Najstarsi święci na nowym herbie

Kapliczka w Modlnicy powstała w tym miejscu na pamiątkę modlitwy krakowian ze św. Wojciechem Fot. Ewa Tyrpa

Długo zastanawiano się, jak powinien wyglądać herb, żeby nie był zmieniany za kilka czy kilkanaście lat i aby stał się wyrazistym symbolem gminy, wyróżniał ją wśród innych i był zgodny z zasadami heraldyki. - Zdaliśmy się na fachowca w tej dziedzinie, mieszkańca naszej gminy, dr. Wojciecha Drelicharza, który bezinteresownie podjął się opracowania herbu, za co jesteśmy mu bardzo wdzięczni - mówi wójt.
Autor herbu jest adiunktem w Instytucie Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego i prezesem Krakowskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Heraldycznego. Zaproponował umieszczenie w herbie wizerunku patronów trzech najstarszych parafii w gminie: św. Idziego, opiekuna parafii w Giebułtowie, św. Mikołaja, patrona parafii w Białym Kościele oraz św. Wojciecha patronującego parafii w Modlnicy. Na nowym herbie św. Idzi w białym habicie stoi w środku; po jednej stronie jest św. Wojciech w czerwonym ornacie ze złotym krzyżem w prawej ręce, a z drugiej - św. Mikołaj w czerwonym ornacie trzymający złoty pastorał i trzy złote kule.
Zazwyczaj w herbach ze świętymi, przedstawiane są pojedyncze postacie, np. Archanioł Michał w herbie Słomnik lub w parze, jak Piotr i Paweł w herbie Poznania. Wielkowiejski herb będzie pierwszym w Polsce z trzema postaciami i jedynym, w którym znajduje się wizerunek św. Idziego.
W gminie Wielka Wieś znajduje się więcej parafii, ale te trzy powstały jeszcze w średniowieczu. Dlatego w myśl zasad heraldyki sięgnięto do głębokich korzeni i właśnie ich patroni znajdują się na herbie. Tadeusz Wójtowicz zaznacza, że będzie on symbolem całej gminy, wszystkich jej mieszkańców, bo święci nie są przypisani do jednego miejsca. "Herbowi" święci związani są nie tylko z polską historią, ale też z kulturą europejską. Św. Wojciech, był biskupem Pragi i apostołem Prusów oraz katolickim patronem Polski. Wiążą się z nim różne legendy. Jedna mówi, że mieszkańcy Krakowa, gdzie nauczał, odprowadzając go w drodze do Prus, zatrzymali się w wiosce, która wówczas nazywała się Zagórze. Tam wspólnie modlono się i właśnie od modlitwy wieś nazwano Modlnicą. W tym miejscu wzniesiono murowaną kapliczkę istniejącą do dzisiaj. Legenda też głosi, że św. Wojciech w sąsiednich Szycach uderzył laską w kamień, spod którego trysnęło źródło wody, i zbudowano tu studnię. Z kolei w Giebułtowie woda pojawiła się w miejscu, gdzie zatrzymał się na odpoczynek.
Św. Idzi to pustelnik żyjący w VIII w., słynący z licznych cudów. Mieszkał w lasach nad Rodanem na południu Francji. W Polsce jego kult zaczął się rozwijać w drugiej połowie XI w., gdy księciu Władysławowi Hermanowi i jego żonie czeskiej księżniczce urodził się wymodlony przez nich za pośrednictwem św. Idziego syn - Bolesław Krzywousty. Jako wotum dziękczynne książę wzniósł w Krakowie kościół św. Idziego, a potem w wielu miejscowościach w Polsce powstały świątynie pod jego wezwaniem, m.in. w Giebułtowie.
Św. Mikołaj, biskup Miry w Azji Mniejszej, żył w IV w. Jest najbardziej rozpoznawalnym świętym i jego imieniem po przyjęciu przez Polskę chrztu często nazywano kościoły, m.in. w Białym Kościele. Legenda głosi, że św. Mikołaj w nocy podrzucił złoto ubogiemu ojcu trzech córek z przeznaczeniem na posag. Zamążpójście uratowało je przed zejściem na złą drogę.
Św. Mikołaj tym miłosiernym uczynkiem zapoczątkował zwyczaj potajemnego obdarowywania się prezentami.
Herb znajdzie się m.in. na wszystkich materiałach promocyjnych, firmowym papierze, tablicach przy granicach gminy, a także na fladze gminy i pieczęci.

Tradycja herbów gmin wiejskich jest stosunkowo krótka. Wprowadzono ją przy powstaniu nowych samorządów w 1990 r. Wcześniej, już od średniowiecza, herbowy przywilej miały szlachta i miasta. Miejskie herby często przedstawiają mury, bramy i wieże, jak np. w herbie Krakowa czy Skały. Skawina umiesiła miecz z królewską koroną, symbolizującą założenie miasta przez króla Kazimierza Wielkiego.
Na herbie Świątnik Górnych, które prawa miejskie uzyskały 12 lat temu, znajduje się kościół z dwiema wieżami.
EWA TYRPA
ewa.tyrp@ dziennik.krakow.pl