlepiej zabrać się za mierzenie (i kupowanie butów) w godzinach popołudniowych i wieczorem. Na ostateczne określenie rozmiaru obuwia ma także wpływ kształt stóp. Jeśli odbiega od normy (szerokie lub bardzo wąskie stopy, płaskostopie, wysokie podbicie, wszelkie inne zniekształcenia i deformacje stóp) – trzeba bardzo uważnie dobrać rozmiar butów.

Rozmiary butów w Polsce zaczynają się od numeru 14, w Wielkiej Brytanii od 0, a w Stanach Zjednoczonych – od numeru 1. By uniknąć przeliczeń, najlepiej posłużyć się przed zakupem zagranicznych butów tabelkami, które znajdują się na stronach internetowych sklepów. Coraz więcej butów, szczególnie sportowych, ma na wewnętrznej stronie języka wszywki z rozmiarówką podaną w najpopularniejszych systemach numeracji. Jeśli więc znamy długość swojej stopy, nie będziemy mieć problemu z określeniem jej dokładnego rozmiaru.

Rozmiary butów w Polsce zaczynają się od numeru 14, w Wielkiej Brytanii od 0, a w Stanach Zjednoczonych – od numeru 1.

Rozmiary butów – jakie są rodzaje numeracji?

Na całym świecie obowiązują różne rodzaje numeracji obuwia. Większość systemów określających rozmiar bazuje na długości stopy, ale może to być długość środkowej części stopy, wewnętrzna długość buta albo długość szewskiego kopyta. Najpopularniejszą i najczęściej wykorzystywaną przez producentów jest właśnie długość kopyta szewskiego. Do tej wartości dodawany jest tak zwany „dodatek komfortu” i dopiero z nim całość się przelicza. W zależności od kraju, dodatek ten ma inną długość.

Rozróżniamy kilka rodzajów numeracji:

• numeracja sztychowa (francuska) – każdy numer odpowiada długości 6,7 milimetra, nie ma „połówek”; ta numeracja jest najczęściej stosowana w Europie kontynentalnej,
• numeracja Barleycorn – słowo „barleycorn” oznacza ziarno jęczmienia, które zwyczajowo ma długość 1/3 cala, czyli 8,46 milimetra; to metoda numeracji najczęściej stosowana w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych,
• numeracja metryczna – wartości podawane są w centymetrach i milimetrach, a numery podawane są przeważnie w odstępach co 5 milimetrów; ta metoda jest popularna w Japonii oraz w systemie Mondo Point, za pomocą którego określa się na przykład rozmiary butów narciarskich.

Warto pamiętać, że numeracja obuwia EUR jest zgodna z rozmiarówką niemiecką (D), włoską (I) oraz francuską (F).

Brytyjczycy posługują się numeracją Barleycorn, a sama skala rozmiarów zaczyna się od 12 Barleycorns, czyli najmniejszego rozmiaru butów. Określany jest jako dziecięcy rozmiar 0. Po dziecięcym rozmiarze 13,5 następuje rozmiar 1 dla dorosłych (odpowiada on 26 jednostkom skali Barleycorn). Rozmiary butów dokładnie oblicza się w tym przypadku przy użyciu formuły, w której podaje się długość kopyta szewskiego, biorąc też pod uwagę, czy stopę mierzono w calach, czy w centymetrach. Innej formuły używa się przy obliczaniu rozmiaru obuwia dla dzieci, a innej – w przypadku rozmiarów dla dorosłych.

Warto też zwrócić uwagę na to, że w przypadku Stanów Zjednoczonych, gdzie również popularna jest numeracja Barleycorn,, buty tam zakupione będą się różniły od tych produkowanych na Wyspach Brytyjskich. A to dlatego, że w USA stosowany jest także jeszcze jeden system – od nazwiska jego wynalazcy – system Brannocka. Opracował on bowiem urządzenie, które umożliwia mierzenie stóp i rozróżnianie stóp kobiet, mężczyzn i dzieci. Dlatego też amerykańskie buty często są lepiej dopasowane do budowy stóp obu płci, a dla dzieci – stosuje się odrębną numerację.

