Mówienia można się nauczyć

ZDROWIE. Dziś, z okazji Europejskiego Dnia Terapeuty Mowy, każdy może skorzystać z bezpłatnej porady logopedy

Niestety dostępność do usług logopedy jest ograniczona z uwagi na brak etatów. Tymczasem deficyty mowy i trudności w komunikacji językowej stają się coraz większym problemem społecznym. Dziś, podczas Europejskiego Dnia Terapeuty Mowy, każdy może skorzystać z bezpłatnej porady.

Nieleczone zaburzenia mowy obniżają jakość życia na każdym jego etapie. Dziecko, pozostawione bez pomocy, ma dużo mniejsze szanse na sukces: gorzej się uczy, pojawiają się zahamowania emocjonalne i trudności w kontakcie z rówieśnikami. W efekcie wolniej się rozwija, potem pojawiają się problemy ze znalezieniem pracy, partnera, kłopoty w załatwianiu spraw urzędowych itp.

Niektóre dzieci należy objąć opieką już od pierwszego miesiąca życia. Dotyczy to np. noworodków które urodziły się z porażeniem mózgowym lub rozszczepem podniebienia. Wczesna interwencja logopedy pozwala kształtować u nich odruch ssania, połykania itp. Logopeda uczy w jakiej pozycji takiego malucha należy karmić, jak się nim opiekować.

Jeśli dziecko po ukończeniu drugiego roku życia nie mówi lub mówi bardzo niewyraźnie, rodzice powinni - niezależnie od oceny pediatry, który czasami sprawę bagatelizuje - zwrócić się o konsultację do terapeuty mowy. Zaburzenia dość często - jak zauważa Anna Paluch, przewodnicząca Małopolskiego Oddziału Polskiego Związku Logopedów - są objawem tzw. afazji rozwojowej, która dotyka ok. 7 proc. dzieci. Polega ona na tym, że dziecko nie rozumie mowy, choć słyszy lub rozumie wypowiedzi innych, ale mówiąc z trudem przypomina sobie właściwe słowa i wypowiada się w sposób niezrozumiały dla otoczenia.

O całkowite wyleczenie afazji rozwojowej jest trudno - problemy utrzymują się do końca życia. Jeśli ostatecznie okazuje się, że dziecko na mówienie nie ma szans, wówczas specjalista wprowadza komunikację alternatywną, umożliwiająca porozumiewanie się bez mowy. Są to np. piktogramy, systemy gestów lub język migowy.

Odrębnym problemem są dzieci jąkające się z niepłynnością mowy. Ponieważ ten rodzaj zaburzeń często ma podłoże psychiczne, istotne jest, by logopeda miał przygotowanie psychologiczne. Jąkanie nierzadko ma podłoże rozwojowe, dzieci szybciej myślą niż mówią; stopniowo zaburzenie to może całkowicie ustąpić. - Bardzo ważne jest, by na niepłynność nie zwracać dziecku uwagi, gdyż wtedy ją utrwalamy - przestrzega Anna Paluch.

Po wylewach i udarach mózgu dochodzi do tzw. afazji nabytej. Często towarzyszy jej tzw. dyzatria, czyli zaburzenie oddechu, głosu i napięcia mięśniowego, polegająca na niemożności wypowiedzenia rozumianego przez chorego słowa. Tutaj wskazana jest interwencja neurologopedy. Specjalistów tej branży nie ma u nas jednak zbyt wielu.

Choć logopedów kształci się coraz więcej, etatów w publicznej oświacie i służbie zdrowia jest stanowczo za mało. W efekcie otwierają oni praktyki prywatne, ale niewielu rodziców i pacjentów stać na ich usługę. - Logopeda powinien być dostępny w przedszkolu, szkole i szpitalu - podkreśla Anna Paluch.
Dorota Stec-Fus

Wykaz placówek czynnych dziś od godz. 9 do ostatniego pacjenta, znajdziecie państwo na stronie:

www.logopeda.org.pl