Naczelnik królom równy (i droższy...)

„Niestety obecnie mój kraj nie ma tej spokojności tak upragnionej i jest tam wiele frakcji”. Tak 3 sierpnia 1814 roku, przebywając we francuskim Berville, pisał (po francusku) Tadeusz Kościuszko w liście skierowanym do Marca-Antoine’a Julliena, swego przyjaciela, wybierającego się do Polski. Kościuszko opisuje sytuację w kraju i informuje adresata o listach polecających do swych pozostających w Polsce przyjaciół.

Jullien to francuski rewolucjonista, współpracownik Robespierre’a, potem bonapartysta. Oraz pierwszy biograf Kościuszki - jego książka ukazała się już w roku 1818, w rok po śmierci Naczelnika, obejmując także sprowadzenie jego prochów do Polski i złożenie ich na Wawelu.

List znalazł się w katalogu aukcji starych druków i innych cymeliów przygotowanej na 8 kwietnia przez krakowski Antykwariat Wójtowicz; wyceniono go wywoławczo na 36 tys. zł.

Gdy z kolei w roku 1927 składano na Wawelu prochy Juliusza Słowackiego, Józef Piłsudski użył wobec Wieszcza sformułowania „Królom był równy”. Te same słowa doskonale pasują do Kościuszki - nie tylko ze względu na miejsce ostatecznego pochówku. Można wręcz rzec, iż jest „od królów droższy”. Czego dowodzi katalog aukcji - dokumenty z podpisami królów, Augusta II i Augusta III, wyceniono „zaledwie” na odpowiednio: 2200 i 2500 zł…

Wielką atrakcją aukcji jest także jedno z najważniejszych dzieł w dziejach polskiej historiografii, czyli „O sprawach, dziejach, y wszytkich inszych potocznościach Koronnych Polskich” Marcina Kromera, potocznie zwane „Kroniką”. To wydany w roku 1611 w krakowskiej drukarni Mikołaja Loba pierwszy polski przekład tej pracy, która ukazała się w roku 1555 po łacinie. Dzieło obejmuje historię Polski do roku 1506. Autor uporządkował w nim wszystkie znane sobie źródła, od kroniki Galla Anonima począwszy. Cena wywoławcza to 12 tys. zł.

Spośród dzieł mniej znanych, a niezwykle ważnych dla polskiego piśmiennictwa warto też wymienić „Statua i Przywileie Koronne” Jana Herburta, sekretarza Zygmunta Augusta, będące pierwszym zbiorem praw Królestwa Polskiego (to pierwsze polskie wydanie - Kraków 1570 - dzieła opublikowanego wcześniej, w roku 1563, po łacinie).

Cena wywoławcza wynosi 16 tys. zł. Niezwykle atrakcyjny jest także opublikowany w roku 1632 w Antwerpii zbiór łacińskich wierszy „Lyricorum libri IV”, Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, klasyka polskiej poezji. O tym, jak Sarbiewski był naówczas ceniony w całej Europie, świadczy zdobiący księgę miedzioryt samego Piotra Pawła Rubensa (c.w. 8800 zł).

Licytacja rozpocznie się 8 kwietnia o godzinie 11 w krakowskim Domu Polonii.