Na co warto zwrócić uwagę, kupując mięso, ryby, nabiał

Wędliny, mięso, ryby, warzywa, owoce... Niezależnie od tego, co znajduje się na Twojej liście zakupów albo na jakiej diecie jesteś, wyrób w sobie nawyk czytania etykiet produktów żywnościowych. Dzięki temu będziesz wiedział, co tak naprawdę kupujesz.

Uwaga! Najważniejsza powinna być dla Ciebie informacja o składnikach użytych do wytworzenia produktu.

Nabiał
Warto wiedzieć, że w części produktów znajdują się dozwolone substancje dodatkowe, a część wyrobów nie zawiera ich wcale. Dodatki znajdują się przede wszystkim w śmietanach termizowanych (poddanych w toku produkcji obróbce cieplnej). Do innych śmietan w zasadzie nie powinno się ich dodawać (chyba że wynika to z technologii).

Uwaga! Wykazu składników możemy nie znaleźć na serach, masłach, fermentowanym mleku, śmietance i śmietanie, do których wytworzenia użyto tylko mleka oraz niezbędnych w procesach przetwórczych enzymów i kultur drobnoustrojów, lub też soli spożywczej niezbędnej do produkcji serów innych niż świeże i topione. Artykuły jedno-składnikowe nie muszą mieć wykazu.

Mięso
Pamiętajmy, że uwidoczniony w wykazie składników wyraz "mięso" nie jest pustym słowem. Oznacza on bowiem, że spełnione zostały ściśle określone wymagania - wyjaśnia Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

I tak mięso wieprzowe nie może zawierać więcej niż 30 procent tłuszczu i 25 procent tkanki łącznej.

Z kolei mięso wołowe to nie więcej niż 25 procent tłuszczu i 25 procent tkanki łącznej.

Mięso drobiowe i królicze to nie więcej niż 15 procent tłuszczu i 10 procent tkanki łącznej.

Na to też zwróćmy uwagę, kupując mięso
Sprawdzajmy wartość odżywczą - jeśli taka informacja została podana przez producenta (o ile w oznakowaniu nie pojawiają się oświadczenia żywieniowe lub zdrowotne, jest ona dobrowolna; od 13 grudnia 2016 roku będzie obowiązkowa). W ten sposób dowiemy się, czy mięso użyte do produkcji nie było zbyt tłuste.

O dobrej jakości mięsa będzie świadczył, przykładowo, niski poziom zawartości tłuszczu i wysoka zawartość białka (o ile białko, jako odrębny składnik, nie zostanie wykazane przy nazwie i w wykazie składników).

MOM to nie mięso...
UOKiK radzi, by rozważnie sięgać po produkty, w których wykazie składników widnieje tak zwane MOM.

Zapamiętaj: pod tym skrótem kryje się mięso oddzielone mechanicznie. W świetle obowiązujących przepisów składnik ten nie jest mięsem, a produktem uzyskanym w wyniku mechanicznego usunięcia reszty tkanek przylegających do kości po oddzieleniu od nich mięśni.

Kliencie, to jeszcze warto wiedzieć
1. Zgodnie z nowymi przepisami, obowiązującymi od 13 grudnia 2014 roku, w przypadku, kiedy w sklepie sprzedawane jest opakowane mięso w formie sztuki, plastra czy tuszy, do której dodano wodę w ilości ponad 5 procent, to informacja o tym powinna towarzyszyć produktowi.

2. Nowa regulacja wprowadza także obowiązek umieszczania informacji o treści "z połączonych kawałków mięsa" - o ile produkt mięsny sprzedawany jest w formie sugerującej wytworzenie go z jednego kawałka mięsa, a faktycznie taki plaster, surowy kotlet, sztuka czy tusza powstały z różnych części mięsa.

3. Kupując wieprzowinę, drób, mięso owcze czy kozie, powinniśmy zostać poinformowani o kraju i miejscu pochodzenia tego mięsa.
Wędliny w opakowaniach
Kupując je, wybierajmy takie z jak największą zawartością mięsa. Często zdarza się jednak, że mimo iż w wykazie składników na pierwszym miejscu widnieje mięso, to jego zawartość procentowa może być w praktyce niewielka (choć teoretycznie powinno być go najwięcej, skoro jest na czele listy).

Zwróćmy przy tym uwagę, czy w składzie nie wymieniono białka kolagenowego i tłuszczu, co wskazuje na użycie do produkcji surowca mięsnego, który nie spełnia określonych wymogów.

