MIASTO DLA SENIORÓW: OPIEKA I AKTYWIZACJA

Populacja seniorów powiększa się coraz bardziej, co z jednej strony świadczy o pozytywnym zjawisku związanym z wydłużaniem się przeciętnej długości życia, ale z drugiej strony proces starzenia generuje także spadek sprawności czy postępującą wielochorobowość. Wzrasta, więc zapotrzebowanie na różnorodne świadczenia medyczne, w tym także świadczenia pielęgnacyjno-opiekuńcze dla osób starszych i niesamodzielnych. Placówką, która odpowiada na te wyzwania jest

Ten samorządowy podmiot leczniczy przy ul. Wielickiej 267 prowadzi szereg działań ukierunkowanych na wspieranie krakowskich seniorów w utrzymaniu zdrowia i sprawności w codziennym życiu. MCO dba przede wszystkich o aktywizację swoich pacjentów, których przeważająca większość to osoby w podeszłym wieku, ale także zapewnia im długoterminową opiekę. W ramach tej opieki Centrum zapewnia nie tylko świadczenia pielęgnacyjne i opiekuńcze, ale także rehabilitację obejmującą m.in. zabiegi fizykoterapeutyczne, rehabilitację na salach gimnastycznych czy usprawnienia przyłóżkowe chorych. Podczas pobytu w Centrum pacjenci mogą korzystać również z zajęć indywidualnych lub grupowych z zakresu terapii zajęciowej. Centrum realizuje m.in. arteterapię, ergoterapię, elementy socjoterapii oraz ćwiczenia funkcji poznawczych.

Poza opieką instytucjonalną, Centrum realizuje szereg działań skierowanych do krakowskich seniorów, które mają na celu ich aktywizację w środowisku domowym i rodzinnym. Centrum organizuje m.in.  czasowe pobyty osób niesamodzielnych w placówkach dziennej opieki oraz usługi opieki wytchnieniowej. Wspólnym elementem tych form wsparcia jest tworzenie przestrzeni dla integracji społecznej, aktywizacji ruchowej oraz stymulacji poznawczej osób niesamodzielnych.

MCO realizuje także programy polityki zdrowotnej w całości finansowane przez Gminę Miejską Kraków. Jednym z nich jest prowadzenie Dziennego Domu Opieki Medycznej w Krakowie. Projekt ten dedykowany jest osobom zależnym, zamieszkującym na terenie Miasta Krakowa, zwłaszcza po 65 roku życia, których stan zdrowia nie pozwala na pozostawanie wyłącznie pod opieką podstawowej i ambulatoryjnej opieki zdrowotnej, a jednocześnie osoby te nie wymagają opieki całodobowej. W trakcie pobytu w DDOM pacjenci mają zapewnioną nie tylko opiekę lekarską czy pielęgniarską, ale
i rehabilitację oraz terapię zajęciową.

Kolejnym programem finansowanym przez Miasto w MCO są Placówki Dziennej Opieki i Aktywizacji dla osób niesamodzielnych po 60 roku życia dotkniętych chorobami neurodegeneracyjnymi. Podczas pobytu pacjenta w placówce ogromną rolę przykłada się do procesów usprawniania w zakresie funkcjonalnym oraz procesów poznawczych. W ramach programu jest możliwość wypożyczenia sprzętu medycznego oraz uzyskania wsparcia edukacyjnego przez pacjentów oraz opiekunów nieformalnych.

Ofertę MCO uzupełnia program Rehabilitacja w warunkach oddziału rehabilitacji dziennej. Kierowany jest on do osób dorosłych z uprzednio rozpoznaną dysfunkcją narządu ruchu: chorób przeciążeniowych narządu ruchu, zmian zwyrodnieniowych stawów, w tym po leczeniu operacyjnym, zespołów bólowych kręgosłupa, w tym po leczeniu operacyjnym, amputacji. Świadczenia w dziennym oddziale rehabilitacji obejmują przede wszystkim kinezyterapię, fizykoterapię m.in. elektrolecznictwo, leczenie polem elektromagnetycznym, światłolecznictwo, termoterapię, hydroterapię, krioterapię miejscową, balneoterapię oraz masaż leczniczy, ale także porady lekarskie i fizjoterapeutyczne oraz działania edukacyjne w zakresie profilaktyki dysfunkcji narządu ruchu oraz zasad prawidłowego odżywiania.

