„Otrzymałem Pańskie zgłoszenie się do służby czynnej. Żąda Pan w swym podaniu rzeczy niemożliwej. Nie rozporządzam tak silną policją, ani żandarmerią, by ochronić Pana od zniewag i zamachów, które spotkać Go muszą w każdym większym skupisku polskim. Pan, Prezes Rządu odpowiedzialnego za bezprzykładny pogrom jakiegośmy doznali, powinien zrozumieć, że jedno tylko mu pozostaje: dać o sobie zapomnieć”. Taki list, datowany na 30 listopada 1939 roku, otrzymał przebywający jeszcze w Rumunii gen. Felicjan Sławoj-Składkowski (były polski premier i minister spraw wewnętrznych) od gen. Władysława Sikorskiego, premiera działającego już na wychodźstwie rządu polskiego, w odpowiedzi na prośbę o włączenie go do powstających we Francji polskich sił zbrojnych.
Właśnie o wywołanym wrześniową klęską konflikcie przedstawicieli rządzącej II Rzeczpospolitą tzw. sanacji a przebywającym na emigracji środowiskiem generała Sikorskiego, obejmującego władzę, opowiada znakomity reportaż historyczny Małgorzaty Szejnert zatytułowany „Wyspa Węży”.
Tytułowa wyspa to leżący u wybrzeży Szkocji niewielki skrawek lądu, wyspa Bute, na której w latach 1940-42 funkcjonował ośrodek odosobnienia dla dawnych politycznych przeciwników Sikorskiego, oficerów i polityków sanacji, których wojenny Wódz Naczelny i premier chciał wyeliminować z polskiego życia politycznego oraz wojskowego. Przez Bute przewinęło się ponad 1700 osób, a wśród nich tak znane nazwiska, jak Michał Grażyński (ongiś wojewoda śląski), płk. Tadeusz Münnich (główny adiutant marszałka Rydza-Śmigłego), gen. Stefan Dąb-Biernacki, dowódca Armii „Prusy”, oskarżany wręcz o ucieczkę z pola walki), gen. Rudolf Dreszer (z tej samej armii), czy Janusz Meissner, pilot, autor wielu czytanych do dziś książek.
Małgorzata Szejnert, idąc tropem swej rodzinnej historii, wykonała gigantyczną pracę. Odtwarza dzieje obozu, opisuje życie przebywających w nim Polaków oraz ich powojenne losy, odwiedza też wyspę współcześnie, badając ślady i wspomnienia, jakie po sobie tam pozostawili.
Znakomita książka, utrwalająca historię konfliktu, o którym wielu wolałoby dziś nie pamiętać.
Małgorzata Szejnert „Wyspa Węży”, Wydawnictwo Znak 2018, 390 str.
ZOBACZ KONIECZNIE:
Co Ty wiesz o Krakowie? (odc. 44)
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
