Najgroźniejsze górskie szlaki

Sierpień to najbardziej tłoczny czas w Tatrach. To właśnie w tym miesiącu – według statystyk Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego – dochodzi do największej liczby wypadków w górach.

W dwa wakacyjne miesiące – według statystyk TOPR – zdarza się średnio ponad 40 proc. wszystkich wypadków w ciągu każdego roku.

Obecnie TOPR dysponuje bardzo szczegółowymi statystykami obejmującymi lata 2003–2010. W tym czasie sierpnie przyniosły w sumie 488 poważnych wypadków (w tym śmiertelnych).

Nieco mniej było ich w pierwszych miesiącach wakacji (411). Jak zaznaczają ratownicy, w ostatnich latach proporcje wypadków w sierpniu i innych miesiącach układają się bardzo podobnie. Dzięki temu statystyki 2003–2010 dają możliwość, by wysnuć wnioski o najniebezpieczniejszych szlakach w Tatrach.

Aby nie stać się częścią tej statystyki, przygotowaliśmy mapę szlaków w Tatrach, na których trzeba bardzo uważać.

Najbardziej niebezpieczne szlaki w Tatrach - interaktywna mapa. Kliknij na szlak, by zobaczyć statystyki

Uwagi do mapy:
- Kolory szlaków na interaktywnej mapie nie zawsze odpowiadają tym na mapach turystycznych oraz w terenie.
- Przebieg szlaków na interaktywnej mapie jest poglądowy i nie zawsze odpowiada trasie na mapie oraz w terenie.
- Dane z lat 2003 - 2008

1. Orla Perć i szlaki dojściowe z Granatów, Koziej Przełęczy – 66 wypadków (na mapie kolor czerwony).

Pierwsze miejsce w rankingu tego tatrzańskiego pasma pewnie nikogo nie zaskoczy. Od 100 lat zginęło tu w sumie ponad 100 osób. – To bardzo trudny szlak, przeznaczony dla doświadczonych turystów. Orla Perć powinna być ukoronowaniem turystycznej kariery – mówi Andrzej Marasek, ratownik TOPR, który prowadzi statystyki pogotowia. Są tam bardzo trudne odcinki, z łańcuchami, klamrami. Dwa spektakularne miejsca: drabinki na Koziej Przełęczy z Zamarłej Turni oraz za Granacką Przełęczą.

2. Rysy – 40 wypadków (na mapie kolor zielony).

Z perspektywy wieku Orla Perć króluje w statystykach wypadków. Szybko doganiaja ją jednak szlak na Rysy. Ma to związek z tłumami nieprzygotowanych turystów, którzy za wszelką cenę chcą zdobyć najwyższy szczyt Polski. A przypominamy jest to szlak wysokogórski, na który powinni wchodzić tylko doświadczeni i odpowiednio wyposażeni turyści.

Na Rysach często dochodzi do poślizgnięć na płatach zleżałego śniegu. Warto też pamiętać, że gdy na dole jest piękna słoneczna pogoda, to na górze może być nawet poniżej 10 stopni. Śnieg jest zmrożony, zbity, bardzo łatwo na nim się poślizgnąć. Niedawny przykład: małżeństwo, które zsunęło się kilkaset metrów. Zatrzymali się na kamieniach. Mężczyzna ma jednak uszkodzony kręgosłup szyjny. Jest sparaliżowany. Jego żona doznała otwartego złamania uda. Oboje szli w adidasach.

– Idąc na Rysy, trzeba brać pod uwagę długość wycieczki. Najpierw musimy dojść szlakiem do Morskiego Oka (9 km), a potem w górę, gdzie jest ponad 1000 metrów różnicy wysokości. Dlatego warto wycieczkę na Rysy podzielić na dwa etapy. Najpierw dojść do Morskiego Oka i przenocować. Odpocząć, wyspać się i wcześnie rano wyruszyć na szlak – radzi Ma­rasek.

– Dwa tygodnie temu zabieraliśmy chłopaka, który zginął, schodząc z Rysów. Był już spakowany w noszach, w worku. 15 m od nas ludzie zasuwali w adidasach na górę. Jakby ten wypadek do nich zupełnie nie przemawiał. Ludzie nie potrafią podjąć decyzji o zawróceniu. Dla nich jest to coś złego. A to właśnie jest odpowiedzialne – dodaje ratownik.

