Na początku drogi

Fot. Grażyna Starzak

Z PIOTREM MATUSIAKIEM, dyrektorem Instytutu Dialogu Międzykulturowego im. Jana Pawła II w Krakowie rozmawia Grażyna Starzak

- Instytut został powołany do życia mocą umowy podpisanej 23 marca 2009 roku pomiędzy Województwem Małopolskim, gminą miejską Kraków a Centrum Jana Pawła II "Nie lękajcie się". Rozpoczął swoją działalność kilka miesięcy później. W tym czasie udało się zrealizować kilka ciekawych pomysłów, które, mam nadzieję, krakowianie i nie tylko krakowianie zapamiętali. Mam na myśli przede wszystkim imprezy z okazji 30 rocznicy I Pielgrzymki Ojca Świętego Jana Pawła II do Ojczyzny. W galerii, znajdującej się w siedzibie Instytutu przy ul. Kanoniczej 18 w Krakowie, prezentowana była przez kilka miesięcy wystawa pod tytułem: "Bierzmowanie Polski". Odbywały się też koncerty, sympozja naukowe, które miały na celu przybliżenie tego wydarzenia sprzed 30 lat. Potem pojawiły się nowe inicjatywy. Tak jak zakładaliśmy, spotykamy się co miesiąc na wykładach, organizujemy kolejne koncerty, wydajemy książki itp.

- Wasza siedziba ma siedzibę w tym samym miejscu, w którym znajduje się Centrum Jana Pawła II "Nie lękajcie się". Co różni te dwie instytucje?

- Centrum Jana Pawła II "Nie lękajcie się" jest jednym ze współzałożycieli naszego Instytutu, który został powołany po to, żeby móc realizować cele, związane z propagowaniem dzieła Jana Pawła II, po to, żeby można było opracować całą historię związaną z tym Wielkim Człowiekiem, żeby można było gromadzić wszystkie archiwalia: filmy, dokumenty, fotografie z Nim związane. To wszystko, co znajduje się w archiwach kościołów, kurii krakowskiej, różnych instytucji i prywatnych osób. A jest tego bardzo dużo. Instytut powstał m. in. po to, żeby te instytucje, ci różni, często nieznani ludzie, mogli się włączyć w realizowanie naszego głównego zadania. Jesteśmy z jednej strony jakby ramieniem Centrum, z drugiej instytucją niezależną z osobowością prawną.

- Mocną stroną Instytutu, którym Pan kieruje, jest działalność wydawnicza...

- Działalność wydawnicza rozwija się dzięki ścisłej współpracy Instytutu i Ośrodka Badań nad Myślą Jana Pawła II dawnego PAT a dziś Uniwersytetu Papieskiego. W ub. roku udało nam się wspólnie wydać dwie książki, o których było głośno. W planach mamy trzy kolejne wydawnictwa. Niebawem ukaże się "Teologia kultury integralnej" Dariusza Radziechowskiego. To praca doktorska autora, która w ub. roku otrzymała nagrodę Ministerstwa Edukacji Narodowej w dziedzinie badań naukowych, bardzo wysoko oceniona. Nie tylko przez specjalistów. Planujemy też wydanie książki pod redakcją ojca prof. Kupczaka pt: "Czym jest feminizm Jana Pawła II". Pracujemy też nad angielskojęzycznym wydaniem książki o twórczości literackiej Jana Pawła II z myślą o odbiorcach amerykańskich.

- Instytut Dialogu Międzykulturowego im. Jana Pawła II ma już swoich stałych bywalców. Czym, jaką ofertą, chcecie ich zaskoczyć w tym roku?

