Musimy się uczyć skutecznej walki o europejskie granty

Grube miliony przechodzą polskim firmom koło nosa. Taki wniosek płynie z raportów Komisji Europejskiej o wykorzystaniu unijnych pieniędzy na rozwój MŚP. Nie chodzi o środki rozdzielane na poziomie krajowym (tu jesteśmy świetni), ale o te, które można dostać w postaci grantów bezpośrednio z KE, np. z programu Horyzont 2020.

W ramach niego Komisja stworzyła instrument wspierania małych i średnich przedsiębiorców. Z całej wspólnoty. O pomoc mogą się przez cały rok starać wszyscy, od Portugalczyków i Brytyjczyków po Gre­ków. Również Polacy. Jak nam to wychodzi? Bardzo słabo.

Spójrzmy na ogłoszone właśnie wyniki ubiegłorocznej, jesiennej edycji: w jej ramach firmy z UE złożyły 2542 wnioski o dofinansowanie. Granty pozyskało 277. Kto najwięcej? Hiszpanie, Włosi i Brytyjczycy. Jeśli zsumujemy rezultaty trzech z czterech zeszłorocznych naborów Horyzontu 2020, kolejność beneficjantów będzie podobna. Najwięcej grantów uzyskują ci, którzy składają najwięcej wniosków – Włosi, Hiszpanie, Brytyjczycy, a tuż za nimi Francuzi i Niemcy.

MŚP mogą się starać o granty zarówno we wstępnej fazie realizacji projektów, jak i w chwili, gdy przedsięwzięcie jest już rozwinięte. W pierwszym przypadku wsparcie sięga maksymalnie 50 tys. euro, w drugim – 2,5 mln euro, zaś w sektorze zdrowotnym – nawet 5 mln.

We wspomnianym jesiennym rozdaniu europejskie firmy zabiegały o wsparcie 1944 projektów w początkowej fazie (tzw. fazie 1). Najwięcej grantów pozyskały firmy z Włoch (36), Hiszpanii (31) i Wielkiej Brytanii (19). W sumie te trzy kraje rozdzielają między siebie blisko połowę dostępnych środków! Reszta trafia do pozostałych 22 krajów. W jesiennym rozdaniu żadne z polskich przedsiębiorstw nie dostało dotacji.

– Od lat współpracujemy z firmami hiszpańskimi przy programach finansowanych bezpośrednio z Komisji Europejskiej. Bardzo ważny jest mocny pomysł, ale bez dobrego zaprezentowania się, wręcz zareklamowania we wniosku, nie ma co liczyć na dotację – mówi Alicja Grze­go­rzek, dyrektor regionalna na Polskę w Ateknea Solu­tions.

Tłumaczy, że Hiszpanie przeprowadzają najpierw dokładne rozpoznanie, by upewnić się, że dany pomysł jest innowacyjny w skali europejskiej. Potem przygotowują solidny biznesplan i mają jasny pomysł na komercjalizację.

– Bardzo często korzystają ze wsparcia wyspecjalizowanych firm, by wniosek formalnie i merytorycznie był na wysokim poziomie. Dzięki temu mają najlepsze wyniki w Europie – przekonuje Alicja Grze­go­rzek.

Dotyczy to również bardziej zaawansowanych projektów (w tzw. fazie 2). Jesienią firmy z całej Europy złożyły w sumie 580 wniosków o dofinansowanie takich przedsięwzięć.

W efekcie ponad 108 mln euro trafi do 78 przedsiębiorstw z 18 krajów. Poza grantem każde z nich będzie mogło skorzystać z 12 dni szkolenia (bussines coachingu). I znowu najskuteczniejsze okazały się kraje „starej Unii”: 70 proc. budżetu trafi do (euro­sceptycznej!) Wielkiej Brytanii oraz Francji, Holandii, Hiszpanii, Szwecji i Niemiec. Resztą podzieliły się przedsiębiorstwa z 12 krajów. Z Polski konsorcjum firm OptiNav i SKA pozyskało 600 tys. euro.

Jak wynika z analizy dokumentów KE, polskie MŚP są coraz aktywniejsze w staraniach o dofinansowanie: w trzech konkursach fazy 1 złożyły ponad 260 wniosków, a w ramach fazy 2 – 32. Gorzej z efektami: na 333 projekty fazy 1 sfinansowane w całej Europie tylko jeden pochodzi z Polski. W przypadku fazy 2, wśród 78 beneficjantów z różnych krajów jest tylko dwoje z Polski.

– Główny powód to brak doświadczenia. Nasi przedsiębiorcy przygotowują wnioski podobnie jak na poziomie krajowym, a to nie wystarcza, bo konkurują z graczami z całej Europy, którzy zjedli na tym zęby – mówi Alicja Grzegorzek. Dodaje, że doświadczenia brakuje również firmom doradczym, które pomagały dotąd MŚP na poziomie krajowym czy regionalnym.

Nabór wniosków o wsparcie MŚP w ramach Horyzontu 2020 jest ciągły. Konkursy w 2015 roku odbędą się: 18 marca, 17 czerwca, 17 września i 16 grudnia.

[email protected]