Kupowanie butów dla dzieci jest nie lada wyzwaniem. Wszystko dlatego, że butów dla najmłodszych nie można kupować „na zapas”, bo w za dużym obuwiu jest ono narażone na kontuzje albo wykoślawienie stóp. Jak dobrać odpowiednie rozmiary butów dziecięcych?Stopa dziecka, szczególnie małego, ma specyficzny kształt. Trzeba zwrócić uwagę nie tylko na długość, ale też szerokość stopy, wysokość podbicia i kształt cholewki. Nic też nie może małej stopy uciskać.

Stopę dziecka mierzymy tak, jak dorosłego, ale lepiej robić to w ciągu dnia, gdy jeszcze nie jest tak zmęczona, niż pod wieczór. Do otrzymanej długości w centymetrach dodajemy 7 i w ten sposób mamy przybliżony rozmiar. Czyli więc jeśli stopka ma 11 centymetrów – odpowiedni dla niej powinien być but w rozmiarze 18. Na forach internetowych często pada pytanie o rozmiar buta dla rocznego dziecka. Nie ma na nie jednej odpowiedzi. Wszystko zależy tu od cech indywidualnych – wielkości i budowy stopy. Są roczne dzieci, dla których odpowiednie będą buty w rozmiarze 18, a są takie, dla których 20 będzie za małe.

Orientacyjnie rozmiar buta dla dziecka można określić na podstawie tabel i miarek znajdujących się w sklepach. Jednak najlepszą opcją będzie przymierzenie butów. W sklepie nakładamy but na stopę dziecka, dokładnie zasznurowujemy albo zapinamy. Dziecko staje na podłodze, a rodzic musi wymacać czubki palców w bucie. Jeśli jest około 1 centymetr luzu – but będzie dobry. Innym sposobem, szczególnie w przypadku sztywnych butów, jest wyjęcie wkładki i postawienie na niej stopy dziecka. Trzeba jednak pamiętać, że taki sposób mierzenia nie zawsze się sprawdzi, bo w zależności od tego, jak skonstruowana jest cholewka, stopa może być przesunięta w przód albo w tył.

Tak jak w przypadku butów dla dorosłych, w przypadku rozmiaru butów dziecięcych, mierzymy obuwie różnych producentów. Nawet modele o tym samym numerze mogą mogą sporo różnić się długością wkładki. Szczególnie wyraźnie różnice widać pomiędzy butami sportowymi a wizytowymi. Obuwie sportowe najczęściej będzie o rozmiar większe.

Sprawdzonym sposobem jest też zaznaczenie długości stopy dziecka na patyczku i włożenie go do buta. Obuwie dla dzieci musi być dopasowane, dobrze trzymać stopę, ale w żaden sposób nie ograniczać jej ruchów. Zwróćmy też uwagę na odpowiednio elastyczny zapiętek, sprężystą podeszwę i szerokie noski.

Większość producentów, wraz z rosnącym zapotrzebowaniem, wprowadza do swojej oferty większe rozmiary obuwia. Coraz więcej osób ma problem z dobraniem odpowiedniego obuwia właśnie z powodu zbyt dużej albo zbyt małej stopy. Panie noszące rozmiar 35 i 36 bardzo często muszą szukać w sklepach z obuwiem dziecięcym. Na sklepowych półkach pojawiają się gdzieniegdzie damskie rozmiary 42 i większe, ale najczęściej są to niezbyt atrakcyjnie wyglądające modele i w bardzo wielu przypadkach – niedopasowane do stopy. Równie duży problem mają panowie o niestandardowych rozmiarach – szczególnie powyżej 46.

