Medyczny Nobel za „GPS wewnątrz naszego mózgu”

„Skąd wiemy, gdzie jesteśmy? Jak potrafimy znaleźć drogę z jednego miejsca do drugiego? I w jaki sposób przechowujemy te informacje, że następnym razem, gdy przemierzamy tę samą trasę, potrafimy ją natychmiast odnaleźć? Tegoroczni laureaci Nobla odkryli w mózgu system pozycjonowania, »wewnętrzny GPS«, który pozwala nam orientować się w przestrzeni” -– napisali członkowie Komitetu Noblowskiego, uzasadniając ogłoszony wczoraj werdykt. Ich zdaniem, nagrodzeni rozwiązali problem, który przez wieki zajmował filozofów i naukowców.

Decyzję chwali specjalizujący się w tej dziedzinie prof. Jerzy Vetulani z Polskiej Akademii Nauk. – Choć Nagroda Nobla nie przekłada się wprost na postęp medycyny, bez wątpienia otworzy perspektywy dla dalszych badań – podkreśla.

Profesor zauważa, że odkryte przez Johna O’Keefe’ego neurony w części mózgu zwanej hipokampem, dają nam wiedzę o odległościach w przestrzeni. Są one jedynymi komórkami w mózgu, tworzącymi się przez całe życie człowieka. Im więc hipokamp jest większy, tym lepszą mamy pamięć, lepszy nastrój itp.

Wielkość hipokampu, czyli liczba neuronów, odpowiedzialna jest m.in. za depresję. Równocześnie hipokamp ma olbrzymie możliwości odradzania się i spadki jego objętości są odwracalne, na przykład dzięki lekom przeciwdepresyjnym. – Od liczby neuronów w hipo-kampie zależy starzenie się naszego mózgu, tym samym całego organizmu. Dlatego warto przez całe życie komórki te aktywizować, np. poprzez rozwiązywanie krzyżówek, grę w __szachy, karty itp – radzi Jerzy Vetulani.

John O’Keefe jest profesorem londyńskiego uniwersytetu UCL. Natomiast May-Britt i Edvard Moserowie z norweskiego Uniwersytetu Nauk i Technologii w Trondheim odkryli tzw. komórki siatkowe. Decydują one o odnajdowaniu drogi w terenie.

Nagroda Nobla wynosi 871 tysięcy euro. Połowę sumy otrzyma O’Keefe, a drugą połową podzielą się Moserowie.