Małopolanki są dwa razy lepiej wykształcone od Małopolan, ale po studiach zarabiają o jedną trzecią mniej niż ich koledzy

Opublikowany właśnie raport krakowskiego Urzędu Statystycznego o rynku pracy w Małopolsce w roku 2019 to lektura tyleż interesująca, co poruszająca – zwłaszcza dla kobiet. Z danych – z którymi nie sposób przecież polemizować – wynika, że w firmach i instytucjach zatrudniających powyżej 9 osób pracuje w sumie 721 tys. mieszkańców Małopolski, w tym niespełna 362 tys. mężczyzn i 359 tys. kobiet.

Średnia pensja ogółu panów wyniosła 6344 zł brutto, zaś pań – 4423 zł, czyli aż o 17 proc. mniej. Paradoksalnie: wraz z wykształceniem przepaść w zarobkach między obiema płciami rośnie. W przypadku wspomnianych doktorów, magistrów i lekarzy wynosi ona aż 32 procent!

Ponad połowa pracujących Małopolanek ma wyższe wykształcenie. U panów jest to tylko jedna czwarta

Panie dominują zdecydowanie w sektorze publicznym: pracuje ich tu prawie 149 tys., podczas gdy panów niecałe 61 tys. W sektorze prywatnym mężczyzn jest 295,6 tys., a kobiet – 210 tys.

Największe – czasem wręcz szokujące – różnice dotyczą jednak wykształcenia. Otóż wśród 254,3 tys. pracujących Małopolan posiadających „wykształcenie wyższe ze stopniem naukowym co najmniej doktora oraz tytułem magistra, lekarza lub równorzędnym” kobiety stanowią aż 63 procent. Przeważają one również w gronie zatrudnionych z tytułem inżyniera, licencjata, dyplomowanego ekonomisty lub równorzędnym (53 proc.). W sumie wykształcenie wyższe ma aż 54,7 proc. pracujących kobiet i tylko 25,2 proc. pracujących mężczyzn.

Jedna trzecia panów w Małopolsce ma wykształcenie zasadnicze zawodowe, gimnazjalne lub podstawowe (także niepełne). U Małopolanek ów odsetek wynosi tylko 15 proc. 89 tys. mężczyzn i 58 tys. kobiet ma wykształcenie średnie zawodowe, a 23 tys. mężczyzn i 29 tys. kobiet – średnie ogólnokształcące.

Jak widać, panie w Małopolsce są zdecydowanie lepiej wykształcone od panów. Nie znajduje to jednak odzwierciedlenia w zarobkach.

Płace kobiet i mężczyzn: licencjat licencjatce nierówny – 2 tysiące złotych różnicy!

Pensja przeciętnego magistra to wspomniane 8 tys. zł z hakiem, a jego koleżanki z takim samym tytułem – 5,5 tys. zł. Wśród osób z tytułem licencjata jest to – odpowiednio – 6661 zł i… 4667 zł! Różnica wynosi tu zatem blisko 2 tys. zł (30 proc.). W gronie osób z wykształceniem policealnym mamy – znów odpowiednio – 4764 i 3810 zł, a wśród zatrudnionych z wykształceniem średnim zawodowym - 4324 i 3449 zł.

Również wśród osób o najniższych kwalifikacjach mamy do czynienia z gigantyczną różnicą w zarobkach między obiema płciami: mężczyźni otrzymują średnio 3,8 tys. zł, a kobiety – o tysiąc złotych mniej.

Dane GUS wskazują także, że owe różnice są silnie uzależnione od wieku. W gronie najmłodszych pracowników (do 24 lat) panowie zarabiają średnio 3,6 tys. zł, a ich koleżanki 3,2 tys. zł, ale już w kolejnym przedziale (od 25 do 34 lat) jest to odpowiednio 5,3 i 4,3 tys. zł. W przedziale od 35 do 44 lat mamy 5,9 tys. zł u mężczyzn i niecałe 4,7 tys. u kobiet, zaś w wieku od 45 do 54 lat – 5,4 tys. wobec 4,4 tys. zł. W kolejnych przedziałach płace się wyrównują – w okolicach 60-tki różnica na korzyść mężczyzn wynosi już tylko kilka złotych.

Im większy pracodawca, tym rozleglejsza przepaść płacowa

Mnóstwo zależy także od wielkości firmy lub instytucji. W tych zatrudniających do 19 osób kobiety zarabiają odrobinę… więcej od mężczyzn (średnio 3410 zł wobec 3346 zł), ale w nieco większych (do 49 osób) już trochę mniej (3962 wobec 4157). W podmiotach od 50 do 99 zatrudnionych panie mogą liczyć na 4,4 tys. zł, a panowie na ponad 5 tys. zł.

W firmach średnich (250 osób) różnica na niekorzyść kobiet wynosi już ponad tysiąc złotych, zaś w wielkich (ponad 1 tys. pracowników) przekracza półtora tys. zł. W podmiotach największych (czyli przede wszystkim instytucjach publicznych) panie zarabiają o 40 proc. mniej od panów…

Naukowcy z Instytutu Badań Strukturalnych (raport: Nierówności płacowe kobiet i mężczyzn. Pomiar, trendy, wyjaśnienia) tłumaczą, że niektóre zawody (np. nauczyciela) są mocno sfeminizowane, a przy tym niżej płatne niż te, w których dominują mężczyźni (np. informatyka) – co wpływa na przytoczone wyżej dane, zwłaszcza średnie. Jednocześnie mężczyźni są bardziej aktywni zawodowo od kobiet (większy odsetek z nich pracuje lub szuka pracy), co również rzutuje na dane prezentowane przez GUS. Nie zmienia to faktu, że pracujące Małopolanki są zdecydowanie lepiej wykształcone od pracujących Małopolan, a mimo to w większości profesji zarabiają znacznie mniej.