Małopolanie stają się eko! Wicemarszałek Małopolski zaprasza do wzięcia udziału w plebiscycie EKO-HERO

Czy Małopolanie chcą być, a może są już eko? W zeszłym roku w plebiscycie „Eko Hero” znalazły się m.in. takie inicjatywy, jak ochrona płazów, samowystarczalna wioska, parkingi „parkuj i jedź”, które w znaczący sposób ograniczają emisję spalin w dużych miastach, czy w końcu - segregacja zużytych olejów jadalnych!

Nie ulega wątpliwości, że świadomość ekologiczna mieszkańców naszego regionu stale rośnie, a pamiętajmy, że jak wynika z badań przeprowadzonych przez Polski Instytut Ekonomiczny, a także badania IBRIS z listopada 2020 roku, prawdopodobnie już teraz jest najwyższa w Polsce! Co więcej, Małopolanie nie tylko chcą, ale stają się eko. Spójrzmy choćby na liczbę inicjatyw, jakie mieszkańcy co roku zgłaszają do Otwartego Konkursu Ofert, dedykowanego edukacji ekologicznej czy wydarzenia prośrodowiskowe, finansowane przez Województwo Małopolskie w trybie małych grantów. Dlatego nieprzypadkowo jedną z kategorii naszego wspólnego plebiscytu Eko-Hero jest Eko-Inicjatywa, najbardziej popularna, jeśli chodzi o liczbę zgłoszonych projektów. Różnorodność zgłaszanych tu projektów, prowadzonych samodzielnie przez mieszkańców, ale również stowarzyszenia czy fundacje, jest zaskakująca. W sensie pozytywnym oczywiście.

Podczas pierwszej edycji plebiscytu pierwsze miejsce zyskała inicjatywa Ekospołeczni z gminy Zielonki pt. „Wszystko, co chcielibyście wiedzieć o byciu eko, ale baliście się zapytać”...

Stworzyła go grupa ludzi, którzy postanowili zintegrować mieszkańców wokół działań ekologicznych. Środki na prowadzenie projektu pozyskali z Funduszu Inicjatyw Obywatelskich, a wykorzystali je na warsztaty ekologiczne dla dzieci i dorosłych (uczyli się ekologicznego gotowania, robienia ekozakupów i ekokosmetyków), zorganizowanie ploggingu (połączenie joggingu i zbierania śmieci) i na wycieczki rowerowe. W ten sposób powstała mapa tras rowerowych dla wszystkich mieszkańców. W ubiegłym roku pierwsze miejsce zajął projekt „Gmina Gnojnik domem dla płazów”, czyli inicjatywy mające na celu ochronę gatunkową żaby trawnej, ropuchy szarej i ropuchy zielonej, które przechodząc przez jezdnię, giną pod kołami przejeżdżających samochodów. Działaniom patronuje postać eko bohatera, gminnej maskotki Żabki Rechotki.

O jakich innych projektach jeszcze warto wspomnieć?

Uznanie Kapituły zyskały również projekty infrastrukturalne, realizowane przez gminy, między innymi modernizacja systemu instalacji ciepłej wody użytkowej w oparciu o kolektory słoneczne, zbudowanie dworca przesiadkowego „Parkuj i jedź” i zintegrowanej ścieżki rowerowej czy zakup elektrycznych autobusów komunikacji miejskiej.

Niewątpliwie o podnoszeniu eko świadomości decyduje edukacja.
I na tym polu Województwo Małopolskie od lat prowadzi rozliczne działania, budujące świadomość i kształtujące prośrodowiskowe nawyki mieszkańców. Jednym z takich projektów jest EkoMałopolska, zespół służący promocji, edukacji oraz popularyzowaniu proekologicznych praktyk. Do komunikacji z mieszkańcami służą profile w mediach społecznościowych, ale przede wszystkim bezpośrednie spotkania z pracownikami zespołu podczas wielu wydarzeń plenerowych.

Wyjaśnijmy, do kogo kierowany jest plebiscyt, który Urząd Marszałkowski wspólnie z Gazetą Krakowską organizuje już po raz trzeci.