Sprawdźmy, czy już nazwa wyrobu nie informuje o obecności białka dodanego. W przypadku produktów mięsnych i surowych wyrobów mięsnych zawierających dodatek białka ich nazwy muszą być opatrzone informacją o obecności tych białek i ich pochodzeniu (na przykład parówki cielęce z dodatkiem białka wieprzowego, polędwica wołowa z dodatkiem białka wieprzowego).

Lubisz ryby, przetwory rybne lub mięsne? Przeczytaj, co warto o nich wiedzieć i na co zwrócić uwagę

Ryby - świeże i mrożone
Kupując ryby, mamy być poinformowani o ilości glazury (wodnej otoczki służącej do zabezpieczenia produktów). Zgodnie z nowymi przepisami, gdy sprzedawany jest nam opakowany filet albo tusza ryby, do której dodano wodę w ilości przekraczającej 5 procent, to - poza innymi obowiązkowymi informacjami - musi znaleźć się taka o tym, że do produktu dodano wodę.

Jeśli filet czy tusza rybna wyglądają tak, jakby sporządzono je z jednego kawałka, ale w rzeczywistości sformowano je z różnych części, takiemu produktowi ma towarzyszyć oznakowanie "z połączonych kawałków ryby".

Jeśli do produktów rybołówstwa w opakowaniach dodano białko z różnych źródeł zwierzęcych, to - podobnie jak w przypadku mięsa - nazwa żywności powinna być opatrzona w informację o obecności tych białek i o ich pochodzeniu (na przykład kotlet z dorsza z dodatkiem białka wieprzowego).

Przetwory mięsne i rybne
Kupując je, zwróćmy uwagę na ich oznakowanie umieszczone na opakowaniu. Zgodnie z prawem należy tam wskazywać takie komponenty czy składniki, których zazwyczaj nie spodziewamy się w tych wyrobach.

Przykładowo: prawidłową nazwą będzie pasztet drobiowy z tłuszczem roślinnym w sytuacji, kiedy składnik powszechnie stosowany, lub którego naturalnej obecności oczekujemy (tłuszcz drobiowy), zastąpiono innym komponentem (w tym przypadku tłuszczem roślinnym). Tego rodzaju napis powinien pojawić się bezpośrednio w pobliżu nazwy produktu i należy do tego użyć czcionki o wysokości nie mniejszej niż 3/4 wysokości użytej do określenia jego nazwy. Innym z przykładów będzie oferowana w opakowaniu mrożona pizza, którą kojarzymy z serem. Ale jeśli użyto do niej seropodobnych produktów, informacja na ten temat też powinna być ujawniona w wyżej opisany sposób - wyjaśnia UOKiK.

Warzywa i owoce
Na ich opakowaniach nie spodziewajmy się znaleźć wykazu składników. Ta kategoria żywności jest bowiem zwolniona od obowiązku jego podawania.

Na tych produktach powinniśmy natomiast znaleźć kraj pochodzenia jarzyn oraz owoców.

Źródło: UOKiK
oprac. Katarzyna Borek

Warto wiedzieć

Nazwy niektórych produktów żywnościowych zostały zarezerwowane dla wyrobów o parametrach określonych przez prawo
Tak jest na przykład z mlekiem, masłem czy z czekoladą.
Inne zaś produkty, szczególnie przetwory mięsne, mogą być nazywane przez przedsiębiorców w sposób dowolny. Stąd też możemy kupić wyroby kilku wytwórców oznaczone jako kiełbasa zwyczajna, ale różniące się składem. Dlatego warto przeanalizować ten wykaz składników - szczególnie pod kątem, ile i jakiego rodzaju mięsa użyto do produkcji. Przykładowo, zawartość mięsa w parówkach może wynosić od kilkunastu do ponad dziewięćdziesięciu procent. Pasztet drobiowy może w ogóle nie zawierać mięsa drobiowego tylko MOM (mięso oddzielone mechanicznie) lub inne jadalne części tuszki (na przykład skórę), które nie są mięsem - informuje Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Gdy jesteś alergikiem, musisz szczególnie uważnie analizować informacje na etykietach
Zgodnie z nowymi przepisami wszystkie składniki uczulające powinny być wyraźnie oznaczone i wyróżnione odmienną czcionką w wykazie składników!

Gdy kupujesz żywność przez internet, też masz swoje prawa
Przed ostatecznym dokonaniem zakupu opakowanej żywności powinniśmy zostać poinformowani o wszystkich obowiązkowych danych. Wyjątkiem jest informacja o dacie minimalnej trwałości/terminie przydatności do spożycia, która to powinna być dla nas dostępna w momencie dostawy żywności.