MCO realizuje również turnusy opieki wytchnieniowej finansowane w ramach Funduszu Solidarnościowego. To kolejna z form aktywizacji osób niepełnosprawnych, wśród których dominują osoby starsze. Podczas pobytu w hostelu pacjenci mają zapewnioną terapię zajęciową oraz usprawnienia ruchowe.

Ponadto Miejskie Centrum Opieki realizuje też nowatorskie metody terapii. Na swoim terenie przy ul. Wielickiej 267 stworzyło unikatowy ogród polisensoryczny. W ogrodzie tym, na specjalnie podwyższonych rabatach posadzono rośliny umożliwiające aktywizację różnych zmysłów pacjenta: wzroku, słuchu, dotyku, a nawet smaku poprzez czynną interakcję z roślinami. Ponadto ogród to miejsce, gdzie pacjenci Centrum mogą spacerować i aktywnie wypoczywać. Kolejnym innowacyjnym rozwiązaniem stosowanym w Centrum jest stworzona na specjalne zamówienie Sala Doświadczania Świata (SDŚ), która stwarza możliwość odbierania bodźców, stymulacji zmysłów, wzbogacania doświadczeń, a także wyciszenia i relaksu. W sali znajduje się: interaktywna kolumna wodna, urządzenie pobudzające zmysł wzroku i słuchu, zestaw światłowodowy, blat podświetlany, urządzenie do rozwijania percepcji wzrokowej, wytwornica baniek mydlanych, projektor z system graficznego wyświetlania za pomocą tarcz żelowych i przeźroczy. Sala jest szczególnie polecana w terapii pacjentów z zaburzeniami neuropoznawczymi.

Co istotne, wszystkie oferowane formy wsparcie realizowane są bezpłatnie, jako świadczenia zdrowotne realizowane w ramach zawartych umów z Narodowym Funduszem Zdrowia lub w formie programów polityki zdrowotnej w całości finansowanych ze środków Gminy Miejskiej Kraków. Z ofertą Miejskiego Centrum Opieki można zapoznać się na stronie: www.mco.krakow.pl.

W niedalekiej przyszłości Miejskie Centrum Opieki, ale także inne miejskie podmioty lecznicze, tj. Szpital Miejski Specjalistyczny im. G. Narutowicza i Szpital Specjalistyczny im. Stefana Żeromskiego oraz Szpital Uniwersytecki w Krakowie, będą odpowiedzialne za powstające w Krakowie nowatorskie

Za kluczowe kryterium, w zakresie planowania lokalizacji Centrów na terenie poszczególnych dzielnic Miasta, wzięto pod uwagę liczbę zamieszkałych tam osób w wieku 75+. Docelowo, każde z ośmiu Centrów obsługiwać będzie od 6 do 12 tys. najstarszych mieszkańców Krakowa. Centra będą ulokowane na terenie dzielnicy II Grzegórzki, dzielnicy III Prądnik Czerwony, dzielnicy IV Prądnik Biały, dzielnicy VIII Dębniki, dzielnicy X Swoszowice, dzielnicy XII Bieżanów Prokocim, dzielnicy XVI Bieńczyce oraz dzielnicy XVIII Nowa Huta.