Podobnie jak w latach poprzednich, plebiscyt ma przede wszystkim służyć nagłośnieniu i promocji inicjatyw, wpisujących się w strategię ekologiczną Województwa Małopolskiego. Mamy nadzieję, że usłyszy o nim jak najwięcej mieszkańców Małopolski, co przełoży się również na ilość zgłoszeń.

Do udziału zapraszamy gminy i firmy, które realizują programy na rzecz środowiska oraz tych mieszkańców, którzy podejmują inicjatywy ekologiczne. Naprawdę warto zgłosić, a potem zagłosować na konkretne działania - w ten sposób możemy pozytywnie wpłynąć na nasze najbliższe otoczenie.

Wyróżnieni przez Kapitułę, oprócz statuetki i dyplomu, będą mogli zaprezentować się w specjalnym dodatku do „Gazety Krakowskiej”, a więc ich działalność zostanie nagłośniona. Chcemy, żeby działania zaprezentowane w tym plebiscycie, stały się inspiracją dla kolejnych gmin, firm i mieszkańców Małopolski. Jeśli tak będzie, za kilka lat będziemy żyli w zdrowym, zielonym regionie.

Jaka inicjatywa bądź inicjatywy z poprzednich edycji plebiscytu zrobiły na Panu największe wrażenie?

Każde zgłoszenie - czy dotyczyło pracy lokalnego stowarzyszenia, czy milionowych inwestycji w infrastrukturę drogową - jest niezwykle cennym świadectwem odpowiedzialności za nasz wspólny dom, a wyrazem tej odpowiedzialności jest m.in. troska o środowisko. Z tego punktu widzenia wszystkie były ważne i nikogo wyróżnić tu nie potrafię.

Ale próbując odpowiedzieć na pytanie - największe wrażenie zrobiła na mnie determinacja i sprawczość podmiotów, które działają na rzecz środowiska. Mam tu na myśli przede wszystkich gminy, których liderzy potrafią skupić lokalną społeczność wokół idei działania na rzecz środowiska i sprawnie przeprowadzić zmiany. Warto więc tu wymienić gminę Gołcza, za imponującą skuteczność w pozyskiwaniu funduszy na modernizacyjne projekty infrastrukturalne i osiągnięcia w realizacji m.in. projektu „Ekopartnerzy na rzecz słonecznej energii Małopolski” czy Lubień, w którym zmodernizowano m.in. system instalacji ciepłej wody użytkowej w oparciu o kolektory słoneczne.

W Starym Sączu powstał dworzec przesiadkowy „Parkuj i jedź” i zakupiono - wspólnie z miastem Nowy Sącz - ekologiczny tabor transportowy, z którego korzystają mieszkańcy nie tylko gminy, ale wszystkich lokalizacji, gdzie dociera nowosądecki MPK. W Miechowie ograniczono jedno z najbardziej emisyjnych źródeł spalin, czyli transport samochodowy, kupując dwa elektryczne autobusy komunikacji miejskiej. Wymieniać mógłbym długo.

Podpowiedzmy wszystkim, jakie inicjatywy proekologiczne cenione w Małopolsce są najbardziej? Czy te małe, jak ochrona zwierząt, czy może większe, jak budowa dużego kompleksu w Odporyszowie z zachowaniem zasad ochrony przyrody i środowiska?

Ani wielkość gminy czy firmy, ani ilość członków stowarzyszenia nie predestynuje do sukcesu w działaniach proekologicznych. I odwrotnie, nawet najmniejsza gmina czy organizacja ma możliwości zaangażowania się w inwestycje i inicjatywy przyjazne środowisku. Wszyscy mają równe szanse! I tą zasadą kieruje się Kapituła. Docenimy zaangażowanie lokalnych liderów i społeczności, a także odwagę w przeprowadzaniu zmian w modelach biznesowych. Do tej pory nagradzaliśmy tych, którzy wyszli przed szereg i udowodnili, że zmiana jest możliwa!