Jaka jest na to rada? Najlepiej poszukać sklepu (stacjonarnego lub internetowego) specjalizującego się w sprzedaży obuwia w niestandardowych rozmiarach. Warto też poszukać na stronach zagranicznych producentów, bo w Wielkiej Brytanii czy Stanach Zjednoczonych duże rozmiary są łatwiej dostępne.

Jest jeszcze jedno wyjście – można udać się do szewca i zrobić buty na zamówienie. Ich cena wcale nie musi być tak duża, jak się wydaje. Za to mamy pewność, że but będzie idealnie dopasowany i zrobiony z jakościowych materiałów.

Buty narciarskie to specyficzny rodzaj obuwia. Są one tak skonstruowane, by zabezpieczyć stopę przed kontuzjami. System numeracji butów narciarskich to wspomniany wyżej Mondo Point, gdzie skala określana jest co 5 mm. Jeśli stopa ma 26 cm, to rozmiar buta również wynosi 26. Rozmiar odpowiadający długości stopy powinny wybrać osoby jeżdżące sportowo. Muszą się też one liczyć z tym, że będą czuć się nieco mniej komfortowo, za to przekaz siły na narty będzie większy. Natomiast ci, którzy jeżdżą jedynie rekreacyjnie, powinni doliczyć jeszcze 0,5-1 cm (przykładowo, jeśli stopa ma 26 cm długości, to rozmiar buta – 26,5 – 27).

Buty narciarskie muszą mieć także odpowiednią szerokość, która odpowiada szerokości stopy w okolicach kości śródstopia. Producenci najczęściej podają ten współczynnik dla stopy o długości 27,5 cm.

Buty dopasowujemy pod względem wygody i sposobu jazdy:

• do jazdy sportowej – poniżej 98 mm,
• dopasowane – 98-100 mm (przy większych prędkościach i dla osób z wąskimi stopami),
• standardowe – 100-104 mm (większy komfort kosztem precyzji),
• bardzo szerokie – 104 mm i więcej (dla początkujących i osób z szerokimi stopami i łydkami).

Wybierając buty narciarskie trzeba też zwrócić uwagę na flex, czyli sztywność buta. Wybór właściwego flexu jest zależny od: umiejętności, predyspozycji fizycznych i wagi. Osoby o zaawansowanych umiejętnościach i większej wadze powinny wybrać buty sztywniejsze.

Oto kilka porad, jak dobrze dopasować buty:

• zawsze mierzymy oba buty,
• przymierzamy po kilka rozmiarów wybranego modelu,
• chodzimy po sklepie tak dużo, ile się da, by ocenić, czy buty są dobrze dobrane,
• buty mierzymy i kupujemy popołudniami i wieczorami, bo w ciągu dnia stopa nieco się rozciąga,
• obuwie mierzymy w skarpetkach (nie dotyczy to sandałów, japonek i butów, które nosi się na gołą stopę),
• upewnijmy się, że w bucie jest wystarczająco dużo luzu,
• jeśli buty są za szerokie, trzeba poszukać węższego modelu, a nie mniejszego,
• jeśli kupujemy buty na obcasie – muszą być stabilne, a stopa nie może się z nich wysuwać,
• jeśli nosimy na co dzień wkładki ortopedyczne, trzeba je włożyć do mierzonych butów i dopiero wtedy je przymierzyć,
• mierzymy buty różnych producentów, bo każdy model i marka są inne pod względem amortyzacji, stabilności, czy wygody noszenia,
• nigdy nie kupujemy za małych butów – nie „rozbiją się” na tyle, by były wygodne.

Wybór odpowiedniego rozmiaru butów nie jest prosty, ale jeśli będziemy stosować się do wymienionych zasad, na pewno uda się dobrać odpowiednie obuwie. Trzeba jednak trochę cierpliwości, by wybrać te, które będą spełniały wszystkie nasze kryteria i zapewnią nam komfort na co dzień.