Mieszkanie spółdzielcze bez zwrotu bonifikaty za lokal kupiony od gminy

W czerwcu Sejm uchwalił nowelizację ustawy o gospodarce nieruchomościami rozwiązującą ten problem. Prezydent Bronisław Komorowski właśnie ją podpisał. Nowe przepisy wejdą w życie dwa tygodnie po publikacji w Dzienniku Ustaw, najprawdopodobniej z początkiem września.

Bardzo często gminy sprzedając mieszkania komunalne lokatorom stosują duże upusty. W niektórych przypadkach zajmowany lokal można wykupić nawet za 10 procent jego wartości. Aby zapobiec szybkiej odsprzedaży, wprowadzono ustawy nakaz zwrotu udzielonej bonifikaty, jeśli mieszkanie zostanie odsprzedane na wolnym rynku w ciągu 5 lat od wykupu od gminy.

Ale wprowadzono wyjątki od tej zasady. Można np. sprzedać taki lokal, a za uzyskane w ten sposób pieniądze kupić nowe mieszkanie. Warunek jest jest jeden – nabywana nieruchomość musi być własnością hipoteczną.

Kłopot mają więc wszyscy ci, którzy upatrzyli sobie mieszkanie spółdzielcze. Obecnie obowiązująca ustawa o gospodarce nieruchomościami nakazuje zwrot bonifikaty przy takiej transakcji. Trzeba więc albo wstrzymać się od niej przez 5 lat albo zwrócić się do gminy o zgodę na odstąpienie od żądań zwrotu pieniędzy. To może trwać miesiącami, zajmuje niepotrzebny czas urzędnikom i radnym.

Do tego nie w każdym samorządzie taka zgoda jest wyrażana. Do biura rzecznika praw obywatelskich wpływały liczne skargi osób, które uważały, że są w ten sposób dyskryminowane, bo w Polsce spółdzielcze prawo własnościowe jest prawie równorzędne z własnością hipoteczną. Prof. Irena Lipowicz uznała nawet, że obecne zapisy ustawy można interpretować tak, by zwolnić ze zwrotu bonifikaty kupujących mieszkania spółdzielcze. Ale resort infrastruktury miał na ten temat inne zdanie, więc samorządowi urzędnicy trzymali się niekorzystnej dla lokatorów interpretacji.

Dlatego pojawił się poselski projekt zmian w ustawie o gospodarce nieruchomościami, Zakładał on, że zakup mieszkania od spółdzielni za pieniądze ze sprzedaży lokalu komunalnego nabytego od gminy z bonifikatą będzie co do zasady zwolniony z obowiązku zwrotu całej bonifikaty.

Początkowo posłowie proponowali, że nie będzie żadnych dodatkowych warunków skorzystania z tej regulacji. Jednak podczas prac w komisjach sejmowych rząd zgłosił propozycję, by uregulować sytuację, w której nabywany lokal spółdzielczy ma wartość niższą niż udzielona przez gminę bonifikata. Wprowadzono więc zapis, że wtedy różnicę trzeba będzie zwrócić gminie.