- Nasza działalność, mająca jako główny cel promowanie dziedzictwa papieża-Polaka, jest wielokierunkowa. Chcemy dać się poznać z jak najlepszej strony w różnych dziedzinach - na niwie naukowej, ale też kultury i sztuki. Stąd pomysł działalności koncertowej. 23 listopada ub. roku zrealizowaliśmy niezwykłe przedsięwzięcie. Połączyliśmy "Requiem" Mozarta z uroczystą modlitwą prowadzoną po łacinie przez kard. Franciszka Macharskiego w intencji rychłego wyniesienia na ołtarze Jana Pawła II. Połączone chóry i orkiestrę prowadził Wiesław Delimat. Całość zarejestrowała Telewizja Kraków. Uroczystość zrealizowana w kościele św. św. Piotra i Pawła zostanie pokazana w Wielki Piątek, 2 kwietnia 2010 roku, dokładnie w piątą rocznicę śmierci Ojca Świętego. Mamy zamiar wydać płytę DVD z tym koncertem. Będzie w formie cegiełki na rzecz budowy Centrum Jana Pawła II "Nie lękajcie się" w Łagiewnikach. Drugi koncert, rewelacyjnie przyjęty przez widownię odbył się 28 stycznia br. Nosił tytuł "Kolędowanie z Janem Pawłem II". Papież bardzo lubił śpiewać kolędy. Zagrali Mu i zaśpiewali na naszą prośbę znakomici artyści m.in.: Elżbieta Towarnicka, Andrzej Sikorowski z Mają Sikorowską, Jacek Zieliński z dziećmi. Koncert prowadzili śpiewająco Lidia Jazgar i Bartek Koszarek - góral z Bukowiny Tatrzańskiej. Uczestnicy koncertu mieli też okazję posłuchać, jak śpiewał kolędy sam Jan Paweł II. Znaleźliśmy w radiowym archiwum nagranie pastorałki "Oj maluśki, maluśki" w wykonaniu Ojca Świętego. Mamy nadzieję, że będziemy "kolędować z Ojcem Świętym" co roku. Skoro mówimy o naszej działalności w sferze kultury, wspomnę o jeszcze jednym przedsięwzięciu. Otóż 16 października ub. roku otworzyliśmy przy Kanoniczej 18 w Krakowie niezwykłą wystawę, którą można zobaczyć jeszcze do końca marca. Nosi tytuł "Jan Paweł II Wielki. Pamiętamy". Na wystawie, wśród wielu niepokazywanych wcześniej publicznie zdjęć Karola Wojtyły oraz związanych z Nim dokumentów, jest niezwykły eksponat - dwie kartki osobistych notatek z konklawe w 1978 roku. Na jednej z nich papież po raz pierwszy w życiu podpisał się jako "Jan Paweł II". Wystawa cieszy się ogromnym powodzeniem. Do tej pory zwiedziło ją już kilka tysięcy osób.
- Instytucja, którą Pan kieruje, będzie miała swoją docelową siedzibę w Łagiewnikach. Kiedy planujecie przeprowadzkę?

- W Łagiewnikach, ale nie na terenie Sanktuarium, lecz na sąsiednim wzniesieniu, tam gdzie kiedyś były tzw. "białe morza" fabryki Solvay. Tam teraz buduje się Centrum Jana Pawła II "Nie lękajcie się". Tam powstaje właściwie małe papieskie miasteczko, bo to będzie zespół kilku obiektów, które złożą się na Centrum. W jednym z tych budynków znajdzie się siedziba naszego Instytutu. Przeprowadzka nastąpi być może późną jesienią tego roku.

- Jan Paweł II jest patronem wielu ośrodków naukowych i kulturalnych w Polsce. Czy w planach Instytutu Dialogu Międzykulturowego w Krakowie przewidziano współpracę z innymi ośrodkami Jego imienia? Jeśli tak, na czym miałaby ona polegać?

- Nawiązujemy współpracę z wieloma instytucjami o podobnym charakterze na świecie i bardzo nas cieszy, że powstają takie instytuty. Można wówczas skonfrontować własne cele i zamierzenia z innymi. Można pomyśleć o wspólnym przygotowaniu wydawnictwa lub konferencji naukowej. Jesteśmy dopiero na początku drogi, bo przypomnę, dopiero niedawno rozpoczęliśmy działalność. Przed miesiącem została powołana Rada Programowa. Rada, której przewodniczącym został ks. bp Tadeusz Pieronek, to grono ludzi wybitnych, o nieposzlakowanej opinii, dla których wszystko, co wiąże się z Janem Pawłem II jest bardzo istotne. Ci ludzie, bez wątpienia, będą wywierać poważny wpływ na linię programową Instytutu.