Monastyr Gelati ufundował Dawid Budowniczy

Fot. Marcin Kogut

Kompleks ufundowany został przez cara Dawida Budowniczego, jednego z najznamienitszych władców Gruzji. Otacza go solidny prastary mur obronny, wewnątrz którego znajdują się skarby gruzińskiej historii.
Kompleks składa się z kilku obiektów. Najważniejszym jest kościół Najświętszej Marii Panny, którego budowa rozpoczęła się wraz z całym kompleksem. W środku uwagę przykuwa wspaniała mozaika zdobiąca półkopułę absydy. W centralnej części kompozycja przedstawia Matkę Boską wraz z Dzieciątkiem i archaniołami Michałem i Gabrielem po obu stronach. Warto też zwrócić uwagę na portret Dawida Budowniczego. W lewej ręce król trzyma model kościoła w drugiej zaś zwój pergaminu. Jest to jedyny jego portret, jaki przetrwał do naszych czasów. Inskrypcja na portrecie głosi: "Wielki Dawid Budowniczy, najwartościowszy z królów. Niech pamięć o nim przetrwa. Amen".
Na terenie monastyru znajduje się także świątynia św. Grzegorza wybudowana w XIII stuleciu oraz dwukondygnacyjny kościół św. Mikołaja (XIII - XIV w), a także okazała dzwonnica.
W Akademii, z którą nierozerwalnie związana jest kultura i edukacja Gruzji w XII wieku, carowi Dawidowi udało się zebrać naukowców zarówno krajowych, jak też zagranicznych, słynnych nie tylko z własnych umiejętności, ale także wysokich norm moralnych. Tu powstawały oraz były tłumaczone z innych języków dzieła z takich dziedzin jak literatura, filozofia, historia. Niektóre manuskrypty przechowywane tam po dziś dzień mają nawet 500 lat! Wykładano tu arytmetykę, geometrię, gramatykę, retorykę, astronomię i muzykę, a także rzadką sztukę rycia w złocie. Nazywano ją drugim Atos i "Nową Helladą".
Marcin Kogut