Jaki odsetek społeczeństwa ma dziś czas i ochotę na kontemplowanie malarstwa czy grafiki? Co zrobić, aby "wyrwać" te prace grupce snobistycznych koneserów i poddać społecznej weryfikacji? Jednym ze sposobów przełamywania tego impasu jest wyjście sztuki poza galerie.
Murale to potoczne określenie wielkoformatowych malowideł ściennych, tworzonych współcześnie na budynkach, filarach mostów, itp. Głównym zamierzeniem tego rodzaju sztuki jest zadawanie pytań, zwracanie uwagi na pewne problemy, prowokowanie i uwrażliwianie, bez podsuwania jednoznacznych odpowiedzi, które odbiorca musi znaleźć sam.
Gdy pod koniec lat 80. w Polsce duch szablomanii wyraźnie wygasł, monopol na wyrażanie opinii na murach przeszedł w ręce pozbawionych artystycznego smaku kibiców piłkarskich oraz kosmopolitycznej subkultury skate'owo-rolkowej. Choć jej przedstawiciele mieli na swoim koncie kilka bardzo interesujących realizacji, ich działalność nie rokowała jednak dobrze na przyszłość. Na szczęście lokalna scena graffiti nie tylko przetrwała, ale zaczęła się prężnie rozwijać, wypracowując przy okazji własną specyfikę. Powstawały duże, tworzone w pełni oficjalnie kompozycje figuralne, w których dopracowywano detale tworzonego dzieła i coraz rzadziej sięgano po "partyzanckie" farby w sprayu.
Do tej tradycji odwołuje się również Kraków. Pod jego patronatem powstają inicjatywy, przyćmiewające swym rozmachem dotychczasowe działania grafficiarzy. W ramach międzynarodowych projektów oddaje się do dyspozycji artystów ogromne powierzchnie, a wśród celów przedsięwzięć wymienia się przede wszystkim chęć stworzenia specyficznej relacji pomiędzy obrazem a jego otoczeniem. Chodzi między innymi o to, aby artyści, przygotowując ekspozycję, brali pod uwagę specyfikę miasta oraz kontekst historyczny. Dzięki temu powstają projekty odważne, często abstrakcyjne, nawiązujące nie tylko do krakowskiej, ale i ogólnopolskiej tradycji.
Nadrzędną misją murali jest docieranie do milionów oczu. Autorów tego rodzaju malowideł łączy przekonanie, że artysta powinien wyjść z galerii, aby tworzyć takie formy, które obronią się na ulicy i w szybkim spojrzeniu przechodnia zostaną rozpoznane jako coś wyjątkowego. Pozostaje mieć nadzieję - a nie utopijne przekonanie - że sztuka może mieć nadal znaczenie społeczne.
Maciej Saskowski
Strefa Biznesu: Zwolnienia grupowe w Polsce. Ekspert uspokaja
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