W Centrum funkcjonować będzie poradnia konsultacyjna, co najmniej jeden dzienny ośrodek opieki geriatrycznej, w którym zapewniane będzie także wyżywienie, geriatryczny zespół opieki domowej, zespół koordynatorów opieki geriatrycznej oraz zespół edukatorów zdrowotnych. Świadczenia udzielane będą także w domach pacjentów. Centrum, wymagającym tego pacjentom, zapewni także transport do ośrodka. Centrum będzie wykonywało ambulatoryjne świadczenia zdrowotne, udzielane przez m.in. lekarza geriatrę, pielęgniarkę, fizjoterapeutę, psychologa i dietetyka. Centra finansowane będą przez NFZ, a umowy zawierane będą z podmiotami leczniczymi, które będą prowadzić Centra. W Centrach planuje się również realizację miejskiej rehabilitacji oraz uruchomienie miejskich usług także dla seniorów poniżej 75 roku życia. Zaplanowane działania w ramach Centrów Zdrowia pozwolą więc w sposób kompleksowy zabezpieczyć potrzeby zdrowotne najstarszych mieszkańców poprzez realizację świadczeń medycznych w pobliżu miejsca zamieszkania seniorów.

W pobliżu miejsca zamieszkania osób starszych działają również miejsca, których głównym zadaniem jest aktywizowanie seniorów w ich środowisku lokalnym. Minęło osiem lat odkąd w ramach realizacji Gminnego Programu Aktywności i Integracji Osób Starszych PASIOS organizacje pozarządowe na zlecenie Miasta prowadzą

czyli przestrzenie wspierające integrację osób starszych, oferując zajęcia i aktywności przygotowane specjalnie dla seniorów. Dzisiaj sieć CAS-ów obejmuje wszystkie krakowskie dzielnice i skupia tysiące seniorów, którzy chcą uczyć się nowych rzeczy, podnosić kondycję psychiczną i fizyczną oraz działać na rzecz dobra wspólnego.

W Krakowie działa aktualnie pięćdziesiąt pięć Centrów Aktywności Seniorów, które mieszkańcom w wieku 60+ proponują różnorodne zajęcia, między innymi ruchowe, artystyczne, edukacyjne, a także integracyjne. CAS-y prowadzone są na zlecenie miasta

Edukacja, aktywizacja i integracja wewnątrzpokoleniowa oraz międzypokoleniowa osób starszych, a także promocja aktywnego i zdrowego trybu życia oraz zachęcenie do społecznego zaangażowania – krakowskie CAS-y spełniają wszystkie te cele.

Inicjatywa skierowana jest do osób w wieku 60+ zamieszkałych na terenie Krakowa, którzy chcą być aktywni, uczyć się nowych rzeczy, podnosić kondycję psychiczną i fizyczną oraz działać na rzecz dobra wspólnego. Oferta centrów jest bardzo szeroka. Obejmuje zajęcia rekreacyjne, gimnastyczne, artystyczne, językowe, informatyczne, wykłady, warsztaty i seminaria z zakresu wiedzy obywatelskiej, wydarzenia edukacyjne, kulturalne oraz promujące zdrowy tryb życia i profilaktykę. W ten sposób umożliwiają seniorom integrację i dbają o ich rozwój. Dzięki CAS-om coraz więcej krakowskich seniorów chce wstać z przysłowiowego fotela czy kanapy i rozpocząć różne aktywności. Co ważne, CAS-y działały nawet w okresie pandemicznych obostrzeń, organizując zajęcia on-line.

W ramach CAS-ów seniorzy biorą również udział w wycieczkach oraz wyjściach do kin, muzeów, teatrów i innych instytucji kultury. Zajęcia prowadzone są przez wykwalifikowaną kadrę, niektóre prowadzą także sami seniorzy na zasadzie wolontariatu. Seniorzy korzystają z oferty CAS-ów bezpłatnie. Szczegółowe informacje na temat oferty poszczególnych krakowskich Centrów Aktywności Seniorów, jak również adresy poszczególnych miejsc i dane kontaktowe można znaleźć na Portalu Kraków dla Seniora.

Zdjęcia: Urząd Miasta Krakowa