3. Giewont i szlaki dojściowe – 44 wypadki (kolor fioletowy).

Wydawać by się mogło, że Giewont – święta góra turystów – nie powinien sprawić większych problemów. Tam najgroźniejsze są wyładowania, które uderzają w kopułę szczytową – i stojący na niej krzyż – podczas burz.

Wychodząc na szczyt też trzeba korzystać z łańcuchów. Na samym wierzchołku też jest spora ekspozycja – w stronę Zakopanego opada on 500-metrowa ścianą. Przy natłoku turystów często zdarzają się kolejki przed wejściem na samą górę.

4. Zawrat z Hali Gąsienicowej – 34 wypadki (na mapie kolor niebieski).

Zawrat też jest bardzo ruchliwym miejscem. Na przełęczy schodzi się kilka popularnych szlaków: Dolina Gąsienicowa – Dolina Pięciu Stawów Polskich, zejście ze Świnicy oraz początek Orlej Perci.

Ekspozycja na fragmentach tego szlaku jest porównywalna z Orlą Percią. Groźne są spadające kamienie. Ze względu na położenie po północnej stronie, zalega tam sporo śniegu. – Zdarza się, że cały szlak jest suchy, a na ostatnich 10–15 metrach leży śnieg – przypomina Marasek.

5. Świnica i szlaki dojściowe – 31 wypadków (na mapie kolor czarny).

Choć na pierwszy rzut oka wydaje się łatwą górą, to jest to szlak dla wytrawnych turystów. Trafia na niego jednak wiele przypadkowych osób (większość tych, którzy wyjeżdżają na Kasprowy Wierch kolejką). Początek jest stosunkowo łatwy. Natomiast największa liczba wypadków zdarza się na południowym trawersie Świnicy, czyli w rejonie szczytu i na odcinku do Zawratu.

To bardzo wąski szlak, poprowadzony w trudnym terenie. Najgroźniejszy jest tam zalegający śnieg. Po opadach deszczu jest bardzo ślisko. Potknięcie grozi upadkiem 150–200 m w dół. Nie jest zaliczany do Orlej Perci, ale trudności są porównywalne.

6. Inne trudne szlaki. To między innymi ścieżka nad Reglami i dolinki reglowe. Po opadach stają się niebezpieczne.

– W ostatnich dniach codziennie wychodzimy po osoby, które się poślizgnęły i doznały urazów stawów skokowych czy kolanowych – zaznacza Marasek.

TOPR nie podsumował jeszcze półmetka wakacji. Spodziewać się można, że pod względem wypadków może okazać się rekordowy.

DEKALOG TURYSTY
I Zanim wyruszysz w góry, zastanów się, czy posiadasz dostateczne doświadczenie i czy twój stan zdrowia jest dobry

II Przygotuj wcześniej dokładny plan wycieczki. Poczytaj przewodniki, mapy, skorzystaj z usług informacji turystycznej

IIIW górach szybko i często zmieniają się warunki atmosferyczne, niezbędna jest odzież chroniąca przed złą pogodą i zimnem oraz mocne, wysokie buty

IV Pozostaw w domu, w schronisku czy u znajomych wiadomość o celu i trasie wycieczki oraz godzinie powrotu. Zapewnisz sobie szybką pomoc.

V Szybkość poruszania się dostosuj do możliwości najmniej sprawnego uczestnika wycieczki.

VINie zbaczaj ze oznakowanego szlaku – jest on zwykle poprowadzony optymalnie zarówno pod względem bezpieczeństwa, jak i wysiłku na pokonanie trasy.

VII Nie strącaj kamieni, gdyż narażasz innych turystów na poważne niebezpieczeństwo.

VIIIDecyzja zawrócenia to nie hańba, lecz głos rozsądku.

IX Szanuj przyrodę, nie hałasuj, jest to niebezpieczne. Dbaj o czystość i porządek w górach.

X Jeżeli zdarzy się wypadek – zachowaj spokój. Poszkodowanego ułóż w bezpiecznej pozycji, w widocznym miejscu i pod opieką.

Komisja Turystyki Górskiej ZG PTTK