Mieszkania na papierze

   Polska Agencja Badawcza Budownictwa bardzo krytycznie ocenia ponad 2 lata działalności rządu Leszka Millera. Analiza porównawcza założeń rządowego programu "Infrastruktura - klucz do rozwoju" i rzeczywistości, w jakiej jest infrastruktura i budownictwo mieszkaniowe w Polsce, nie daje żadnych złudzeń.
   "Komunikat Głównego Urzędu Statystycznego z 20 stycznia 2004 roku o wynikach budownictwa w 2003 roku potwierdził prognozowany przez Polską Agencję Badawczą Budownictwa spadek produkcji budowlanej o 5-6 proc." - mówi komunikat PABB. Z danych GUS wynika, że od ponad 3,5 roku nieprzerwanie spada produkcja budowlana, a jej poziom jest o ponad jedną czwartą niższy niż w 2000 roku. "Załamanie rynku budowlanego - jego skala, zakres oraz jego skutki ekonomiczne i społeczne - można tylko porównać z pierwszymi latami transformacji 1989-1991 - twierdzi PABB. - W wyniku spadku produkcji i pogorszenia sytuacji finansowej firm budowlanych w latach 2001-2003 nastąpiła znacząca redukcja potencjału budowlanego, co przejawiło się spadkiem liczby pracujących w budownictwie o około 150 tys. osób, a więc o jedną piątą, oraz o około 550 firm budowlanych zatrudniających powyżej 49 osób, czyli o jedną czwartą. Spadek produkcji budowlanej w 2003 r. wskazuje, że w tym roku wbrew zapowiedziom rządowym nie tylko nie nastąpił wzrost produkcji, ale nastąpiło dalsze pogłębienie kryzysu w polskim budownictwie."

Obietnice

   Co obiecywał w 2001 roku rząd SLD-UP w ramach programu "Infrastruktura - klucz do rozwoju"?
   \ Zwiększenie ilości oddawanych mieszkań rocznie do poziomu 140 tysięcy w roku 2004.
   \ Szybki wzrost czynszowego budownictwa społecznego, w okresie dwóch lat miało powstać w tym systemie ok. 45 tys. mieszkań.
   \ Przyrost zamówień dla przedsiębiorstw realizujących budownictwo mieszkaniowe o 40 proc.
   \ Znaczący wzrost zamówień w branżach pokrewnych, takich jak materiały budowlane, infrastruktura budownictwa mieszkaniowego, meble, sprzęt gospodarstwa domowego i inne.
   \ Stworzenie około 100 tysięcy dodatkowych miejsc pracy w budownictwie i 250 tysięcy miejsc pracy w innych sektorach.
   \ Wzrost mobilności siły roboczej poprzez zwiększenie dostępności mieszkań, co będzie miało bezpośrednie przełożenie na obniżenie kosztów prowadzenia działalności gospodarczej, na spadek kosztów gospodarstw domowych oraz wpłynie na redukcję bezrobocia.
   \* Wzrost przychodów budżetowych z tytułu podatków pośrednich i bezpośrednich.

Rzeczywistość

   \ Można by powiedzieć, że z całego programu udało się osiągnąć, i to z rocznym wyprzedzeniem, liczbę 140 tys. mieszkań oddanych do użytku, bowiem w 2003 roku w Polsce oddano do użytku aż 163,5 tys. nowych mieszkań. To aż o 68 proc. więcej niż rok wcześniej. Nie wolno jednak zapominać, że jest to tylko statystyczna liczba, a nagły wzrost to nic innego jak ucieczka przed obowiązkowymi kontrolami budów prowadzonych od wielu lat, a nie efekt hossy w branży budowlanej. O "papierowym" charakterze tego wzrostu świadczy zmniejszenie nakładów na budownictwo mieszkaniowe - wg badań PABB nakłady na budownictwo mieszkaniowe w 2003 roku obniżyły się o ponad 10 proc.
   \ Budownictwo społeczne czynszowe ledwo osiągnęło poziom roku 2001, a trzeba pamiętać, że w 2002 roku odnotowano głęboki spadek efektów - aż o 32 proc.
   \ Zamówienia dla przedsiębiorstw realizujących budownictwo mieszkaniowe spadły o 20 proc. w ciągu 2 lat, bo o tyle spadły nakłady na to budownictwo.
   \ Zmniejszenie nakładów na budownictwo nie mogło spowodować znaczącego wzrostu zamówień w branżach pokrewnych, takich jak materiały budowlane, infrastruktura budownictwa mieszkaniowego, meble, sprzęt gospodarstwa domowego i inne.
   \ Zamiast około 100 tysięcy dodatkowych miejsc pracy w budownictwie, w ciągu ostatnich dwóch lat zlikwidowano w polskim budownictwie ponad 150 tys. miejsc pracy.
   \ Mieszkania nie stały się bardziej dostępne, więc nie wzrosła mobilność siły roboczej i nie było bezpośredniego przełożenia na obniżenie kosztów prowadzenia działalności gospodarczej, na spadek kosztów gospodarstw domowych oraz wpływu na redukcję bezrobocia.
   \ Nie było zakładanego wzrostu przychodów budżetowych z tytułu podatków pośrednich i bezpośrednich w budownictwie; np. przedsiębiorstwa budowlane zatrudniające powyżej 49 osób, z tytułu podatku VAT płaciły w I półroczu 2001 r. ok. 2,919 mld zł, a w I półroczu 2001 - ok. 2,054 mld, co oznacza spadek aż 30 proc.; w tym czasie wpływy z podatku dochodowego od tych firm spadły o 116,6 mln zł, czyli aż o 52 proc*.

Inne obietnice

   Warto też przypomnieć inne obietnice:
   \ Oddanie do użytku ok. 550 km odcinków autostrad oraz rozpoczęcie budowy dalszych 500 km; w Polsce mamy obecnie ok. 150 km autostrad i to głównie po przebudowie istniejących odcinków.
   \ Oddanie do użytku ok. 200 km nowych i przebudowanych dróg ekspresowych (dalszych ok. 200 km w 2005 roku będzie w budowie); nowych dróg praktycznie nie widać.
   \ Radykalne zwiększenie tempa oddawania nowych odcinków autostrad do poziomu 250 km średniorocznie (obecnie maksimum 60 km), oraz dróg ekspresowych 60 km (obecnie maksimum 20 km) oraz modernizacji dróg krajowych do 500 km (obecnie 200 km).
   \ Dostosowanie 1500 km głównych dróg do standardów naciskowych UE (obecnie takich dróg mamy zaledwie ok. 200 km),
   "Niezbędna jest rzeczowa i odpowiedzialna ocena dotychczasowych działań i rozwiązań w celu ich korekty oraz niezwłocznego wdrożenia odpowiednich poprawek skutkujących zahamowaniem kryzysu w budownictwie i stworzeniem trwałych podstaw rozwoju budownictwa i infrastruktury" - ocenia PABB.
(GEG)