Michelangelo Buonarroti: 549 rocznica urodzin geniusza i jego w sztuka w Kaplicy Sykstyńskiej już wkrótce w Krakowie. Na Wesołej!

Michelangelo Buonarroti, wszechstronny geniusz renesansowy, pozostawił niezatarte piętno na kartach historii sztuki. Jego talent objawił się w różnych dziedzinach, ale to jego monumentalne dzieło w Kaplicy Sykstyńskiej jest jednym z najbardziej zachwycających punktów w historii sztuki. Ten wybitny artysta urodził się 6 marca 1475 roku w Caprese, w Toskanii. Już we wczesnym dzieciństwie jego zdolności artystyczne były tak ogromne, że skłoniło to jego ojca do wysłania go do pracowni Domenico Ghirlandaio, gdzie mógł rozwijać swój talent pod opieką wielkiego mistrza. Szybko ujawniły się jego rzeźbiarskie zdolności, a dzieła takie jak "Bachus z satyrem", "Pieta" i „Dawid” stały się arcydziełami rzeźby renesansowej. Fascynacja anatomią i umiejętność oddawania realistycznych detali sprawiły, że Michelangelo zyskał uznanie, jako genialny rzeźbiarz, ale tuż 1500 roku dał się także poznać jako znakomity malarz. Jego malowane w Rzymie „Złożenie Chrystusa do grobu” i florenckie „Tondo Doni” są arcydziełami, które przyciągnęły uwagę wielu miłośników stuki. Stąd pomysł papieża Juliusza II, by 30-letni wówczas Michał Anioł ozdobił freskami mające 1000 m kwadratowych sklepienie Kaplicy Sykstyńskiej. W tym samym czasie – poczynając od roku 1508 - komnatę zwaną Stanza della Segnatura, ozdabiał freskami Rafael Santi (Raffaello Sanzio da Urbino). Ta rywalizacja dwóch młodych artystów: Rafaela i Michała Anioła zaowocowała jednymi z najbardziej spektakularnych dzieł sztuki . W Kaplicy Sykstyńskiej powstały przełomowe w dziejach sztuki malowidła inspirowane Biblijną Księgę Rodzaju autorstwa Michała Anioła, a w Apostolskim Pałacu Watykańskim freski ukazujące m.in. "Szkołę Ateńską" i „Parnas” autorstwa Rafaela. O podziwie Rafaela dla swego rywala najlepiej świadczy to, że nadał on rysy Michała Anioła jednemu z filozofów greckich w pierwszym z przywołanych fresków.

Sufit Kaplicy Sykstyńskiej dał Michałowi Aniołowi możliwość zaprezentowania geniuszu malarskiego i wielkiej wyobraźni artystycznej. Takie sceny, jak "Stworzeniem Adama" i „Stworzenie Słońca i Księżyca” od zawsze fascynują zwiedzających. Dynamiczne postacie, mistrzowskie użycie kolorów i głębokie przekazy symbolizują geniusza artysty. To właśnie on jako pierwszy artysta w dziejach odważył się na tak nowatorskie, na tamte czasy, ukazanie boskiego dzieła. Jego poprzednicy malowali zwykle rękę Boga wyłaniającą się z kłebistych chmur, by stworzyć człowieka. W scenie “Grzechu Pierworodnego” Ewa nigdy wcześniej nie została przedstawiona jako leworęczna kobieta, kuszona przez diabła, ukazanego jako istota płci żeńskiej, by nakarmić Adama zakazanym owocem – z “drzwa poznania dobra i zła”, jakie Michał Anioł ukazał w figowcu.

Również Sąd Ostateczny, namalowany na ołtarzu Kaplicy Sykstyńskiej przez, dojrzałego już artystę - Michała Anioła, który po latach powrócił do Kaplicy, różni się znacząco od dzieł jego poprzedników. W przeciwieństwie do wcześniejszych przedstawień skupionych na zbawieniu chrześcijan, artysta uwzględnił różnorodność kulturową i historyczną. W jego dziele pojawiają się postaci z różnych epok i kręgów kulturowych, reprezentujące różne stany społeczne i klasy. Są także postacie biblijne. Wszystkie te pełne ekspresji ciała wyginają się pod wpływem różnych uczuć i emocji. Ta anatomiczna precyzja i realizm postaci były absolutnie przełomowe. Każda postać ma indywidualne rysy, co wyróżnia dzieło artysty spośród wcześniejszych przedstawień bardziej idealizowanych postaci. Interpretacja taka sprawiła, że ten obraz Sadu Ostatecznego stał się jednym z najbardziej kontrowersyjnych i przełomowych dzieł sztuki renesansowej, przynosząc nowe podejście do przedstawiania końca świata. Michał Anioł wykreował ogromny repertuar postaci, gestów i póz, których oryginalność i nowatorstwo oddziaływało na współczesnych mu twórców i kolejne pokolenia malarzy, rzeźbiarzy i architektów.

„Niemal natychmiast po odsłonięciu Sąd Ostateczny był sztychowany, zarówno całość kompozycji, jak i poszczególne postacie. Był też naśladowany, mniej lub bardziej perfekcyjnie, przez malarzy w całej Europie”. W Polsce pierwsze cytaty z wizji czasów ostatecznych Michała Anioła pojawiły się już w 1553 roku, na epitafium Marka Revesli, w kościele Franciszkanów w Krakowie”. Tak w nawiązaniu do innych badaczy mówi o tym fenomenie prof. Jerzy Miziołek:

Michelangelo żył niemal dziewięćdziesiąt lat, a jego życie było pełne pasji, konfliktów i głębokich refleksji. Mimo że był bogatym człowiekiem, zawsze żył skromnie, skupiając się na swej pracy artystycznej. Jego ostatnie lata były czasem uznania, a papież Pius IV obdarzył go szlachectwem. Zmarł 18 lutego 1564 roku, ale jego dziedzictwo trwa nadal. Tym największym jest dziedzictwo pozostawione w Kapicy Sykstyńskiej, które pozostawiło nieśmiertelny ślad w historii sztuki. Autograf swój malarz pozostawił malując swój autoportret w skórze zdartej ze świętego Bartłomieja na Sądzie ostatecznym. Niektórzy interpretują to jako, wyraz śmiertelnego wręcz zmęczenia pracą i życiem artysty.

Wszystkie te szczegóły w całym rozmachu oglądać można od listopada w Warszawie w Kaplicy multimedialno-immersyjnej, która dodaje dziełu jeszcze większą głębię i perspektywę. Sprawia, że szczególnie Sąd Ostateczny staje się bardziej trójwymiarowy i angażujący dla widza. W dniu 6 marca, z okazji 549 rocznicy urodzin Michała Anioła, Multimedialna i Immersyjna Kaplica Sykstyńska ogłasza przedsprzedaż 549 biletów na planowaną już wkrótce krakowską odsłonę wystawy. Po spektakularnym sukcesie w Warszawie, Kaplica Sykstyńska pojedzie do kulturalnego Krakowa, by zdobyć serca jego mieszkańców i turystów. Przedsprzedaż biletów wystartuje 6 marca o godzinie 10:00. Bilety dostępne będą w promocyjnej cenie 19 złotych (cena normalna od 65zł). Przedsprzedaż będzie trwała tylko jednego dnia, dlatego warto “łapać te wiosenne ptaszki”, by móc już wkrótce przekonać się, co pozostawił po sobie wielki artysta i jaka była jego historia dekorowania Kaplicy.